ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା

ଗୌରୀଶଙ୍କର ତ୍ରିପାଠୀ

ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା ସଂବନ୍ଧରେ ପଦେ

“ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା” ଏକ ଐତିହାସିକ କାବ୍ୟ । ଗଜପତି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଦ୍ୱିତୀୟଙ୍କ ସମୟରେ ଶ୍ରୀଜୀଉମାନଙ୍କୁ ତକୀଖାଁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରରୁ ରକ୍ଷାକରିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ସବୁ ଘଟଣାବଳୀ ଘଟିଥିଲା ତାର ସମ୍ୟକ ରୂପରେଖ ଏହି କାବ୍ୟରେ ଯଥାସାଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି ।

ବାରମ୍ବାର ବଂଦୀ ଜୀବନ ଓ ଅଶେଷ ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଭୋଗ କରିଛନ୍ତି ଏହି ଗଜପତି ସ୍ୱ ଜୀବିତାବସ୍ଥାରେ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମାନରକ୍ଷା ପାଇଁ ମୁସଲମାନ ଧର୍ମରେ ଦୀକ୍ଷିତ ହୋଇ ଅତି ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ଭାବରେ ।

ଦୁଃଖଦ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା ତାଙ୍କର ଅନ୍ତିମ ଜୀବନ । ତତ୍‌କାଳୀନ ନରସିଂହପୁର ରାଜା ମଂଦରଧର ମାନସିଂହ ହରିଚନ୍ଦନ ସସମ୍ମାନେ ଗଜପତିଙ୍କୁ ରଖିଥିଲେ ତାଂକର ଖମାରଘର ଥିବା ଲାଖପଡ଼ାରେ।

କଥିତ ଅଛି ଅତି ଦୁଃଖ ଓ ନୈରାଶ୍ୟରେ ୧୭୩୭ ମସିହାରେ ଗଜପତି ସ୍ୱ ମୁସଲମାନ ପତ୍ନୀ ରେଜିଆ ଓରଫ ସୂର୍ଯ୍ୟମଣି ଦେବୀଙ୍କ ସହିତ ବିଷପାନ କରି ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ବୋଲି । ସେ ଦୁହିଁଙ୍କ ଶବକୁ ଘୋରଡ଼ିଆ ମହାନଦୀ କୂଳରେ ଦାହ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ମହାଶ୍ମଶାନ ବୋଲି ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା । କେତେକଙ୍କ ମତରେ ସେ ଏକାକୀ ରୋଗ ଶଯ୍ୟାରେ ଶେଷ ଜୀବନରେ ପଡ଼ିପଡ଼ି ଅତି ନିରାଶ ଭାବରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ବୋଲି । ତାଂକର ଅନ୍ତିମ ବିଶ୍ରାମ ସ୍ଥଳ ନରସିଂହପୁର ଅଂଚଳସ୍ଥ ଲାଖପଡ଼ା ନିକଟସ୍ଥ ଘୋରଡ଼ିଆ-। ସେ ଥିଲେ ଭୋଇ ରାଜବଂଶର ଗଜପତି । ଏହି କାବ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଉପଜୀବ୍ୟବସ୍ତୁ ହେଉଛି ଗଜପତି ଦ୍ୱିତୀୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କର ଜଗନ୍ନାଥ ପରାୟଣତା, ଅସ୍ମିତାବୋଧ ଓ ଜାତୀୟତା ପ୍ରୀତି ।

ତତ୍‌କାଳୀନ ତତ୍‌ ସଂବଂଧୀୟ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଇତିହାସ ଅନୁସାରେ ଗଜପତି ହରେକୃଷ୍ଣ ଦେବଙ୍କ ପୁତ୍ରଥିଲେ ଗଜପତି ଦ୍ୱିତୀୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଦେବ । ତାଂକର ପ୍ରଥମ ନାମ ଥିଲା କେଶବ ରାଏ । ୧୭୧୬ରୁ ୧୭୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖୁରୁଧା ସିଂହାସନରେ ଅଭିଷିକ୍ତ ଥିଲେ ଗଜପତି ହରେକୃଷ୍ଣ ଦେବ । ପୁରୀ ନିକଟରେ ଥିବା ଏବର ବୀର ହରେକୃଷ୍ଣ ପୁର ଶାସନ ତାଂକରି ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିଲା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।

ଗଜପତି ହରେକୃଷ୍ଣ ଦେବଙ୍କ ପରେ ତାଂକ ପୁଅ ଗୋପୀନାଥ ରାଏ ଗୋପୀନାଥ ଦେବ ନାମ ଧାରଣ କରି ୧୭୨୦ ମସିହାରେ ଖୁରୁଧା ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ । ଐତିହାସିକ ମାନଙ୍କ ମତରେ ୧୭୨୦ରୁ ୧୭୨୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗୋପୀନାଥ ଦେବଙ୍କ ରାଜତ୍ୱକାଳ । ମାଦଳାପାଂଜି ଅନୁସାରେ ୧୭୨୭ ଅପ୍ରିଲ ୨୭ ତାରିଖ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ପୂର୍ବରୁ ତା’ଙ୍କୁ ହତ୍ୟାକରାଯାଇଥିଲା । ସିଂହାସନ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଏହି ନୃଶଂସ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡର କାରଣ ହୋଇପାରେ । ବିଜନ ରାତ୍ରିରେ ଯେଉଁ ତ୍ୟାକାରୀମାନେ ଗୋପୀନାଥ ଦେବଙ୍କ ରାଜପ୍ରାସାଦରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ (ଅବଶ୍ୟ ମାଦଳାପାଂଜି ଅନୁସାରେ) ସେମାନେ ହେଲେ ସୟଦ୍‌ ବେଗ, ସେନାପତି ବେଣୁ ଭ୍ରମର ରାଏ ଓ ଖୋଜା କୃଷ୍ଣ ନରେନ୍ଦ୍ର ।

ଗୋପୀନାଥ ଦେବଙ୍କ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ହତ୍ୟାପରେ ତାଂକ ସାନଭାଇ କେଶବ ରାଏ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ନାମ ଧାରଣ କରି ଖୁରୁଧା ରାଜସିଂହାସନରେ ଅଭିଷିକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଇତିହାସରେ ସେ ଗଜପତି ଦ୍ୱିତୀୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ନାମରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓ ବିଖ୍ୟାତ । ତାଂକର ରାଜତ୍ୱକାଳ ୧୦ ବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧୭୨୭ରୁ ୧୭୩୭ ମଧ୍ୟକାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।

ହିନ୍ଦୁ ବିଦ୍ୱେଷୀ ତକୀଖାଁ ୧୭୩୧ ମସିହା ଡ଼ିସେମ୍ବର ମାସରେ ଶିଶୁପାଳଗଡ଼କୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଲା । ତକୀଖାଁ ସହିତ ସଂଧି ସ୍ଥାପନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହି ଗଜପତି ଦ୍ୱିତୀୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ରଥିପୁର ଗଡ଼ରେ ଅଟକି ଥିବା ବେଳେ ତାଂକୁ ବିଶ୍ୱାସ ଘାତକତାରେ ବଂଦୀ କରି କଟକ ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗରେ କାରାରୁଦ୍ଧ କରାଗଲା । ପ୍ରଚଳିତ ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଦେବ ପ୍ରାୟ ୧୩ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଂଦୀଥିଲେ ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗରେ । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ନଜର ବଂଦୀରେ ଥିଲେ ଖୁରୁଧାରେ । ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ, ଏହି କିମ୍ବଦନ୍ତୀକୁ ଅଧିକ ପ୍ରମାଣ ଆବଶ୍ୟକ ।

ଏହି-୧୩ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ତକୀଖାଁର ଚକ୍ରାନ୍ତ ଓ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରରେ ଶୀକାର ହୋଇ ଗଜପତି ୨ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଦେବ ଇସଲାମ୍‌ ଧର୍ମରେ ଦୀକ୍ଷିତ ହୋଇ ହାଫିଜ କାଦାର ବେଗ ନାମ ଧାରଣ କଲେ-। କିନ୍ତୁ ପ୍ରାଣପଣେ ସେ ଉଦ୍ୟମ କରିଛନ୍ତି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଓ ମାନରକ୍ଷାପାଇଁ ସ୍ୱଶାସନ କାଳରେ-।

୨ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ କଟକ ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗମଧ୍ୟରେ ବଂଦୀ ଜୀବନ ପ୍ରାରମ୍ଭ ହେଲା ୨୩.୦୫.୧୭୩୨ ମସିହାରେ । ଏ ମଧ୍ୟରେ ଆଠଗଡ଼ରୁ ସାହାଯ୍ୟ ପାଇ ଭାଗୀରଥି କୁମାର ମୋଗଲ ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଓ ପୁରୀରୁ ତଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ । ତାପରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧାରେ ନିଜକୁ ରାଜା ବୋଲି ଘୋଷଣା କଲେ ଜଗନ୍ନାଥ ଦର୍ଶନ ସାରି ଶାଢ଼ି ବାଂଧି ସାରିବା ପରେ । ୧୭୩୨ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ଏଖବର ପାଇ ତକୀଖାଁ ବଂଦୀ ୨ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କୁ ସାଂଗରେ ଆଣି ବିଦ୍ରୋହୀ ନେତା ଉାଗୀରଥି କୁମାରଙ୍କୁ ଗଂଗପଡ଼ାରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ତାପରେ ଖୋରଧାରେ ନଜର ବଂଦୀରେ ରହିଲେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ୨ୟ । ପାଂଜି ଅନୁସାରେ ମେ ମାସରୁ ନଭେମ୍ବର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ଛ ମାସକାଳ ବଂଦୀଥିଲେ କଟକରେ ଏହି ଗଜପତି । କୁମାର ପରାସ୍ତ ହୋଇ ଦଶପଲ୍ଲା ରାଜ୍ୟକୁ ପଳାଇ ଯାଇଥିଲେ । ଏହି ନଜରବଂଦୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଗଜପତି ପୁରୀଯାଇ ଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରା ବଢ଼ାଇ ଖୁରୁଧା ଗଡ଼କୁ ରାତାରାତି ଫେରି ଆସିଥିଲେ ଅବଶ୍ୟ ଲୁକ୍‌କାୟିତ ଭାବରେ ଯେତେବେଳେ ତକୀଖାଁ ଥିଲେ କଟକରେ । ପ୍ରଚଳିତ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଏଠି ଦୋଦୁଲ୍ୟମାନ ।

ଗଜପତିଙ୍କର ପାଟମହିଷୀ ଲଳିତା ମହାଦେଈ ଗଜପତିଙ୍କର ଶତ୍ରୁ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ପଣ୍ଡାମାନେ ଜଗନ୍ନାଥ ମଂଦିରରେ ଗଜପତିଙ୍କୁ ପ୍ରବେଶ କରେଇ ଦେଇ ନାହାନ୍ତି । ଧର୍ମଛଡ଼ା ହୋଇ ବାୟାବାତୁଳ ପରି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସାଥିରେ ସେ ଘୁରିବୁଲିଛନ୍ତି ବାଣପୁର, ବୋଲଗଡ଼, ଚିଲିକାର ଦ୍ୱୀପ ଗଂଜାମର ଆଠଗଡ଼ ଓ ନରସିଂହପୁର ଇତ୍ୟାଦି ଇତ୍ୟାଦି । ମାତ୍ର ଆରାଧ୍ୟ ଦେବତା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ମୃତ୍ୟୁପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯୁଦ୍ଧ କରିଛନ୍ତି ତକୀଖାଁ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଶେଷ ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଭୋଗ କରି ପ୍ରଗାଢ଼ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ।

ଯବନୀ ରେଜିୟାଙ୍କୁ ସେ ବିବାହ କରିଥିଲେ କଟକ ବାରବାଟୀ ବଂଦୀ ଜୀବନ ମଧ୍ୟରେ ଯିଏକି ନାଏବ ନଜିମ ମୁର୍ଶିଦ୍‌ କୁଲିଖାଁଙ୍କର ଝିଅ । ତାଂକ ସହିତ ଗଜପତିଙ୍କର ସଂପର୍କ ଥିଲା ଅତି ନିବିଡ଼ । ଫଳରେ ତକୀଖାଁ ମୃତ୍ୟୁପରେ ଜଗନ୍ନାଥ ମଂଦିର ଉପରେ ମୋଗଲ ଆକ୍ରମଣ ଧିମେଇ ଯାଇଥିଲା-। ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଯାନିଯାତ୍ରା ପୂର୍ବପରି ନିର୍ଭୟରେ ଚାଲିଲା ତକୀଖାଁର ଦେହାନ୍ତ ପରେ । ରାଜଗୁରୁ ପରମ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ମହାପାତ୍ର ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ବିଦ୍ୱାନ ଓ ବିଶାରଦ ଥିଲେ । ଗଜପତି ୨ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ତାଂକର ଶାସନ କାଳରେ ରାଜଗୁରୁ ଯେଉଁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ତାର ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ-। ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଏହି ରାଜଗୁରୁଙ୍କୁ ଦ୍ୱି-ପ୍ରହର ରାଜା କରାଇ ସିଂହାସନରେ ବସାଇ ଗଜପତି ୨ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ନିଜେ ତାଂକର ଆଲଟ ଚାମର ସେବା କରିଥିଲେ ।

ଚାରିବିଦ୍ୟା, ଚାରିଶାସ୍ତ୍ରରେ ସୁପଣ୍ଡିତ ରାଜଗୁରୁ ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀ ମହାପାତ୍ର ଅଶ୍ୱାରୋହଣରେ ମଧ୍ୟ ପାରଂଗମ ଥିଲେ । ସମଗ୍ର ଭାରତ ସେ ତୀର୍ଥାଟନ କରିଥିଲେ ଅଶ୍ୱପୃଷ୍ଠରେ, ତାଂକର ଅଶ୍ୱର ନାମ ଥିଲା ପଞ୍ଚଭଦ୍ରା ପାର୍ସୀ, ସଂସ୍କୃତ ଓ ଆରବୀ ଭାଷାରେ ତାଂକର ପ୍ରଗାଢ଼ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଥିଲା । ତକୀଖାଁ ଓ ମୋଗଲ ମାନଙ୍କ ବାରମ୍ବାର ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଆକ୍ରମଣକୁ ଯେତେବେଳେ ଗଜପତି ୨ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ପ୍ରତିହତ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ ଶ୍ରୀଜୀଉମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ସକାଶେ, ସେତେବେଳେ ଏହି ରାଜଗୁରୁ ଗଜପତିଙ୍କୁ ଅକୁଣ୍ଠ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ମହତ୍‌ ଉପକାରର କୃତଜ୍ଞତା ସ୍ୱରୂପ ଗଜପତି ରାଜଗୁରୁଙ୍କୁ ବହୁ ଭୂ-ସଂପତ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ଯାହା ଛ’ଟି ଦାନଚୋପ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ । ମନ୍ତ୍ର-ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ୱାରା ରାଜଗୁରୁ ତକୀଖାଁକୁ ନିଧନ କରିଥିଲେ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଶୁଣାଯାଏ । ଶସ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାରା ଗଜପତି ତକୀଖାଁକୁ ପରାସ୍ତ କରି ପାରିନଥିଲେ । ତେଣୁ ଶାସ୍ତ୍ରର ସହାୟତା ନେବାକୁ ପଡ଼ିଲା ରାଜଗୁରୁଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁ -ବିଦ୍ୱେଷୀ ଅକାଳକୁଷ୍ମାଣ୍ଡ ତକୀଖାଁର ବିନାଶ ପାଇଁ । ଯବନୀ କନ୍ୟା ରେଜିୟାଙ୍କ ପ୍ରଣୟକୁ ରାଜଗୁରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ-ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ-ପ୍ରମାଣ ଦ୍ୱାରା । ଏଥିପାଇଁ: ତତ୍‌କାଳୀନ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ପଣ୍ଡିତ-ଗୋଷ୍ଠୀ ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଷୋଦ୍‌ଗାର କରିଥିଲେ ।

ଗଜପତି ୨ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଦେବ କଟକବାରବାଟିରେ ବଂଦୀ ଥିଲାବେଳେ ଏହି ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀହିଁ ତାଙ୍କୁ ତକୀଖାଁ କବଳରୁ ବଂଦୀଶାଳାରୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ସଂସ୍କୃତ ଉଟ୍ଟୀ କାବ୍ୟକୁ ଅତିସୁଂଦର ଭାବରେ ଆରବୀ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରି - ତକୀଖାଁଙ୍କୁ ଶୁଣାଇ - ସଂତୁଷ୍ଟ କରିଦେଇଥିଲେ ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀ ରାଜଗୁରୁ ।

ଶ୍ରୀ ବିଗ୍ରହମାନଙ୍କର ମାରଦାରେ ରହଣିକାଳ
ଏବଂ ଶରଣ - ଧରଣୀ ଆଠଗଡ଼

ଐତିହାସିକମାନେ ଯେତିକି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା କଥା ସେତିକି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ନାହାନ୍ତି ଗଂଜାମ ଆଠଗଡର ଗୌରବମୟ ଇତିହାସକୁ ଯେଉଁଠି ଆଜି ବିଦ୍ୟମାନ ବିଗ୍ରହ ବିହୀନ ମାରଦା ମଂଦିର । ମାରଦା ମଂଦିର ଅବହେଳିତ ଅନାଦୃତ ଏକ ମୂକସାକ୍ଷୀ ଓଡିଶାର ରକ୍ତରଂଜିତ ତତ୍‌କାଳୀନ ଇତିହାସର । ଖୋର୍ଦ୍ଧାରାଜା ୨ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଏ ମଂଦିର ନିକଟରେ ଗୁପ୍ତଗଡରେ ସପରିବାର ଆତ୍ମଗୋପନ କରିଥିଲେ ତକୀଖାଁ ଉପଦ୍ରବରୁ ରକ୍ଷାପାଇବାକୁ । ଏହି ଗୁପ୍ତଗଡ ଅଛି ହାତୀବାଡି ପାହାଡ ନିକଟରେ ଭୂଗର୍ଭରେ । ଶୁଣାଯାଏ ଏହି ଗୁପ୍ରଗଡ ଅତି କାରୁକାର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏ ଗୁପ୍ତ ଗଡ ଅବିଷ୍କାର ହୋଇ ପାରିନାହିଁ । ଏହି ଗୁପ୍ତଗଡରେ ଆଠଗଡ ରାଜପରିବାରର କିଛି ଗୋପନୀୟତା ରହିଛି । ୧୯୮୯ ମସିହା ଜୁଲାଇ ମାସରେ ଆଠଗଡର ରାଜାସାହେବ ଶ୍ରୀଗୋବିନ୍ଦଚନ୍ଦ୍ର ହରିଚନ୍ଦନ ଜଗଦ୍ଦେବଙ୍କୁ ଏ ଗୁପ୍ତଗଡ ସଂପର୍କରେ ପଚରା ଯାଇଥିଲା ଏକ ଅଳସ ସଂଧ୍ୟାରେ । ଏ ବିଷୟରେ ଆଲୋକପାତ କରିବାକୁ ସେ ମହାଶୟ ମନାକରିଦେଇଥିଲେ । ଏତିକି ମାତ୍ର କହିଥିଲେ ଯେ ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ସେ ନିଜେ ପରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ଗୁପ୍ତଗଡ ଯାହାକି ଭୂଗର୍ଭ ଭିତରେ ଅକ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥାରେ ଅଛି ।

ଏହି ମାରଦା ମଂଦିର ଆଠଗଡ ରାଜପରିବାରର ଏକ ଅକ୍ଷୟ କୀର୍ତ୍ତି । ରୀତିମତ ପୁରୀ ବଡ ଦେଉଳପରି ଶ୍ରୀଜୀଉମାନଙ୍କର ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ଭଳି ଜଂଗଲ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ମାରଦା ମଂଦିରରେ ପୂଜା କରାଯାଉଥିଲା । ପ୍ରତିଦିନ ୫ନଉତି ଅରୁଆ ଚାଉଳ - ସେ ଅନୁସାରେ ଘିଅ ଗୁଡ ପନିପରିବା ଇତ୍ୟାଦି ଯୋଗାଇ ଦେଉଥିଲେ ଆଠଗଡ ରାଜା । ଶୁଣାଯାଏ ଏକ ଶହ ହାଣ୍ଡି ଖଜା ପ୍ରତ୍ୟହ ଭୋଗ କରାଯାଉଥିଲା । ତା ସଙ୍ଗକୁ ଆଠଗଡ ରାଜା ଦେଉଥିଲେ ମାସିକ ପାଞ୍ଚ ହଜାର ଟଙ୍କା ମଂଦିର ପ୍ରଶାସନ ଖର୍ଚ୍ଚ ପାଇଁ । ରାଜୁଡା ଶାସନ ଲୋପ ହେଲା ରାଜତନ୍ତ୍ର ଶାସନ ଲୋପ ପରେପରେ । ମାରଦା ମଂଦିରକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଜମିଜମା ମଧ୍ୟ ଉଛେଦ ହୋଇଗଲା ଜମିଦାରୀ ଉଛେଦ ପରେ ପରେ, ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା ନୀତିକାନ୍ତି । ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ଏବେ ମଧ୍ୟ ୫୧୦ଭରଣ ଜମି ଏ ମଂଦିର ନାମରେ ଅଛି । ପୁରୀ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରଶାସନ ଏ ବିଷୟରେ ଅନୁସଂଧାନ କରିବା ଉଚିତ୍‌ । ୨୯.୧୨.୧୭୩୩ ଠାରୁ ଶ୍ରୀ ଜୀଉମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରାଗଲା ଗଂଜାମ ଆଠଗଡ଼ର ମାରଦା ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ।

କେତେକ ଐତିହାସିକ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହମାନେ ମାରଦା ମଂଦିରରେ ପ୍ରାୟ ୨ବର୍ଷ ୬ମାସ ରହିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଆଠଗଡ ରାଜାସାହେବଙ୍କ ମତରେ ଏହା ଠିକ୍‌ ନୁହେଁ । ୧୭୩୩ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାଦ୍ଦର ଡିସେମ୍ବର ଶେଷ ଭାଗରୁ ୧୭୩୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ଏପ୍ରିଲ ର ପ୍ରଥମ ଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ୩ ବର୍ଷ ୩ ମାସରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ହେବ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହମାନେ ମାରଦା ମଂଦିରରେ ପୂଜା ପାଉଥିଲେ ବୋଲି ତାଂକ ଶ୍ରୀମୁଖରୁ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଏହା ଅନୁମାନ ସିଦ୍ଧ, କାରଣ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ପୁରୀରେ ଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରାର ଐତିହାସିକ ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ ।

ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହ ମାନଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କାଳରେ ତତ୍‌କାଳୀନ ଆଠଗଡ ରାଜାଙ୍କ ସମେତ ଗଂଜାମ ଖରିଡାର ବିଖ୍ୟାତ ତାନ୍ତ୍ରିକକବି ଶ୍ରୀବସୁପ୍ରହରାଜ ପୁରୀ ଆସିଥିଲେ । ସଂଗରେ ଥିଲେ ସଶସ୍ତ୍ର ପ୍ରାୟ ୫ ହଜାର ସୈନ୍ୟ । ଯେଉଁଠି ମଂଦିର ଭିତରେ ଠାକୁର ନାହାନ୍ତି-ଏପରି ହୁଏତ କେତେକ ମଂଦିର ଏ ଧରାଧାମରେ ଅଛି । କିନ୍ତୁ ମଂଦିରରେ ବିଗ୍ରହ ନଥାଇ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରାଯାଉଛି । ଏପରି ବି ମଂଦିର ଅଛି । ସମ୍ଭବତଃ ମାରଦା ମଂଦିରହିଁ ଏପରି ଏକ ମଂଦିର ଯାହା ହଠାତ୍‌ ମନକୁ ଆସିଥାଏ । ଏହି ମଂଦିର ଅଛି ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଆଠଗଡରେ । ଏଠାରେ ଥିବା ଚାରିଟି ଚକ୍ରାକାର ପୀଠକୁ ନିତ୍ୟ ପୂଜା କରାଯାଉଛି ଯେଉଁ ପୀଠରେ ଏକଦା ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ, ଶ୍ରୀବଳଭଦ୍ର, ଦେବୀ ସୁଭଦ୍ରା ଓ ଶ୍ରୀ ସୁଦର୍ଶନଙ୍କ ଅସ୍ଥାନ ଥିଲା ।

ଗଂଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଚିକିଲି ଗ୍ରାମ ଉପକଂଠରେ ମଧ୍ୟ ଚକ୍ରାକାର ପୀଠର ପୂଜା କରାଯାଏ । ଦିନେ ଯେଉଁଠି ଜଗତବିଖ୍ୟାତ ଶ୍ରୀ ବିଗ୍ରହମାନେ ଏହି ପୀଠରେ ଉପବେଶନ କରିଥିଲେ ଅବଶ୍ୟ ତାହା ଅଳ୍ପ କାଳ ପାଇଁ । ଆଠଗଡ ରାଜାସାହେବ ଶ୍ରୀଗୋବିନ୍ଦଚନ୍ଦ୍ର ହରିଚଂନ୍ଦନ ଜଗଦେବଙ୍କ ମତରେ ଶରଣ ଧରଣୀରେ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହମାନଂକ ରହଣି କାଳ ପ୍ରାୟ ତିନିବର୍ଷ ତିନିମାସରୁ ଅଳ୍ପ ଅଧିକ ।

ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ୨ୟ ନିଜ ପରିବାର ସହ ଜଗନ୍ନାଥାଦି ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହମାନଂକୁ ଧରି, ଆଠଗଡ ରାଜ୍ୟରେ ଶରଣ ନେଇଥିଲେ । ତକୀଖାଁ ଉପଦ୍ରବରୁ ବିଗ୍ରହ ମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଘୋର ବିପଦ ବେଳେ ପୁରୀ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହମାନଙ୍କ ସହିତ ଗଜପତିଙ୍କୁ ଆଠଗଡ ରାଜା ଶରଣ ଦେଇ ଥିବାରୁ ପୁରୀ ରାଜା ଆଠଗଡ ରାଜାଙ୍କୁ “ମାନୋଦ୍ଧାରଣ ଶରଣ ପଂଜର ବୀରାଧିବୀରବର ଭାଇ ଶ୍ରୀ ହରିଚନ୍ଦନ ଜଗଦେବ ରାଜାବାହାଦୁର” ଉପାଧି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।

ଆଠଗଡ ରାଜା ପୁରୀକୁ ବିଜେ କଲାବେଳେ ସ୍ୱୟଂ ପୁରୀ ରାଜା ତାଂକୁ ଅଠରନଳା ଓ ଲୋକନାଥ ଘାଟଠାରୁ ପାଛୋଟି ନେଉଥିଲେ । ବଂଶାନୁକ୍ରମେ ଆଠଗଡର ରାଜାମାନେ ଏହି ସମ୍ମାନର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ । ଶରଣ ଧରଣୀ ନାମରେ ସେହି ଦିନଠାରୁ ଆଠଗଡ ରାଜ୍ୟ ବିଖ୍ୟାତ ହେଲା ।

କବିସୂର୍ଯ୍ୟ ବଳଦେବରଥଙ୍କ କିଶୋର ଚନ୍ଦ୍ରାନଂଦ ଚଂପୁ (କ ଠାରୁ କ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ) ସାମଗ୍ରିକ ଭାବରେ ଶରଣ-ଧରଣୀ ଆଠଗଡ ରାଜାଙ୍କ ନାମରେ ହିଁ ଭଣତି ହୋଇଅଛି । ଏକାଧିକ ବାର ଏହି ଲେଖକ ମାରଦା ଓ ଚିକିଲି ଚକ୍ରାକାର ପୀଠର ଦର୍ଶନ କରିବା ସୁଯୋଗ ପାଇଛି ସୌଭାଗ୍ୟ ବଶତଃ ।

ଏହି ଐତିହାସିକ କାବ୍ୟ ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା ଆଶ୍ରୟ କରିଛି ଇତିହାସକୁ ମାତ୍ର ଭିତ୍ତି କରିନାହିଁ । ଇତିହାସର ଅଲିଖିତ କେତେକ ମଣିଷ ଏ କାବ୍ୟରେ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଚରିତ୍ରରେ ରହି ରାଷ୍ଟ୍ରର ଭୂୟୋବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।

- ଶୁଭମସ୍ତୁ -

ଡା : ଗୋ÷ରୀଶଙ୍କର ତ୍ରିପାଠୀ

୮୪୭, ସୁଂଦରପଦା,

ଭୁବନେଶ୍ୱର-୨

ଫୋନ୍‌ – ୯୮୬୧୨୯୦୦୦୭

ମୁଖଶାଳା

(ଅମିତ୍ରାକ୍ଷର)

୧ମ ସର୍ଗ

କଟକର ମଥା             ବାରବାଟୀ ଶିଖେ

ସକାଳ କୋମଳ କିରଣ ଝରି

ବିଚ୍ଛୁରିତ ଭାବେ            ଅଜାଡି ହୋଇଣ

ପଡିଥିଲା ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକରେ ଝଳି ।

ମୃଦୁ ଉତ୍ତାପକୁ             ଉପଭୋଗ ପାଇଁ

ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟେ ବିଚିତ୍ର ଭାବେ

ବାର୍ତ୍ତାଳାପ କରି             ବସି ରହିଥିଲେ

କେତୋଟି ଶାବକ ପକ୍ଷୀ ସ୍ୱଭାବେ ।

କେତୋଟି ତୁରଂଗ             ମୁକ୍ତ ପ୍ରାଂଗଣରେ

ତୃଣ କରୁ କରୁ ଭକ୍ଷଣ କ୍ଷଣେ

ହ୍ରେଷାରବ କରୁ            -ଥିଲେ ରହି ରହି

ବିଚାରିକି ଭୁତ ବାରତା ମନେ ।

ବିପର୍ଯ୍ୟୟାକୁଳ            ପୀଡିତ ପ୍ରାଣୀର

ଆରତ ଚିତ୍କାର ସମ ସମୀରେ

ଶୁଭୁଥିଲା ଭେଦି            ଚକ୍ରବାଳ ଛୁଇଁ

ହିଲ୍ଳୋଳେ ହିଲ୍ଲୋଳେ ଦୁର୍ଗ ନାସିରେ ।

ଗଜପତି ରାଜା            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ମୁକ୍ତ ବାତାୟନେ ଧାରେ ବାହାରେ

ଚାହୁଁଥିଲେ ରିକ୍ତ             ଦୃଷ୍ଟିରେ ତାଂକର

ଚାହାଣୀର ଜ୍ୟୋତି ବେଦନାଭାରେ ।

ଯେଉଁପରି ସତେ            ଘୋର ବେଦନାର

ଅନାହୁତ ମେଘଖଣ୍ଡ ଭିତରେ

ନିଷ୍ପ୍ରଭ ହୋଇଣ            ଯାଉଥିଲା ମିଶି

କାଳ କବଳିତ ଯାତନା ତଳେ ।

ନାଏବ ନଜୀମ             ତକୀଖାଁ ଦ୍ୱାରା ସେ

ଗଜପତି ରାମଚନ୍ଦର ଦେବ

କାରାଗୃହ ମଧ୍ୟେ             ହୋଇ ଅବରୁଦ୍ଧ

ବଂଦୀ ସତେ ସ୍ମରି ଜଗତ ଦେବ ।

ଏହି ଓଡିଶାର             ବୀର ଗଜପତି

ପରଂପରାରେ ମୋଗଲ ବାହିନୀ

ହାତରେ ବନ୍ଦୀର             ଜୀବନ ଯେପରି

ନିୟତି ଦାରୁଣାଭିଶାପ ଘେନି ।

ଅଭିଶାପ ମଧ୍ୟ            ହୋଇଥାଇ ପାରେ

ସେ ପରମ କାରୁଣିକ ପ୍ରଭୁଙ୍କ

ପତିତ ପାବନ             ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ

ଜଗତଜୀବନ ପ୍ରାଣ ସବୁଙ୍କ ।

ଶୀହରି ଉଠିଲେ            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ଭାବୁ ଭାବୁ ସବୁ ଏପରି କଥା

ତେବେକ’ଣ ପ୍ରଭୁ            ଜଗତଠାକୁର

ରୁଷ୍ଟ ହୋଇଛନ୍ତି, ତେଣୁ ଏବ୍ୟଥା ।

କେଉଁ ଅପରାଧେ             ଓଡିଶାର-ଭାଗ୍ୟ

ଆକାଶେ ଅଶୁଭ ଏ ଅଲକ୍ଷଣା

ଧୂମକେତୁ ଆଜି            ପୁଚ୍ଛକୁ ବିସ୍ତାର

କରି ଏ ଜାତିର ସୁ-ଉଦ୍ଦୀପନା

ଗୌରବ ରାଜିକୁ             କରି ଦେଇଅଛି

ସହସ୍ର ଲାଂଛିତ ଅପମାନରେ

ବ୍ୟଥାର କରୁଣା             ମୂର୍ଚ୍ଛନା ବାଜୁଛି

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ହୃଦ ମଧ୍ୟରେ ।

ଯେପରି ତାଂକର             ପରାଣ ସତ୍ତାକୁ

କରିଦେଉଥିଲା ବିବଶ ହୃଦେ

ମିନତି ବିନତି            କରୁଥିଲେ ରାଜା

ଆଖି ବୁଜି ପ୍ରଭୁ ପଦାରବିନ୍ଦେ ।

କରୁଣା ବରୁଣା-            ଳୟ ଜଗନ୍ନାଥ

ଓଡିଆ ଜାତିର ତୁମେ କେବଳ

ପ୍ରାଣସଂଜୀବନୀ            ନୁହ, ଏ ବିଶ୍ୱର

ଜୀବନର ଜୀବନୀକା ସଂବଳ ।

ଓଡିଆ ଜାତିର             ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ୱଜନ

ବଳ ଶୌର୍ଯ୍ୟ-ବୀର୍ଯ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି-ନୟନ

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ତୁମେ            ଏ ଜାତିକୁ କରି

ଉର୍ଜସ୍ୱଳ ଗଢ଼ି ତୋଳିଛ ପୁଣ ।

ଆଜି କିଂତୁ କ୍ରୁର-            କାଳ ପ୍ରେରଣାରେ

ସେ ଜାତିର ଭାଗ୍ୟାକାଶେ ମୋଗଲ

ଶାସନର କଳା-            ମେଘ ଘନଘଟା

ଗରଜେ ମନକୁ କରି ଚଂଚଳ ।

ଆଜି ସଂକୁଚିତ            ଏ ଜାତି ଗୌରବ

କ୍ରାନ୍ତିବାନା ଉଡୁନାହିଁ ପବନେ

କେବେ ଆଉ ପ୍ରଭୁ             କରିବ କରୁଣା

ଯାତନା ଭୋଗନ୍ତି ଓଡିଶା ଜନେ ।

ମୋଗଲର ବଜ୍ର-            ବାହୁ କବଳରୁ

ଆଉ ଦେଶ ହେବ ଉଦ୍ଧାର କେବେ?

ବୀରତ୍ୱର ସେଇ             ସଉଗଂଧ ମୟ

ଇତିହାସ ଜନେ ଲେଖିବେ କେବେ?

ମୁଦ୍ରିତ ନୟନ             କୋଣୁ ଦୁଇଧାର

ଅଶ୍ରୁ ନିଃଶଦ୍ଦରେ ପଡିଲା ଝରି

ଗଜପତି ରାଜା             ଭାବୁଛଂତି ଦୁଃଖ-

-ଚକ୍ରବାଳେ ଚକ୍ରଧାରୀଙ୍କୁ ସ୍ମରି ।

ପାଷାଣ ଚଟାଣ             ଉପରେ ଯେପରି

ମୌନ ହାହାକାର ଗୁଂଜନ ସୃଷ୍ଟି

କରି ଦେଉଥିଲା             ସେ ବଂଦୀଗୃହର

ମଧ୍ୟରେ କରାଳ-କାଳର ଦୃଷ୍ଟି ।

ଦୁର୍ଗ ଆର ପାଖ             ବିତଳ ପ୍ରସ୍ତରୁ

ମୋଗଲ ଲସକର ମାନଙ୍କର

ହାସ୍ୟରୋଳ ଭାସି             ଆସୁଥିଲା ଖରେ

ବାୟୁର ହିଲ୍ଲୋଳେ ହୋଇ ପ୍ରଖର ।

କାରୁଣ୍ୟ ଦାରୁଣ            କରି ଉପହାସ

ସେ କରାଗୃହର ଅନୁକୋଣରେ

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ            ଯାଇ ଛିଡା ହେଲେ

ଧିରେ ଧିରେ ବାତାୟନ ପାଶରେ ।

ମୁକ୍ତ ଜଗତର            ନିର୍ଭୟ ଜୀବନ-

-ଚର୍ଯ୍ୟା ସ୍ୱଚ୍ଛ ପ୍ରବାହରେ ବାୟୁର

ଖେଳି ବୁଲୁଥିଲା            ଗଡଖାଇ ପାଶେ

କେତେ ଚିତ୍ରାୟିତ ହରିଣ କୁଳ ।

ଡେଇଁ ଡେଇଁ ବୁଲୁ            ଥିଲେ କେତେ ପ୍ରାଣୀ

ଜୟଗାନ କରି ସ୍ୱ ଜୀବନରେ

ମୟୁର ମୟୁରୀ             ଖେଳି ବୁଲୁଥିଲେ

ପୁଚ୍ଛ ଟେକି ଟେକି କି ଆନନ୍ଦରେ ।

ସ୍ଥିର ହୋଇଗଲା            ସହସା ସେଠାରେ

ଗଜପତିଙ୍କର ଦୁଇ ନୟନ

ସମ୍ମୁଖରେ ଅବ-            ସ୍ଥିତ ବାଟିକାରେ

ଭେଦି ବଂଦୀଗୃହର ବାତାୟନ ।

କେହି ଜଣେ ବୁର୍ଖା-            ବୃତା ନାରୀ ମଥା

କେଶକୁ କୋମଳ ଖରାରେ ରଖି

ବିଂଛି ଦେଇ ବୁର୍ଖା             ସଚ୍ଛିଦ୍ର ପଥରେ

ଚାହୁଁଛି ପାଖରେ ନାହାଁନ୍ତି ସଖି ।

ଆଡ଼ ନୟନରେ             କଦବା ଦେଖେ ସେ

ଗୋଲାପ ବାଟିକା ଭେଦି କୁସୁମେ

ବାତାୟନ ଧାରେ             ସ୍ୱଭାବ ସୁଂଦରେ

ସେ ପ୍ରୀତି-ବତ୍ସଳା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଭ୍ରମେ ।

କେବେ କେବେ ମଧ୍ୟ             ଅବଗୁଣ୍ଠନର

ଭିତରେ ମୁଖକୁ ତୋଳି ଚାହୁଁଛି

କାରାଗୃହ ବଂଦୀ            ଗଜପତି ଆଡେ

ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନ ଭଂଗୀରେ ରୋମାଂଚ ସଂଚି ।

ତଡିତ ପ୍ରବାହ             ହେଲା ପ୍ରସାରିତ

ଗଜପତିଙ୍କର ଦେହ ଭିତରେ

ଏହି ଅଭାବିତ             ଦୃଶ୍ୟ ଅନୁଭବେ

ଠିଆ ହୋଇ ବାତାୟନ ପାଶରେ ।

ରୋମାଂଚର ଆତି-            ଶଯ୍ୟରେ ଅଥର୍ବ

ହୋଇ ପଡୁଥିଲେ ରାଜା ଯେପରି

ଭୀରୁ ଆଶଂକିତ             ଗବାକ୍ଷ ଧାରରେ

ବାରବାର ଦେଖୁଥିଲେ ସେପରି ।

କଅଁଳ ଖରାରେ            ତା କୃଷ୍ଣ କୁନ୍ତଳ

ରାଶି ନୀଳମେଘ ସମାନ ଭାସେ

ଏକାକୀ ରାଜନ             ଚକ୍ଷୁକୁ ପବିତ୍ର

କରୁଥିଲେ ଡରି ମଦନ-ତ୍ରାସେ ।

ଗୁଣୁ ଗୁଣୁ ସ୍ୱରେ            ସଂଗୀତ ଗୁଂଜନ

କରୁଥିଲା ବାଳା ତୋଳି କୁସୁମ

ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲା            ଉନ୍ମାଦନା କ୍ଷିପ୍ରେ

ରାଜନ ମାନସେ ତୋଳି ସଂଭ୍ରମ ।

ସେ କାରାଗାରର             ନିର୍ମମ କୋଠରୀ

ମଧ୍ୟେ ଶତ କଦମ୍ବର ରୋମାଂଚ

ଯାଉଥିଲା ମାଡି             ପ୍ରମତ୍ତ ଆବେଗ

ସୃଷ୍ଟି କରି ପ୍ରେମ ବଳୟ-ଛାଂଚ ।

ଭାବୁଥିଲେ ରାଜା            ବିଶ୍ୱ-ଶିଳ୍ପୀ ବସି

କେତେ କଳପରେ ଏହି ଶୋଭାଂଗୀ

ଗଢ଼ିଥିବେ ବିଶ୍ୱ-            ଲୋଚନକୁ କବି

ବଚନେ ପବିତ୍ର କରିବା ଲାଗି ।

ପଦ୍ମଚନ୍ଦ୍ରେ ହାତ            ପଜାଇ ପ୍ରଥମେ

ବିଧି-ସାଧି ଥିବେ ଅନୁମାନରେ

ପାଟବ ଅରଜି             ପରଶି କୋମଳେ

ଗଡ଼ିଥିବେ ବାଳା ସ୍ୱ-ଅଭ୍ୟାସରେ ।

ଶୋଭାଂଗୀ ଶୋଭାକୁ            ଗୋଟିଏ ଶରୀରେ

ଦେଖିବାକୁ ବିଧି ଭାବି ଏପରି

ଖଂଜିଥିବେ ଉପ-            ମାର ସବୁ ଦ୍ରବ୍ୟ

ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ-ଖଣିରୁ ବାହାର କରି ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ            ପରି କଳପନା

କରିଥିବେ ମନ ମଧ୍ୟେ ତାଂକର

ନହେଲେ ଏଶୋଭା            ଚକ୍ଷୁ ମନ ଲୋଭା

ନୋହିଥାନ୍ତା କେବେ ସତ୍ୟ ଏଗୀର ।

ସେ ପଟରୁ ମୁଖ            ଫେରାଇ ଆଣିଲେ

ଧିରେ ଗଜପତି ରାମଚନ୍ଦର

ସହସା ମାନସ             ଭିତରେ ମାରିଲା

ଉଂକି ଖୋର୍ଦ୍ଧାଗଡ ପ୍ରୀତି ସାଗର ।

ଖୋର୍ଦ୍ଧା-ବରୁଣେଇ            କଟକ ଅଳିନ୍ଦ

ଦୃଶ୍ୟ ରାଜରାଣୀ ଲଳିତା ପାଟ-

ମହାଦେବୀଙ୍କର            ଅଶ୍ରୃମୁଖୀ ମୁଖ

ବିଷର୍ଣ୍ଣ ବିବର୍ଣ୍ଣ ବିଦଗ୍ଧ ଘାତ ।

ତୁଳିତଳ୍ପୋପରେ            ବସିଥିବେ ପାଟ-

ମହାରାଣୀ ଚିନ୍ତାଚ୍ଛନ୍ନ ନୟନେ

କରୁଣ ପୁରବୀ            ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବ

ଅସହାୟରେ ବିଧୁର ଜୀବନେ ।

ଚହଲି ଉଠିଲା            ବକ୍ଷ ଭେଦିକରି

ଏକ ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ଭାବନା ଧାରେ

ଭାଗ୍ୟର ଦାରୁଣ            ବିଡମ୍ବନା ଯୋଗୁଁ

ଆଜି ରାଜା ବଂଦୀ ବଂଦୀଶାଳାରେ ।

ଖୋର୍ଦ୍ଧା ପାଇକର            ଶୌର୍ଯ୍ୟ ବୀର୍ଯ୍ୟ ସତେ

ମୋଗଲଙ୍କ ଗୋଳ ନିକଟେ ଆଜି

କାରୁଣ୍ୟର ସାହା-            ନାଇର କରୁଣ

ବିଷାଦେ ଯେପରି ଯାଉଛି ବାଜି ।

ମୋଗଲ ଶାସକ            ମାନଙ୍କ ଯେପରି

ଏକ ପରଂପରାରେ ପରିଣତ

ହୋଇ ଯାଇଅଛି            ଇସଲାମ ଧର୍ମ

ଉପାସନା ପୀଠ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ସତ୍ୟ ।

ତେଣୁ ଓଡିଶାର            କୀର୍ତ୍ତି କିରୀଟିକି

ନଷ୍ଟ ଭ୍ରଷ୍ଟ କରିବାକୁ ସଂକଳ୍ପ

ଅଖିଳ ଜଗତ            ଆତ୍ମା ଦର୍ଶନର

ତତ୍ୱ ଜଗନ୍ନାଥେ ଭାବନ୍ତି ଅଳ୍ପ ।

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ            ଭୁଲୁଣ୍ଠିତ କରି

ତାଂକରି ସ୍ଥାନରେ ଆଲ୍ଲା-ରୋପଣ

କରିବାକୁ ସଦା             ଚେଷ୍ଟିତ ମୋଗଲେ

କଳେ ବଳେ କଉଶଳେ କି ପଣ?

କର୍ମ ପ୍ରଚୋଦନା            ସଂସ୍କୃତି-କୌଳିନ୍ୟ

ମଣ୍ଡିତ ଓଡିଆର ପରିଚୟ

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ            କରି ଆକ୍ରମଣ

କରିବେ ଓଡିଆ ଜାତିର କ୍ଷୟ ।

ଏ ଜାତି ମହାର୍ଘ            ଧର୍ମ ଧାରଣାକୁ

କରି ତିରସ୍କାର ନାନା ଭାବରେ

ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ-             କୈନ୍ଦ୍ରିକ ଧର୍ମର

ଅବାଂଛିତ ଅପମାନ ଭାବରେ ।

ଧର୍ମାଂଧ ମୋଗଲ            ଶାସକ ମାନଙ୍କ

ଏହା ମଉଳିକ ନୀତି ହୋଇଛି

ସେ ନୀତି ବ୍ୟାପକ             ପ୍ରସାର ସକାଶେ

ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଠାରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।

ନିମ୍ନ ସ୍ତର ଲସ-            କର ପରିଯନ୍ତ

ମଧ୍ୟ ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରତି ବିଦ୍ୱେଷ

ସନାତନ ଧର୍ମ            ପ୍ରତି ସବୁବେଳେ

ତୀବ୍ର ଭାବେ ଅସହିଷ୍ଣୁତା ଦ୍ୱେଷ ।

ଏହା କ’ଣ ସତେ            ସେ ପୟଗମ୍ବର

ହଜରତ ମହମ୍ମଦ ତାଂକର

ଅମୃତ ବାଣୀରେ            ଦେଇଥିଲେ ଶିକ୍ଷା

ଇସଲାମ୍‌ ଜଗତେ ବଡ ହୁନ୍ଦର ।

ଆଲ୍ଲା ଯଦି ସତେ             ଭଗବାନ ହ୍ୱନ୍ତି

ତାହାହେଲେ ଭଗବତ ଶକତି

ପରମାର୍ଥତା କି             କାଫେର ଦୋଷରେ

ଦୁଷିତ ହୋଇବ ଧର୍ମର ଗତି?

ଏହା ଯେଉଁପରି            ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ନାମରେ

ନଗ୍ନ ପ୍ରହସନ ଧର୍ମାଂଧତାର

ଅଧର୍ମର ଅଂଧ            ଘଟାଟୋପ ଏହି

ନିଜ ଧରମର ନାମେ ପ୍ରସାର

ରୁଦ୍ଧ କାରାଗାର            ମଧ୍ୟରେ ରାଜନ

ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ଏକ କଲେ ନିକ୍ଷେପ

ମନେ ମନେ ଜପୁ-            ଥିଲେ ଜଗନ୍ନାଥ

ଭାବି ଏହା କେଉଁ ଯୁଗ ପ୍ରକ୍ଷେପ ।

ଗବାକ୍ଷ ଧାରରେ            ସେ କରାଗୃହର

ବାହାର ଆଲୋକ ପଶେ ଧସେଇ

ଦେଖୁଥିଲେ ପାଖୁ             ବୀର ରାମଚନ୍ଦ୍ର

ଦେବ ଆନମନା ବିବଶ ହୋଇ ।

ସେହି ନବତଳ             ବିଶିଷ୍ଟ ଦୁର୍ଗର

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମହଲା ମାନଙ୍କରେ ବି

କୋଳାହଳ ସମା-            ରୋହ ମିଶ୍ରରାଗ

ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲା ବିଚିତ୍ରେ ସେ ବି ।

ଓଡିଶା ଜୀବନ             ମହାର୍ଘ୍ୟ ଦେବତା

ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ ସେ ଚକା ଆଖି

ଭାଗ୍ୟେ ନିଷ୍କରୁଣ            ଭାବେ ଅନୈକ୍ୟର

କୃଷ୍ଣରେଖା ଆଙ୍କି ଦେଲେ କାହିଁକି?

ସ୍ମରଣ ଅତୀତ            ଅତୀତରୁ କରି

ପ୍ରାରମ୍ଭ ରାଜୁତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ମରେ

ଗଜପତି ହୋଇ-            ଚ୍ଛନ୍ତି ଭୁଲୁଣ୍ଠିତ

ଭେଦିଆ ମାନଙ୍କ ଷଡଯନ୍ତ୍ରରେ ।

ଓଡିଶାର ଦୀପ୍ତ             ଇତିହାସ ହୋଇ

ଅଛି ବିଡମ୍ବିତ କାଳରେ ପରା

ଆଉ ଜଗତର             କରତା କି ଦୋଷେ

ବୁଲିଛନ୍ତି ହୋଇ ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା ।

ବୁଲିଛନ୍ତି ଜନ             ପଥରୁ ସେ ବନ

ପଥ କାନ୍ତାରରୁ ମହାକାନ୍ତାର

ଏକ ଉର୍ଜସ୍ୱଳ            ଶୋର୍ଯ୍ୟ ଅସହାୟ

ଦୁର୍ବଳ ଭୀରୁତା ଦୁର୍ବଳତାର ।

ସେହି ଐକ୍ୟ ହୀନ            ଦୁରୁବଳତାର

ସୁଯୋଗରେ ସୁବାଦାର ନାଏବ

ନଜୀମ ତକୀଖାଁ            ସେ ଦିନାକ୍ରମଣେ

ଚୁରିଥିଲା ବରୁଣେଇ ଗୌରବ ।

ବରୁଣେଇ ରାଜ-            ଧାନୀ କଟକର

ଗୋ÷ରବ ଭିତରଗଡ ଉପରେ

ଅଧସ୍ତନ ପୌଂଜ-            ଦାରେ କରି ସଜ

ରଖିଣ ସୈନ୍ୟ ଘାଟିମାନଙ୍କରେ ।

କରିଣ ସ୍ଥାପନ            ନାଏବ ନଜୀମ

ଶ୍ରୀ ମଂଦିର ଆକ୍ରମଣ କରିବା

ଦୁରଭି ସଂଧିକୁ             ରଖି ଟାଣ ପଣେ

ସଇନ୍ୟ ଚାଳନା ବେଳେ ନିନ୍ଦିବା ।

ପାଇଁ ଜଗନ୍ନାଥ,            ଉଦଘୋଷ କରି

ଥିଲା “ଆଲ୍ଲା ହୋ ଆକବର” ବୋଲି

ଓଡିଶା ପାଇକ            ବାହିନୀ ସଜ୍ଜିତ

ହୋଇ ବୀର ବିକ୍ରମରେ ସଂଭାଳି ।

ଛାଡିଥିଲେ ଜୈତ୍ର            ଯାତ୍ରାର ଉଦ୍‌ଘୋଷ

ପହଳି ଫେରାଇଥିଲେ ବିକ୍ରମେ

ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ            ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ

ଧ୍ୱନିରେ କଂପାଇ ତିନି ଭୁବନେ ।

ପାଇକ ମାନଙ୍କ            ବଜ୍ର ନିର୍ଘୋଷର

ଜୟଧ୍ୱନିରେ ତକୀଖାଁର ସୈନ୍ୟ

ବହୁତ ସଂଖ୍ୟକ            ଲସ୍‌କର ବାହିନୀ

ହୋଇଯାଇଥିଲେ ସାହାସେ ଦୈନ୍ୟ ।

ସହସା ଶଂକାର            ଭଟ୍ଟା ପଡିଥିଲା

ମୋଗଲବାହିନୀ ହୃଦ ଭିତରେ

ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ             ଶବଦ ଶାଣିତ

ମନ୍ତ୍ର ପଶି ସର୍ବ କର୍ଣ୍ଣକୁହରେ ।

ସେ ଶାଣିତ ମନ୍ତ୍ର            କରିଥିଲା ସୃଷ୍ଟି

ସମ୍ମୋହନ ମାୟା ଭୀରୁ ଆଶଙ୍କା

ମୋଗଲଙ୍କ ମଧ୍ୟେ            ଶୟନେ ସପନେ

ଜାଗରଣେ କରି ତାଂକୁ ତାଟକା ।

କିଂତୁ ଜଗନ୍ନାଥ            ଓଡିଆ ଜାତିର

ସଂସ୍କୃତିକୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ ରଖିବା

ଭିତରେ ଜୀବନ            କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନୈକ୍ୟ

ଯେଉଁ ଶାପ ଖଂଜିଛତି ପାଇବା ।

ତାହାରି ଗରଳ             ଜ୍ୱାଳାରେ ଏ ଜାତି

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଗୃହ ରିପୁର ଜାଲେ

ପଡି ଯାଇଛନ୍ତି            ହୋଇ ପରାହତ

ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଭେଦ ପରଶି ଭାଲେ ।

ତାହା ହିଁ ହୋଇଲା            ମୋଗଲ ଯୁଦ୍ଧରେ

ଦେଖୁ ଦେଖୁ ଛତ୍ରହାର ଘାଟିରେ

ନିଯୁକ୍ତ ସେ ବକ୍ସି            ବିଶ୍ୱାସ ଘାତକ

ବେଣୁ ଭ୍ରମରବର ସଂପ୍ରୀତିରେ ।

ମୋଗଲ ଲସ୍‌କର            ବାହିନୀ ସକାଶେ

ପଥ ନିଷ୍କଂଟକ ଦେଲା କରାଇ

ଗଂଜାଗଡ ମାନ-             ସିଂହ ମଧ୍ୟ ଯୁଦେ୍ଧ

ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ମଉନ ହୋଇଲେ ଥାଇ ।

ଗୃହ ଶତୃଙ୍କର            ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଫଳେ

ଇତିହାସ ପୁନରାବୃତ୍ତି କରି

ବଂଦୀ ହୋଇଥିଲେ            ତକୀଖାଁ ହାତରେ

ଖୋରଧା ରାଜନ ଭାଗ୍ୟ ଆଦରି ।

ସେତେବେଳେ ବକ୍ସି            ବେଣୁ ପଶାପାଲି

ଖେଳି ଷଡଯନ୍ତ୍ର ପରିଣାମରେ

ଦେଖିଥିଲେ କେତେ            ସବୁଜ ସପନ

ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବରୁଣେଇ ସିଂହାସନରେ ।

ଓଡିଶାର- ଇତି-            ହାସେ କାଳେ କାଳେ

ଷଡଯନ୍ତ୍ର କରବାଳ କଳଙ୍କେ

ରକତ ରଂଜିତ            ହୋଇଛି ପ୍ରଭୁତ୍ୱ

ଆତ୍ମୀୟତା କ୍ଷମତାର ଚଡକେ ।

ଆତ୍ମୀୟତା - ବୋଧ            କ୍ଷମତାଂଧ ମୋହ

କେବେହେଲେ ମମତାର୍ଦ୍ର ହୋଇନି

ଏହି କଳଙ୍କର             ବାରମ୍ବାର ପୁନଃ

ଆବୃତି ଯୋଗୁହିଁ ମଥା ଉଠିନି ।

ଇତିହାସ କଳଂ-            କିତ କୃଷ୍ଣ ମସୀ

ମଣ୍ଡିତ ଲାଂଛିତ ସେଇଥିପାଇଁ

ଏ ଜାତି ଐତିହ୍ୟ            ମହନୀୟ କୃତି

ସଂହତି ବୋଧରେ ନିଂଦାକୁ ପାଇ ।

ଏକ ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ            କରୁଣ ନିକ୍ଷେପ

କରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଗବାକ୍ଷ-

ଧାରରେ ମୁକତ            ଗୋଲାପ ବାଟିକା

ଚାହିଁଲେ ଅପଲକରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ।

ବିଗତ ଯୌବନା            ଗୋଲାପ ବିଦାୟ

ଅନୁକ୍ତ ଆରତ ଧ୍ୱନି ମଧ୍ୟରେ

ଖସି ପଡିଥିଲା             ହୋଇ ଅସହାୟ

ପରା ବୃନ୍ତୁ ଝଡି ଭୂମି ଉପରେ ।

କେତୋଟି ହଳଦୀ            ବସନ୍ତ ପକ୍ଷିଙ୍କ

କଂଠେ ପ୍ରଣୟର ମଧୁ ସଂଗୀତ

ଗାଇ ଗାଇ କେଉଁ             ଆଡେ ଉଡ଼ିଗଲେ

ଗୋଲାପ ବାଟିକା ଛାଡି ତଡିତ ।

ସେହି ବାଟିକାର            ବୁର୍ଖା ଧାରିଣୀଙ୍କ

ସଉନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଆଉ ବଗିଚା ମଧ୍ୟେ

ଘୁମନ୍ତ ମାୟାର            ରଚନାକୁ କରୁ

ନଥିଲା ସେଠାରେ ହୁନ୍ଦର ମଧ୍ୟେ ।

ଦ୍ୱାର ଖୋଲିବାର            ଶବଦରେ ଧିରେ

ପ୍ରକୃତିସ୍ଥ ହୋଇ ଉଠିଲେ ରାଜା

ଅଷ୍ଟମ ମହଲା            ବଂଦୀ ଗୃହ ମଧ୍ୟେ

ପ୍ରବେଶ ମୋଗଲ ଲସ୍‌କର ତାଜା ।

ଠୁଙ୍କିଣ ସଲାମ            ରଜା ନିକଟରେ

ନୀରବରେ ହେଲେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ

ପଚାରିଲେ ରଜା            ଅଛି କି ଖବର

ଖାସ ଖୋଲି କହ ମିଆଁ ଜବାନ ।

ବିନମ୍ର କଂଠରେ            ଲସ୍‌କର କହିଲା

ଅଛି ହେ ହଜୁର ଆପଣ ପାଇଁ

ସଲାମ ରେଜିଆ            କହିଛନ୍ତି ବେଟି

ରାଣୀ ଶୁଭ ବାର୍ତ୍ତାଛନ୍ତି ପଠାଇ ।

ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ନବାବ            ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର

ପ୍ରଥମ ସେବକ ପରା ଆପଣ

ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ            ଜାଣିଥିବେ ପଢ଼ି

ଜ୍ୟୋତିଷ ବିଦ୍ୟାକୁ କରି ମନନ ।

ସେହି ମରମରେ            ଆପଣ ଜନାନା

ମହଲକୁ ଗଲେ ବେଟିଆ ରାଣୀ

ରେଜିଆ ଭେଟିବେ,            ଚମକି କହିଲେ

ରଜା ଶୁଣି ସିଏ କା ବେଟି ରାଣୀ?

ସେ ଗୋଲାପ-କୁଂଜ-            ବାଟିକା ଭିତରେ

ଯେଉଁ ଚନ୍ଦ୍ର ଟୁକୁଡାକୁ ଆପଣ

ବାରମ୍ବାର ଦେଖୁ            ଥିଲେ ବାତାୟନେ

ପାଶୋରି ନଥିବେ କହୁଛି ମନ ।

ସେ ଚାନ୍ଦ ଟୁକୁଡା            ହେଉଛନ୍ତି ପରା

ନାଏବ ନଜୀମ ତକୀଖାଁ ଭଗ୍ନୀ

ରେଜିୟା ତାଙ୍କ ନା            ଜବାଧରୀ ବାଳା

ସର୍ବଗୁଣ ସଂପନ୍ନା ସେ ରମଣୀ ।

ଅନୁମତି ଲୋଡେ            ଆପଣଙ୍କର ମୁଁ

ନାଏବ ନଜୀମ ଦରବାରରେ

ସମ୍ମତି ପାଇଲେ            କରିବି ବ୍ୟବସ୍ଥା

ଆପଣଙ୍କ ହାଜିରର ସତ୍ୱରେ ।

କେତୋଟି ମୁହୁର୍ତ୍ତ            ମଉନ ରହିବା

ପରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଉଷତେ

କହିଲେ ଜ୍ୟୋତିଷ            ବିଦ୍ୟା ଜାଣେ ଲବେ

ଏଥିରେ ସଂଦେହ ନାହିଁଟି ସତେ ।

ଜ୍ୟୋତିଷକୁ ତୁମ             ରାଣୀ ବେଟିଆକି

ବିଶ୍ୱାସ କରିବେ ଜବାନ ମିଆଁ ?

ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହୋଇଣ            ଉଠିଲା ନୟନ

ସସ୍ମିତ ମୁଖରେ ନାହିଁ ଛାନିଆ ।

ତୋବା ତୋବା ଶବ୍ଦେ            ଗୁଂଜରି ଉଠିଲା

ଲସ୍‌କର ମିଆଁ ହରଷ ଭରେ

ଜନାନା ମହଲେ            ଜ୍ୟୋତିଷ ଉପରେ

ଅଖଣ୍ଡ ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି ହୃଦରେ ।

ଏପରିକି ଖୋଦ            ନାଏବ ନଜୀମ

ତକୀଖାଁ ଜ୍ୟୋତିଷ ବାଣୀ ବିଶ୍ୱାସ

କରନ୍ତି ମାନସେ            ଅତିଶୟ ଭାବେ

ଯେହ୍ନେ ଯାଏ ତାଂକ ଶ୍ୱାସ ପ୍ରଶ୍ୱାସ ।

ଆପଣଙ୍କ ବାର୍ତ୍ତା            ସ୍ୱୀକାରକୁ ଧରି

ଫେରିଯିବି ତାଂକୁ କହିବା ପାଇଁ

ହସି ହସି ରାଜା            କହିଲେ କହିବ

ଭାଗ୍ୟ ନିରିମାଣ ମୁଁ ଜାଣେ ନାହିଁ ।

ଜ୍ୟୋତିଷବିଦ୍ୟା ମୁଁ            ଜାଣେ ସତକଥା

ଭାଗ୍ୟର ନିର୍ମାତା ଜଗତ - ସ୍ୱାଇଁ

ପରମ ଆରାଧ୍ୟ            ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ

ବେଟିଆ ରାଣୀକୁ କହ ବୁଝାଇ ।

ଉପାସନା ନିତି            କରିବେ ମାନସେ

ଜଗତନାଥଙ୍କୁ ସହୃଦୟରେ

ସେ ସାଂପ୍ରଦାୟିକ             ମତ ବର୍ଣ୍ଣାତୀତ

ଜାତି ଚିନ୍ତା ତାଂକ ନାହିଁ ମନରେ ।

ଚିନ୍ତା - ଚିନ୍ତାମଣି            ଭକ୍ତ ଶିରୋମଣି

ମାନଙ୍କର ପରା ସେ ହିଁ ମାଲିକ

ନସୀବର ଶ୍ରେଷ୍ଠ            ନିର୍ମାତା ସେ ପ୍ରଭୁ

ଆଉ ଯେତେ ସବୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଳୀକ ।

ସଲାମ ଜଣାଇ            ଗଲା ଅପସରି

ସେ କାରାଗୃହରୁ ମିଆ ଜବାନ

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ            ଗୋଲାପ ବାଟିକା

ଚାହିଁଲେ ଶ୍ରୀ ମୁଖ ଦିଶେ ଅମ୍ଳାନ ।

ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଖରାରେ            କୋମଳ ଗୋଲାପ

ଫୁଲଚୟ ବ୍ୟଥା ଆତୁର ସତେ

ଏପଟ ସେପଟ              ହୋଇ ଦୋଳାୟିତ

ହେଉଥିଲେ ଭାବାଗତେ ପରତେ ।

ସେତେବେଳେ ଦୁର୍ଗ            କେଉଁ ମହଲାରୁ

ଭାସି ଭାସି ଆସୁଥିଲା ଖବର

ପ୍ରଭଂଜନେ ମୋଲ୍ଲା             ଡାକ ବାରମ୍ବାର

ଆସୁଥିଲା ଆଲ୍ଲା ହୋ ଆକବର ।

ଜନାନା ମହଲେ            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ପହଞ୍ଚିବା ମାତ୍ରେ ପ୍ରହରାରତ

ଜଗାଳୀ ଜବାନ            ସଲାମ ଠୁଙ୍କିଲେ

ସାମରିକ କାଇଦାରେ ଉଷତ ।

ନିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ଵେ ଜନାନା             ମହଲକୁ ଯାଇ

ରାଜା ଅଳିନ୍ଦର ରୁପ ସଜ୍ଜାକୁ

ଚାହିଁଲେ ମୋଗଲ            ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ଯାହା

କରେ ପରିହାସ ସ୍ୱର୍ଗ-ସଜ୍ଜାକୁ ।

ମୋଗଲ ବିଳାସ            ଭବ୍ୟ ଘଟାଟୋପ

ଯେପରି କକ୍ଷର କୋଣାନୁକୋଣେ

ଉତ୍‌କୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଣ            ଥିଲା କାନ୍ଥ ବାଡେ

ପ୍ରସାରି ବିକ୍ଷିପ୍ତେ ପ୍ରାସାଦ କୋଣେ ।

ସୋଫାର ଉପରେ             ବସିଗଲା ପରେ

କୁର୍ଣ୍ଣିସ ଜଣାଇ ବୁର୍ଖା ଭିତରେ

ମୁଖଚନ୍ଦ୍ରାବୃତ            କରି ନୀରବରେ

ଯେ ତନ୍ୱୀ ଜଣକ ଆସିଲେ ଧିରେ ।

ବୋଧହୁଏ ସେହି            ବେଟିଆ ରେଜିୟା

ରାଣୀ ହୃଦୟର- ରାଣୀ ରାଜାଙ୍କ

ସୁଧିର କଂଠରେ            ଅବଗୁଣ୍ଠନରୁ

କୋକିଳର ବାଣୀ ଶୁଭିଲା ତାଂକ ।

ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ନବାବ            ସାହେବ ପବିତ୍ର

ପାଦ ଆଜି ଜନାନା ମହଲାରେ

ପଡିଛି ଆମର            ଏହା ପୁଣ୍ୟ ଫଳ

ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଦୟାରେ ।

ଜଗତନାଥଙ୍କୁ            ଆପଣଙ୍କଠାରେ

କଲି ମହାରାଜା ଏଠି ଦର୍ଶନ

ମୋର ଅଭିଳାଷ            ବାଂଛିତ ସାର୍ଥକ

ଆଜି ହୋଇଗଲା ଏ ମୋର ପୁଣ୍ୟ ।

ଶୀହରି ଉଠିଲେ             ହୋଇ ରୋମାଂଚିତ

ବୀରବର ରାମଚନ୍ଦର ଦେବ

ମୋଗଲ ଦୁହିତା            ରେଜିୟା କଂଠରେ

ପୁଣି ଜୟଗାନ ଜଗତ ଦେବ ।

ଭବ୍ୟ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା            କାଫେର ଦେବର

ପୁଣି ସେ ଜନାନା ମହଲ ମଧ୍ୟେ ।

ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗୁଛି            କାନକୁ ଏକଥା

ସତେ ଦେଖୁଛଂତି ସତ୍ୟର ମଧ୍ୟେ ।

ସୋଫାର ଅପର            ପାଶ୍ୱର୍ରେ ରେଜିୟା

କହିଲେ କରିଣ ଉପବେଶନ

ମୁଁ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ କନ୍ୟା            ଜବାଧାରୀ ନାମେ

ଡାକନ୍ତି ସରବେ ଉଷତ ମନ ।

ନଗ୍ନ ଧର୍ମାଂଧତା             ନିଶା ଆଉ ପଶୁ

ବଳ ସ୍ୱେଚ୍ଛାଚାର ହୋଇ ଶିକାର

ମୁଁ ଆଜି ମୋଗଲ            ଦୁହିତା ରେଜିୟା

ଏ କଳି ଯୁଗରେ ହେଲି ବେକାର ।

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଆମ            ମୁକ୍ତିର ଦେବତା

ଜଗତର ପ୍ରଭୁ ଜଗତନାଥ

ମୁର୍ଶିଦାବାଦର             ମୁଁ ଦେବ ନର୍ତ୍ତକୀ

କାଂଚନବାଳାଙ୍କ କନ୍ୟା ଅନାଥ ।

ମୋ ବିଧବା ମାତା            କାଂଚନବାଳାଙ୍କୁ

ନବାବ ସୁଜାଖାଁ ସେ ଦୁରାଚାରୀ

ନେଇତା ହାରେମେ             ରଖିଥିଲା କ୍ରୃର

ଅପହରଣ କରିଣ ସଂଭାଳି ।

ଜବାଧରୀ ହତ-            ଭାଗିନୀ କନ୍ୟା ମୁଁ

କାଂଚନ ବେଗମ ମୋଗଲ ଧର୍ମେ

ହୋଇଲି ରେଜିୟା             ମୋ ପିତା ସୁଜାଖାଁ

ତକୀଖାଁର ପିତା ହେଲେ କରମେ ।

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ହିଂଦୁ            ସନାତନ ଧର୍ମ

ନବାବ ସାହେବ ମୁଁ ପୂଜାରିଣୀ

ମୋର ମା ଜଗତ-             ନାଥ ଉପାସିକା

କଟକର ଲାଲବାଗ ବାସିନୀ ।

କରିବା ପୂର୍ବରୁ             ସେ ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ

ତ୍ୟାଗ ଥରେ ଯାଇ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ

ଦରଶନ କରି             ପାରି ନଥିଲେ ସେ

ଦୋଷ ଦେଉଥିଲେ ସ୍ୱ ନସୀବକୁ ।

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ             ଭୀମ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ

ମନ ନେଇ ମୋ÷ନ ଭାବରେ ବସି

ଚାହିଁଥିଲେ ବୁର୍ଖା-            ବୃତ୍ତା ରେଜିୟାଙ୍କୁ

ରୋମାଂଚିତ ଉତ୍ତେଜନା ପରଶି ।

ସ୍ୱଧୀର କଂଠରେ            କହିଲେ ରାଜନ

ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଭାଗ୍ୟହୀନ ନବାବ ଆଜି

ଘଟଣା ଚକ୍ରରେ            ଜ୍ୟୋତିଷ ହୋଇଛି

ବେଟୀରାଣୀ ରେଜିୟା ଗୋ ବିରାଜି ।

ଧର୍ମାଂଧ ତକୀଖାଁ            ତୁମର ଭାଇ ଗୋ

ମୋତେ କରି ବଂଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଦେବତା

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ             ଭୁଲୁଣ୍ଠିତ କରି

-ବାର ହୀନ ଚିନ୍ତା କରି ବ୍ୟବସ୍ଥା ।

କରିଛନ୍ତି ଇଚ୍ଛା            ପୋଷଣ ମାନସେ

କିଂତୁ ତୁମେ ଅଟ ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କର

ମୋ÷ନ ଉପାସିକା            ସର୍ବଦା ଜୀବନେ

ଭକତ ଅନୁରାଗିଣୀ ତାଂକର ।

ତେବେ ଏ ନାଏବ            ନଜୀମ ସାହେବ

ତକୀଖାଁ ଏ ହୀନ ଉଦ୍ୟମୁ କ’ଣ

ବିରତ ହେବେନି            କି ରେଜିୟା ରାଣୀ

ସଂଦେହ ଆସୁଛି କ୍ଷଣ କୁ କ୍ଷଣ ।

ଏଥର ସ୍ୱମୁଖ-            ମଣ୍ଡଳ ଉପରୁ

ବୁର୍ଖାପସାରଣ ରେଜିୟା କରି

ସନ୍ତରପଣରେ            ଚାହିଁ ଚାରିଦିଗେ

କହିଲେ ଚାରୁ ଭାଷିଣୀ ସୁଂଦରୀ ।

“ଉଦାସ ମନର            ବ୍ୟଥାତୁର ଭାବ

ଆପଣଙ୍କ, ଗୁଲାବ ବାଟିକାରେ

ଇତିହାସ ଲକ୍ଷ୍ୟ            କରି ଅଧ୍ୟୟନ

କରିଛି ନାଏବ ସାହେବ ବାରେ ।

ପ୍ରବୀଣ ଜ୍ୟୋତିଷ             ବୋଲି ସବୁବେଳେ

କରିବେ ଜାହିର ନିଜେ ଆପଣ

ନାଏବ ନଜୀମ             ନିକଟେ ଏକଥା

ପେଶ କରିବି ମୁଁ ଦୃଢ଼ କଥନ ।

ହୁଏତ ନାଏବ            ନଜିମ ଚିନ୍ତାରେ

ପରିବରତନ କିବା ଆସିବ

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ             ଭୁଲୁଣ୍ଠିତ ଚିନ୍ତା

ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୁଏତ ବଦଳି ଯିବ ।

“ଜ୍ୟୋତିଷ ବିଜ୍ଞାନେ            କୌଣସି ପ୍ରବେଶ

କିଂତୁ ମୋର କେବେ ନଥାଇ ସୁଦ୍ଧା

ଡକାଇବାର କି             ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରିଜିୟା

ମୋତେ ଏ ଜନାନା ମହଲେ ଦ୍ୱିଧା?”

ଏହି ଅଭାବିତ             ପ୍ରଶ୍ନରେ ରିଜିୟା

ଶୀହରି ଉଠିଳେ କି ପୁଲକରେ

ପୁଲକର ରାଜ -            ହଂସ ପାଣି କାଟେ

ସେ କଳା ଘୁମର ଆଖି ଉପରେ ।

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ             ରାଜ୍ୟର ନବାବ

ରାଜ ବଂଦୀ ହେବା ଜାଣି ଏଠାରେ

ଗଭୀର ଭାବରେ            ବ୍ୟଥିତ ମୁଁ ଥିଲି

ହେ ରାଜା ସାହେବ ବଂଦୀଶାଳାରେ ।

ଆପଣଙ୍କୁ ବାରେ            ଦେଖିଲେ ପାଶରେ

ପ୍ରଭୁ ଦରଶନ କରିବି ବୋଲି

ଗଭୀର ବିଶ୍ୱାସ            ମୋର ସେଥିପାଇଁ

ଏକାନ୍ତେ ସଦନେ ଭେଟିବି ବୋଲି ।

ଏହି ନାଟକର            ଏ ଅବତାରଣା

ତେଣୁ ଜଣେ ମାତ୍ର ଦେବ ଦାସୀର

ଆତ୍ମ ସମର୍ପଣ            ପବିତ୍ର ଭାବନା

ଉଜ୍ଜୀବିତ ପ୍ରାଣ ତନ୍ତୁରାଶିର ।

ସେହି ସମର୍ପଣ            ଭାବନା ନେଇ ମୋ

ଆପଣଙ୍କ ସହ ମୁଲାକାତର

ଅଭିପ୍ରାୟ ରାଜା            ସାହେବ ଏଠାରେ

ଜନାନା ମହଲେ ମୂଳ-ମନ୍ତର ।

ଅବ୍ୟକ୍ତ ପ୍ରଣୟ            ଗୀତିର ଯେପରି

ମୂର୍ଚ୍ଛିତ ହୋଇଲା ମୃଦୁ ଝଂକାର

ସହସା ସେଠାରେ            ନୀରବତା ମଧ୍ୟେ

ପ୍ରୀତି-ଜଳଧର-ସୁଖ ଅପାର ।

ମହଲ ସମ୍ମୁଖ            ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ଦଂପତ୍ତି

ପାରୀବତ କଉତୁକେ ସେଠାରେ

ଥିଲେ ବ୍ୟସ୍ତ ଚଂଚୁ            ଚୁଂବନେ ଦୁଇଟି

ନଚାହିଁ କାହାକୁ ପରସ୍ପରରେ ।

ନିଷ୍ପଲକ ଦୃଷ୍ଟି            ନିର୍ବାକ ରାଜନ

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଏଣୀ ନୟନା

ନିବେଦିତା ପ୍ରିୟା            ରିଜିୟାଙ୍କୁ ଚାହିଁ

ରହିଥିଲେ ରସିକର ଭାବନା ।

ରିଜିୟା ବି ନିଜେ            ସ୍ୱ କଳାଘୁମର

ଆଖିରେ ପରଖି ବୀର-ରାଜନେ

ଦେଖୁଥିଲେ ଆଦ୍ୟ             ସେବକ ପ୍ରଭୁଙ୍କ

ପ୍ରେମ ଭାବନାରେ ମଜ୍ଜି ମଉନେ ।

ଫୁଟନ୍ତା ଗୋଲାପ            ଫୁଲଟିଏ ଦେଇ

ରାଜାଙ୍କୁ ରିଜିୟା ମୃଦୁ ମଧୁରେ

କୁଣ୍ଠିତ ଭଂଗୀରେ            କହିଲେ ହେ ରାଜା

ଘେନନ୍ତୁ ଏ ନାରୀ ହୃଦ ମଧୁରେ ।

ଆପଣଙ୍କ ରାଜ୍ୟ            ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପ୍ରଜା

ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୁଁ ମଧ୍ୟ ଜଣେ

ନାରୀ ପରଜାର            ଅଧିକାର ଇଚ୍ଛେ

ଆହେ ଖୋଦାବଂଦ ଘେନନ୍ତୁ ମନେ ।

ସେହି ଅଧିକାର            ଦରକାର ମୋର

ଘେନନ୍ତୁ ଏ ହତ ଭାଗିନୀ କର

ଆପଣଙ୍କ ମନ-            ରାଜ୍ୟର-ନିଭୃତ

ଇଲାକାରେ ସ୍ଥାନ ଦେଇ ସତ୍ୱର ।

ପର ମୁହୁର୍ତ୍ତରେ             ଜଣାଇ କୁର୍ଣ୍ଣିସ

ରିଜିୟା ଅଂଦର ମହଲେ ଗଲେ

ଅସମାପ୍ତ ରହି            ଗଲା କଥା ସେଠି

ଫେରିଲେ ରାଜନ ଘେନି ଲସ୍‌କରେ ।

ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗ            ଅଷ୍ଟମ ପ୍ରସ୍ତର

କାରା କକ୍ଷେ ଯାଇ ହେଲେ ପ୍ରବେଶ

ଯେପରି ପ୍ରୀତିର            ମେଂଚା ମେଂଚା ଫୁଲ

କିଏ ବିଂଛି ଦେଇଥିଲା ବିଶେଷ ।

କୁଲାୟ ପ୍ରତ୍ୟାଶୀ            ପକ୍ଷୀ ଦଳ ଦଳ

ବିଚିତ୍ର କାକଳୀ କରିଣ ସୃଷ୍ଟି

ମହାନଦୀ ବକ୍ଷ            ଉପରୁ ନଗର

ମୁଖେ କରୁଥିଲେ ଅମୃତ ବୃଷ୍ଟି ।

ଗୋଲାପ ବାଟିକା            ଭିତରେ ଦୁଇଟି

ହଳଦୀ ବସନ୍ତ ପକ୍ଷୀ ସ୍ୱନୀଡେ

ଫେରି ଯିବା ପାଇଁ            ହେଉଥିଲେ ସଜ

-ବାଜ ପ୍ରକୃତିର ଜନତା ଭିଡେ ।

ମହଲ ସମ୍ମୁଖ            ଅଗଣାରେ ବସି

ପାରାବତ ଚଂଚୁ ଚୁମ୍ବନେ ଛୁଇଁ

କରୁଥିଲେ ସତେ            ପ୍ରେମାଳାପ କେତେ

ପରସ୍ପରେ ପ୍ରେମ-ରସରେ ଦୁଇ ।

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ            ଭୀମ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ

ମନ ନେଇ ଏକ ଗବାକ୍ଷ ଧାରେ

ଚାହିଁ ରହିଥିଲେ            ସେହି ଫଲ୍ଗୁ ବନ୍ୟା

ପ୍ରକୃତିର ପ୍ରୀତି-ରସ ସଂଭାରେ ।

ଯବନୀ ରିଜିୟା            ଇଚ୍ଛେ ହିଂଦୁ ନାରୀ

ମାନ୍ୟତା ମନରେ ଜଗନ୍ନାଥରେ

ତା ପୁଣି ମନର            ଇଲାକାରେ ଚୁମ୍ବି

ରହିବାକୁ ରାଜା-ହୃଦ ରାଜ୍ୟରେ ।

ରେଜିୟାଙ୍କ କମ୍ର            ଗୌର-ମୁଖ-ଜ୍ୟୋତି

ମଣ୍ଡଳେ ବେଦନା କୁଂଚିତ ରେଖା

ରାଜି ଯେଉଁପରି            ଅସହାୟ ଭାବେ

ବ୍ୟର୍ଥ-ବିଦ୍ରୋହରେ ସେ ଦିନ ଦେଖା ।

ଦେଇ କରୁଥିଲେ             ଘୋଷଣା ଦର୍ପରେ

ନ ହୋଇବାକୁ ମୋଗଲ ଗୁଲାମ

କୁଳୋଦ୍ଭଦ ହେଲେ             ମଧ୍ୟ ଯବନର

ହିଂଦୁ ମାତୃ ରକ୍ତ ପୁଷ୍ଟ ମହାନ ।

ସେ ପୁଷ୍ଟ ଶରୀର            ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି

ସନାତନ ଧର୍ମର ପ୍ରେମଧାରା

ରିଜିୟାର ହୃଦେ             ହିଂଦୁ ଦେବପ୍ରତି

ଅକଳନ ଭକ୍ତି ଉଛ୍ୱାସ ଧାରା ।

ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଅଛି            ସେଥିପାଇଁ ଖୋର୍ଦ୍ଧା

ରାଜ୍ୟର ରାଜନ ସାନିଧ୍ୟ ଲାଭ

କରି ଜଗନ୍ନାଥ            କରୁଣା-ପ୍ରାର୍ଥିନୀ

ହୋଇଛି ତରୁଣୀ ବଢ଼ାଇ ଭାବ ।

ପ୍ରଭୁ କରୁଣାର            ଅମୀୟ ସ୍ପର୍ଶକୁ

ପାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା ରମଣୀ ମନେ

କାରାଗାର ରୁଦ୍ଧ            କୋଠରୀ ରାଜାଙ୍କ

ବାରବାଂର ପଡିଥିଲା କି ମନେ?

ଅବଶ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ            ପରିବରତନ

କରାଯାଇଅଛି ଏଥି ମଧ୍ୟରେ

ହୋଇଛି ପ୍ରହରୀ             ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅପ-

-ସାରଣ ଯା ଥିଲା ଦ୍ୱାର ଦେଶରେ ।

ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟର            ସହ ସୁମଧୁର

ପାନୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସାଂଗକୁ ଘର

ମଧ୍ୟେ ରାଜକୀୟ            ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା

ହୋଇ ଯାଇଅଛି ବଡ଼ ସୁଂଦର ।

ନାଏବ ନଜୀମ            ତକୀଖାଁ ଅପାର

କରୁଣାରୁ ଦେବ ରାମଚନ୍ଦର

ମନେ ମନେ ହସି             ଦେଲେ ନିଃଶବ୍ଦରେ

ଭାବି ଭବିଷ୍ୟତ ସର୍ବ କୌଶଳ ।

ଭଗିନୀ ରିଜିୟା            ପରାମର୍ଶ କ୍ରମେ

ତକୀଖାଁ କାଫେର ଭାବ ବଦଳେ

ପୋଷଣ କରୁଛି            ଉତ୍ତମ ବଂଧୁତ୍ୱ

ଯୋଜନା ନକରି ତା କଉଶଳେ ।

ଆଉ ଯଦି ସେହି            ବଂଧୁତ୍ୱ ଭାବନା

ହୋଇଯାନ୍ତା ରାଜ୍ୟେ ସଂପ୍ରସାରିତ

ତେବେ ଏ ଓଡିଶା            ଅକାରଣେ ଲବେ

ହୁଅନ୍ତାନି କେବେ ରକ୍ତ ରଂଜିତ ।

ଯବନୀ ରିଜିୟା            ନୀଳ ନୟନର

ଯେ କଳାଘୁମର ଚାହାଣୀ ତଳେ

ଆବେଦନ ଭ୍ରାନ୍ତି            ଝଲକ ଚମକୁ

ନାହିଁକି ତାହାର ସମର୍ପଣରେ?

ଅଳସକୁ ଭାଂଗି            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ଏକ କଲେ ନିକ୍ଷେପ

ଆଖି ବୁଜି ବୁଜି            ରିଜିୟାର ଆତ୍ମ-

ନିବେଦନ ହୃଦୟର ପ୍ରଲେପ ।

ଏହି ନିବେଦନ            ଯଦି ଓଡିଶାର

ଇତିହାସେ ଏକ ରକତହୀନ

ପ୍ରେମାର୍ଦ୍ର ଅଧ୍ୟାୟ            ରଚନା କରିବା

ବାରତାବହନ କରେ ସେ ଦିନ

ଫେରିବ ରାଜନ            ଅଳିନ୍ଦେ ଯବନୀ

ରିଜିୟା ବରୁଣେଇ କଟକରେ

ରାଣୀପଦ ମଣ୍ଡି-            ବାରେ ବା କାହିଁକି

ରହିବ ପ୍ରତିବଂଧକ ରାଜ୍ୟରେ ।

ଆଉ ଓଡିଶାର            ପ୍ରାଣବିନ୍ଦୁ ଯଦି

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ

ଓଡିଶାର ଧର୍ମ            ଧାରାରେ ସ୍ୱଚ୍ଛନ୍ଦ

ପ୍ରବାହେ ତାହାଙ୍କୁ ପତିତ ପାଇଁ ।

ଜାତିଚ୍ୟୁତ ଅପ-            ଯଶ ପତିତର

ମିଳେ ସ୍ୱୟଂ ପ୍ରଭୁ ଜଗତନାଥ

ପତିତ ପାବନ             ବାନା ସାର୍ଥକତା

ପ୍ରତିପାଦନ କରିବେ ଯଥାର୍ଥ ।

ଧର୍ମ ସଂକଟର            ଗ୍ଲାନିରେ ଅତି ଷ୍ଠ

ହୋଇ ପଡୁଥିଲେ ନିଜେ ରାଜନ

ତାଂକ ଚିତ୍ତ ନଭେ            ବାନା ଫରଫର

ଉଡୁଥିଲେ ସେ ପତିତପାବନ ।

ମାଆ ଭୈ ମାଆ ଭୈ             ନିର୍ଘୋଷରେ ହୋଇ

ଦୃଢ଼େ ଦେଉଥିଲା କରି ମୁଖର

ମୁଖରିତ କରି            ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗ ଭେଦି

ପବନ ହିଲ୍ଲୋଳେ ଥିଲା ଚଂଚଳ ।

ସହସା କୋଠରୀ             ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ

କଲେ ଦ୍ୱାର ଖୋଲି ପ୍ରୋ÷ଢ଼ ମୋ÷ଲବୀ

ଗଜପତି ଉଠି            ପଡି ଦେଖି କରି

ସଂଭ୍ରମତା ରଖି ଭାଷିଲେ ଭାବି ।

ତସ୍‌ରିଫ ରଖନ୍ତୁ            ମୋ÷ଲବୀ ସାହେବ

କହନ୍ତୁ କିପରି ଆପଣଙ୍କର

ଆଗମନ ହେଲା            ଏହି କୋଠରୀକୁ

ଅସମୟରେ କି ଦେବେ ଖବର ।

ମୌଲବୀ ଗୋଟିଏ            ଚଉକି ଉପରେ

ବସିପଡି ଭାଷି ହେ ମହାଶୟ

ଜାଣି ନ ପାରନ୍ତି            ଆପଣ ହେ ଛାମୁଁ

ମୋତେ, ସବୁ ଜାଣିଛଂତି ନିଶ୍ଚୟ ।

ଓଡିଶା ମୁଲକେ            ଆପଣଙ୍କୁ କିଏ

ନ ଜାଣେ ଏମିତି ପ୍ରଜାକି ଅଛି?

ମୁଁ ଅଟେ କଟକ            ମୋ÷ଲବୀ ସାହେବ

କଦମରସୁଲରୁ ଆସିଅଛି

ବଂଧୁତ୍ୱର ବାର୍ତ୍ତା            ବହନ କରିଣ

ତହିଁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ କହିଲେ

ବଂଧୁତ୍ୱର ବାର୍ତ୍ତା            ଆପଣଙ୍କ ଠାରୁ

ଆଶା କରାଯାଏ କି ନା ପହିଲେ ।

ପୂଜ୍ୟ ପରମାର୍ଥ            ପୁରୁଷ ଆପଣ

ଏପରିକି ଇସଲାମ ଧର୍ମର

ପଥଶ୍ରମ କରି             ଆସିଲେ ଏଠାକୁ

ଘେନି କାହାଠୁ ବିଶେଷ ଖବର ।

“ନାଏବ ନଜୀମ            ତକୀଖାଁ ପଠାଇ

ଅଛନ୍ତି ଶ୍ରୀ ଛାମୁଁ ହେ ମହାରାଜ

ବଂଧୁତା ବଂଧନେ            ବାଂଧି ରଖିବାକୁ

ଆପଣଙ୍କୁ ଚିରଦିନ ସମାଜ ।

ଆହେ ଇନସାଲା            ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ

ରିଜିୟା ଦେବୀଙ୍କ ମନେ ଯେ ପ୍ରୀତି

ଚିରାଗ ଜଳୁଛି            ସେଇ ଚିରାଗକୁ

ପ୍ରଜ୍ଜ୍ୱଳିତ କରାଯିବା ଚାହାଁନ୍ତି ।

ଏଥିପାଇଁ ଯାହା            ହେବ ଫରମାସ

ଆପଣଙ୍କର ହେ ନିର୍ବିବାଦରେ

ତକୀଖାଁ ମଂଜୁର            କରିବେ ସହସା

ରେଜିୟା ବେଟିକୁ ବିବାହ କଲେ ।

ଜଗନ୍ନାଥ ଆଲ୍ଲା            ହୋଇଯିବେ ଏକ

ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବରେ କଲେ ସ୍ୱୀକାର

ଆଉ ମହାରାଜ            ରେଜିୟା ବେଟୀଙ୍କୁ

ହିନ୍ଦୁରାଣୀ ରୂପେ ବି ରଖିପାର ।

ଏଥିପାଇଁ ଯଦି            ଏହିନ୍ଦୁ ସମାଜ

ବିରୋଧ କରିବ ତେବେ ସ୍ୱାଗତ

କରିବ ଇସଲାମ୍‌            ଧରମ ଛାମୁଙ୍କୁ

ସେଥିପାଇଁ ହେବୁ ଆମେ ଉଷତ ।

ଚାହିଁଥିଲେ ଅପ-            ଲକ ନୟନରେ

ମୌଲବୀଙ୍କୁ ରାମଚନ୍ଦର ଦେବ

ଭାବୁଥିଲେ ଏହି             ଅମାନୁଷୀ ଲୀଳା

ଜାଣିଥିବେ ସେହି ଦେବାଧିଦେବ ।

ତାଂକର ପ୍ରଥମ            ସେବକ ସକାଶେ

ଯେପରି ଜଗତନାଥଙ୍କ ଏହା

ଏକ ନିଦାରୁଣ            ଅଗ୍ନିର ପରୀକ୍ଷା

କାଳର କରାଳ ଗତି କି ଏହା?

ଜଣାଇବ ମୋର            ଶୁଭେଚ୍ଛା ନଜୀମ

ତକୀଖାଁକୁ ଖୋଦାବଂଦ ନାଏବ

ଏହି ବିଷୟରେ            ପଚାରି ପାରେକି

ରେଜିୟାଙ୍କୁ ଟିକେ ପଠାଇ ଦେବ ।

ଅଲବତ ଅଲ-            ବତ ମୋ÷ଲବୀଙ୍କ

କଥା ନସରୁଣୁ ସେହି କୋଠରୀ

ମଧ୍ୟକୁ ନୂପୁର            ସିଂଚନେ ଚୌଦିଗେ

ନିକ୍ୱଣିତ ଧିରେ ଧିରେ ସେ କରି ।

ଯେଉଁ ବୁର୍ଖାବତୀ            ରମଣୀ ଜଣକ

ସହସା ପ୍ରବେଶ କଲେ ତାଂକର

କାନ୍ତି ଆଲୋକରେ             କୋଠରୀ ଝଲକେ

ହୋଇ ଦାଉ ଦାଉ ଗଲା ଅଂଧାର ।

ସେ ଅବଗୁଣ୍ଠନ-            ବତୀ ପ୍ରୀତି-ଲତା

ରେଜିୟାଙ୍କୁ ସମ୍ମୋହିତ ଦୃଷ୍ଟିରେ

ଚାହିଁଥିଲେ ବୀର            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ମଉଲବୀ ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ ।

ମଧୁର କଂଠରେ            କହିଲେ ରାଜନ

ତସ୍‌ରିଫ ରଖନ୍ତୁ ରିଜିୟା ଦେବୀ

ଲାଲବାଗ କଟ-            କର ହାରେମର-

ଚାନ୍ଦ ବଂଦୀ ଘରେ ମୋଗଲବେବି ।

ଅଧିନର ଆଦୋ÷            ନଥିଲା ଧାରଣା

ବଂଦୀ କୋଠରୀରେ ହେବ ଉଦୟ

ମୋଗଲ ହାରେମ            ଚାନ୍ଦ ତକୀଖାଁର

ଭଗିନୀ ମୋ ପ୍ରତି ହୋଇ ସଦୟ ।

ଧିରେ ଧିରେ ବୁର୍ଖା            ଚାରୁ ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖି

ଖୋଲିଣ ପାଟଳାଧରେ ସଲ୍ଲଜ

ହସର ପାଖୁଡା            ଫୁଟାଇ ଚଉକି

ଉପରେ ବସିଣ ହୋଇ ସଲ୍ଲଜ ।

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବେ            କଲେ ନମସ୍କାର

ଯୁଗ୍ମେ ହସ୍ତେ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲିତ ବଦନେ

ନତ ଭ୍ରୃ ଭଂଗୀରେ            ଚାହଁଲେ କଟାକ୍ଷେ

କରି ନିବେଦନ ପ୍ରଣାମ ମନେ ।

ବଂଦୀ ହୋଇଥିଲେ            ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଗଜପତି

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଏ ଓଡିଶାର

ନାଏବ ନଜିମ            ତକୀଖାଁର ବଂଦୀ

ଶାଳାରେ ଯେଉଁଠି ଥିଲା ଅଂଧାର ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ଠାରୁ            ହୋଇଗଲେ ବଂଦୀ

ରିଜିୟା ସାହେବା ପ୍ରୀତି ନୟନେ

ଯେ ବଂଦୀଶାଳାରୁ            ଆଉ ଫିଟିବାର

ବାଟ ନାହିଁ ସତେ ତିନି ଭୁବନେ ।

ଏହି ପ୍ରଣୟର            ପଦେ ପଦେ ଥିଲା

ଯେ ବିପଦ ରାଜି ହୋଇଣ ଠୁଳ

ଧର୍ମାଂଧ ତକୀଖାଁ            ସୁବିଧାବାଦୀ ସେ

ଜାଣିଥିଲେ ରାଜା ତାହାର ମୂଳ ।

ପରିବରତନ-            ଶୀଳକ୍ଷଣୁ କ୍ଷଣେ

ଯାର ମନୋଭାବ ଜାଣନ୍ତି ରାଜା

ସାର୍ବଭୌମ ମୁକ୍ତି            ଓଡିଶାର ହେଉ

ଏ ଢ଼ୋଲେ ପରଜା ବଜାନ୍ତି ବାଜା ।

ରାଷ୍ଟ୍ର ଦେବତା ଶ୍ରୀ            ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର

ମୁକ୍ତ ରତ୍ନ ସିଂହାସନ ସକାଶେ

ପ୍ରାଣପାତ କରି-             ବାକୁ ଗଜପତି

ପ୍ରସ୍ତୁତ ସର୍ବଦା ହୃଦ-ବିଶ୍ୱାସେ ।

ଏଥିପାଇଁ ଗଜ-            ପତି ସିଂହାସନ

ଆରୋହଣ କରିଛି ମୁଁ ରିଜିୟା

ସେହି ମର୍ମେ ତୁମେ            ହେବ ଗଜପତି

ରାଣୀ ଅନ୍ୟତମା ସେବିକା ପ୍ରିୟା ।

ତୁମ ଇଷ୍ଟ ଦେବ            ହେବେ ଜଗନ୍ନାଥ

ତୁମର ମୁକ୍ତିର ବୈକୁଣ୍ଠ ଧାମ

ଏ ଓଡିଆ ଜାତି            ଖାଏ ଗୋ ପଖାଳ

ସେ ପ୍ରୀତି ପଖାଳେ ଲେଖିବ ନାମ ।

ସେହି ପୀରତିରେ             ମଣିଷ ଜାତିକୁ

ଅନ୍ତରରେ ପଖାଳିବ ଓଡିଆ

ଜାତି ପରା ଚିର            ମହନୀୟ ଚିର

ମହେଜ୍ୟ ଜଗତେ ଅଟେ ବଢ଼ିଆ ।

ଏହା ଭାବୁଥିଲେ             ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ଦେଖୁ ଦେଖୁ ବାଳାବର ବଦନେ

ନିଜ ଚଂପାକଢ଼ି             ଅଂଗୁଳିରୁ ଏକ

ରତନ ମୁଦ୍ରିକା କାଢିÿ ବହନେ ।

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ -            ଙ୍କର ଅନାମିକା

ଅଂଗୁଳିରେ ଦେଲେ ସ୍ନେହେ ପିନ୍ଧାଇ

କୋମଳ କଂଠରେ            କହିଲେ ହେ ଛାମୁଁ

ମୁଁ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ କନ୍ୟା ଛାମୁଁଙ୍କ ପାଇଁ ।

ବୋଧହୁଏ ଖଂଜି-            ଛନ୍ତି ପ୍ରଜାପତି

ତେଣୁ ମୁଁ ହୋଇଲି ଆପଣଙ୍କର

ଆଜିଠାରୁ ଏହି            ମୁଦ୍ରିକା ପିନ୍ଧାଇ

ବରି ନେଲି ସ୍ୱାମୀ ଚିରକାଳର ।

ମୋ ଆରାଧନାର            ସର୍ବସ୍ୱ ଦେବତା

ନାମ ମୋର ଜବାଧରୀ ଡାକନ୍ତି

ଆପଣଙ୍କ ପାଦ            ସେବିକା ମୁଁ ସେହି

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ପରଂପରାରେ ବ୍ରତୀ ।

ଦୁର୍ଯୋଗ ବଶତଃ            ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣଧାତୁ କେବେ

କର୍ଦମାକ୍ତ ହୋଇଲେ ବି ଏହାର

ଥିବା ବିଶୁଦ୍ଧତା            ସୁବର୍ଣ୍ଣତ୍ୱ କେବେ

କଳୁଷିତ ହୁଏ ନାହିଁ ତାହାର ।

ଦୀନ ଦୁନିଆର            ମାଲିକ ମୋ ଚିତ୍ତ

ଇଷ୍ଟ ଦେବ ପ୍ରଭୁ ଜଗତନାଥ

ସାରାଜଗତର            ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ

ଦେବତା ଅଟନ୍ତି ସେ ପ୍ରାଣନାଥ ।

ସେବା ସୁରକ୍ଷାରେ            ତାଂକର ମାତର

ଓଡିଶାର ଅଖଣ୍ଡତା ପାଇଁ କି

ଚିରଦିନ ମୁହିଁ            ଛାମୁଙ୍କ ସାଥିରେ

ଅବିଛିନ୍ନେ ରହିବାର ପାଇଁକି ।

ଜୀବନର ସାଥି            ହେଲି ଆଜିଠାରୁ

ଶ୍ରୀ ଚରଣେ ସ୍ଥାନ ଦିଅନ୍ତୁ ଛାମୁଁ

ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ             କରନ୍ତୁ କଲ୍ୟାଣ

ଏତିକି ମିନତି ଘେନନ୍ତୁ ଛାମୁଁ ।

ଆଭୂମି ପ୍ରଣାମ            ଢ଼ାଳିଲେ ରେଜିୟା

ମୋଗଲ ଦୁହିତା ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ପଦେ

ପର ମୁହୁର୍ତ୍ତରେ            ନୟନ ଅଶ୍ରୃରେ

ଧୋଇଲେ ଆନଂଦେ ରାଜାଙ୍କ ପଦେ ।

ସକରୁଣ କଂଠେ            କହିଲେ ସାଥିରେ

ଘେନନ୍ତୁ ଏ ଦୀନା ହେ ମହାରାଜ

ଧରମ ସଂଗିନୀ            କରିଣ ନିଅନ୍ତୁ

ଏ ଜବାଧରୀଙ୍କୁ ଜାଣୁ ସମାଜ ।

ଅଧିର ଆବେଗେ            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ରିଜିୟାଙ୍କୁ ତଳୁ ଉଠାଇ ଆଣି

ତାଂକର ମସୃଣ            ଘନ କୁନ୍ତଳରେ

କର ସଂଚାଳନ କଲେ ସେ ଜାଣି ।

କହିଲେ ଗୋ ପ୍ରିୟା            ତୁମ ଅଭିଳାଷ

ପୁର୍ଣ୍ଣହେଉ ଜଗନ୍ନାଥ ଜଣାଣ

କଲ୍ୟାଣ ବିଭୁତି            ହେଉ ସଂଚାରିତ

ତାଂକର ଉତ୍କଳେ ହେଉ କଲ୍ୟାଣ ।

ପରମ ସୌଭାଗ୍ୟ            କଥା ହୁଏ ମନେ

କାମନାର ଅଗ୍ନିଶିଖା ଦୁର୍ବାର

ପ୍ରଶମନ ପାଇଁ            ନୁହେ ଓଡିଶାର

ପରାହତ ଇତିହାସ ସଂଭାର ।

ଉର୍ଜସ୍ୱଳ କରି-            ବାକୁ ତୁମେ ହେବ

ବରୁଣେଇ ରାଣୀ ହେ ଜବାଧରୀ

ନାଏବ ନଜୀମ            ତକୀଖାଁ ଧର୍ମାଂଧ

ଆକ୍ରମଣ ଦାଉରୁ ରକ୍ଷାକରି ।

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ            ଅବରୋଧ ମୁକ୍ତ

ରଖିବାକୁ ଜାତି ମୁଁ ହାରିପାରେ

କିଂତୁ ଜାତୀୟତା            ହାରି ପାରିବନି

ଏହାହିଁ ଶପଥ ଏ ଓଡିଶାରେ ।

ତୁମର ସାନ୍ନିଧ୍ୟ            ଜାତି ଇତିହାସେ

ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣାଭ ଅଧ୍ୟାୟ ରଚନା କରୁ

କଲ୍ୟାଣୀ ରଜିୟା            ରଖିଥିବ ମନେ

ଆଜିଠାରୁ ଶୁଦ୍ଧ ତନୁ ଭିତରୁ ।

ରାଷ୍ଟ୍ର ଦେବତାଙ୍କ            ସେବାରେ ନିରତ

ଚିତ୍ତ ନିବେଦିତ ହେଉ ତୁମ୍ଭର

ଜବାଧରୀ ତୁମ୍ଭ            ମୁକ୍ତ ଆତ୍ମା ଚିତ୍ତ

ପ୍ରଭୁ କରୁଣାରେ ହେଉ ଭାସ୍ୱର ।

ଅଦୂରରେ କେଉଁ            ସଉଧର ତୁଙ୍ଗ

ଚୂଡାରେ ଯୁଗଳ ପାରାବତର

ପ୍ରେମାଳାପ ରତ            ବଂଦୀଙ୍କ କଂଠରୁ

ଭାସି ଆସୁଥିଲା ସ୍ୱ ପ୍ରଣୟର ।

ପୂତ ଅନୁରକ୍ତ            ମଂଗଳ ଗୁଜ୍ଜରୀ

ସମୀରଣେ ଭାସି ପଡ଼େ କର୍ଣ୍ଣରେ

ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗେ ଚାହିଁ             କହିଲେ ରିଜିୟା

ସନ୍ତରପଣରେ ଧିର କଂଠରେ ।

ସବୁ ବିବରଣୀ            ସଂଗ୍ରହ କରିବା

ପାଇଁ ଲାଲ କିଲ୍ଲା ସେ କଟକର

ସମୃଦ୍ଧ ଓଡିଶା-            ର ଅଖଣ୍ଡତାକୁ

ସାକାର କରିବା ପାଇଁ ନିଜର ।

ଜୀବନ ଉତ୍ସର୍ଗ            କରିବି ପବିତ୍ର

ହିଂଦୁ ଧରମର ଶରଣ ନେଇ

ପ୍ରଭୁ ପାଇଁ ପୁଣି            ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ

ଏ ମୋର ଶପଥ ନାଥ- ବଧେଇ ।

ମାତୃଋଣ ପରି-            ଶୋଧ କରିବି ମୁଁ

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ କରି ଦର୍ଶନ

ପୁରୀ ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ             ଆପଣଙ୍କ ସଂଗେ

ଯେଣୁ ପ୍ରାଣନାଥ ମୋର ଆପଣ ।

ହିଂଦୁ ଧରମର            ମହାସ୍ରୋତେ ମୋତେ

କରି ଭାସମାନ ହେ ପ୍ରାଣନାଥ

ବେଗମ ଭାବରେ             ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ

ଆଶିଷ ଦିଅନ୍ତୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ।

ହୋଇଗଲା ବାଷ୍ପ-            ରୁଦ୍ଧ ରିଜି ୟାଙ୍କ

କଂଠ ଚକ୍ଷୁ କଳାଘୁମର ଡୋଳା

ଚାହାଣୀ ଉପରେ             ଅଶ୍ରୁର ବାଦଲ

ସୃଜି ଅନୁରାଗ ସଉଧ-ତୋଳା ।

ମାଳାଳପ ଶେଷ             ହୋଇ ଯାଇଥିଲା

ମୋ÷ଲବୀ ସାହେବ ଧିର କଂଠରେ

ଡାକିଲେ ରେଜିୟା            ବେଟୀରେ ସମୟ

ହୋଇଗଲା ଯିବା ତକୀଖାଁ ଘରେ ।

କରିଥିବେ ଲବେ            ଅପେକ୍ଷା ଆମକୁ

ନାଏବ ନଜୀମ ମହଲେ ବେଟୀ

ଖୋଦାଙ୍କ ମେହେର-            ବାନୀ ଯେବେ ହେବ

ସଂବଧ ସ୍ଥାପିତ କେବଳ ସେଠି ।

ମଥା ଉପରକୁ            ଟେକିଣ ବୁର୍ଖାକୁ

ଫେରିଗଲେ ବାଳା ମୌଲବୀ ପଛେ

କିଂତୁ କାରାଗାର            ଦ୍ୱାର ଆଉ ଥରେ

ରୁଦ୍ଧ ହେଲା ନାହିଁ ଫେରିବା ପଛେ ।

ଗୋଲାପ ବାଟିକା            ଦୋଳାୟିତ କ୍ରୀଡା

ମହୋତ୍ସବ ବାତାୟନ ଧାରରେ

ଦିଶୁଥିଲା ଝଳି             ପବନର ମୃଦୁ

ଲହରୀରେ ହଲି ହଲି ସରଳେ ।

ଫୁଟନ୍ତା ଗୋଲାପ            ସବୁ ନାଚି ନାଚି

ଯେପରି ପ୍ରଣୟ ରସ ଗାଂଧାର

ତୋଳୁଥିଲେ ରାମ-            ଚନ୍ଦ୍ର ରିଜିୟାଙ୍କ

ଗଜଲର ଦୁଇ ସ୍ୱର-ଝଂକାର ।

କଦମରସୁଲ            ମସଜିଦ୍‌ ପୀଠରେ

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ରିଜିୟା ବାହା

ସେ ଦିନ ବର୍ଣ୍ଣାଢ଼୍ୟ            ଏକ ଆସରରେ

ହୋଇଲା କୋରାନ ପଦ୍ଧତି ସାହା ।

କୋରାନ ପଦ୍ଧତି            ଅଧିଯୋଗ-ଯୋଗ

ହୋଇଥିଲା ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଅନୁଷ୍ଠିତ

ମୌଲବି ସାହେବ            ପବିତ୍ର କୋରାନ

ଆବୃତ୍ତି ମଧ୍ୟେ ନିକା ସମାହିତ ।

ଉପସ୍ଥିତ ପାରି-            ବାରିକ ସମସ୍ତ

ସଦସ୍ୟବୃନ୍ଦଙ୍କ ସହ ସଭାର

ସଭାସଦମାନେ            ଦେଇଥିଲେ କର

ତାଳି ଆନଂଦର ବିଭା-ସମ୍ଭାର ।

ନାଏବ ନଜୀମ            ତକୀଖାଁ ଖୁସିର

ଆତିଶଯ୍ୟେ ଧିରେ ଆଗେଇ ଆସି

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବେ            ବକ୍ଷେ ଆଲିଙ୍ଗନ

କରି କହିଲେ ଆମି ଭାଲବାସି ।

ଭଗ୍ନିପତି ମୋର            ଆଜିଠୁ ଆପଣ

ବିରାଦର ହେ ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ୱଜନ

ଓଡିଶାର ବୀର            ଗଜପତି ରାଜା

ବଂଧୁ ମୋର ପୁଣ୍ୟ କଲି ଅର୍ଜନ ।

ଓଡିଶାର ପ୍ରଜା            ବୃନ୍ଦ ପରିଜନ

ମୋହର ଆଜିଠୁ ସଂବଂଧ ବଳେ

ବଂଧୁତ୍ୱର ସ୍ଥାୟୀ            କରନ୍ତୁ ହେ ରାଜା

କାଳେ କାଳେ କଥା ଥାଉ ଏଠାରେ ।

ନାଏବ ନଜୀମ             ତକୀଖାଁ ମାଗିଲେ

ଦୁଆ ଆଣ୍ଠୁମାଡି ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ଠାରୁ

ସେ ଦିନ ବିବାହ            ଭବ୍ୟ ଉତ୍ସବର

ସମାରୋହ ମହାର୍ଘ ସରିବାରୁ ।

ବିସ୍ମୟର ସୀମା            ଥିଲା ଅତିକ୍ରମି

ବିପୁଳ ସମ୍ଭାର ମହୋତ୍ସବର

କରି ଦେଇଥିଲା            ନିବିଡାଭିନ୍ନତା

ବିଧୁର ବିବାହ ସୁବଂଧନର ।

କଦମରସୁଲେ            ରିଜିୟାଙ୍କ ସହ

ପଡ଼ିଥିଲେ ନମାଜକୁ ରାଜନ

ନମାଜ ପଢ଼ିଲା            ବେଳେ ମନ ମଧ୍ୟେ

ଉଇଁ ଆସୁଥିଲେ ଜଗମୋହନ ।

କୋଟି ମାରତଣ୍ଡ            ତେଜୋଦୀପ୍ତ ପ୍ରଭୁ

କମଳନୟନ କରୁଣାଘନ

ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ            କରୁଣା ଜଳଧି

ପାଦପଦ୍ମେ ଥିଲା ରାଜାଙ୍କ ମନ ।

ନମାଜ ପୃଷ୍ଠାରେ            କରୁଥିଲେ ସ୍ତୁତି

ରାଜନ ମାନସେ ହେ ମହାବାହୁ

ଓଡିଶାର ସାର୍ବ-            ଭୋ÷ମତ୍ୱକୁ ଦୃଢ଼େ

ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରନ୍ତୁ ରିଷ୍ଟ ଯାଉ ।

ରାଷ୍ଟ୍ର ଦେବତାଙ୍କ            ମୁକ୍ତ ଉପାସନା

ପାଇଁ ରିଜିୟାର ପାଣି ଗ୍ରହଣ

କଲି ପ୍ରଭୁ ଏକ            ନୂତନ ଅଧ୍ୟାୟ

ହେଲା ସୃଷ୍ଟି ଓଡିଶାରେ ପ୍ରଥମ ।

ନମ୍ର ଭାବେ ଅପ-            ବାଦକୁ ବରଣ

କରି ନେଉଛି ହେ ପ୍ରଭୁ ତୁମ୍ଭର

ମାନରକ୍ଷା ହେଉ            ଓଡିଆ ଜାତିର

ଗୋ÷ରବ ଅପ୍ରତିହତ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ।

ନୀଳ ଚକ୍ରବାନା            ହେଉ ତରଂଗିତ

ପୁର୍ନବାର ହେଉ ତାର ଲହରୀ

ଜାତିର କଲ୍ୟାଣ            ହେଉ ଉତ୍ତରଣ

ଇତିହାସାଧ୍ୟାୟ ସଂଯୋଗ କରି ।

ନିକା ଉତ୍ସବାଦି            ହେଲା ସମାହିତ

ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗ ନ ମହଲାରେ

ରାଜକୀୟାତିଥି            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ରାତ୍ରିର ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରହର କାଳେ ।

କୁମାରୀ ରିଜିୟା            ହୋଇଲେ ବେଗମ

ରିଜିୟା ତାଙ୍କର ସ୍ୱାମୀ ରାଜନ

ହାଫିଜ କାଦର            ବେଗ ବୋଲି ସର୍ବ

ସମକ୍ଷରେ ହେଲା ଘୋଷିତ ନାମ ।

ବାରବାଟୀର ସେ             ନବମ ପ୍ରସ୍ତରେ

ଚିତ୍ରାର୍ପିତ ପରି ପଲଙ୍କୋପରେ

ବସି ରହିଥିଲେ            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ଦ୍ୱିତୀୟା ଯାମିନୀ ସେ ପ୍ରହରରେ ।

ନିଶି ପ୍ରଦୀପର             ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗେ କେତେ

ପ୍ରମତ୍ତ ପତଙ୍ଗ ଡେଣାକୁ ପିଟି

କରୁଥିଲେ ଅଭି-            ନଂଦନାଲୋକର

ଡେଇଁ ସୁଶୋଭିତ ପଲଙ୍କେ ମାତି ।

ମହାନଦୀ ବକ୍ଷ            ଉପରୁ କାଣ୍ଡାରୀ

କେ ଏକ ନାମକୁ ବାହି କଂଠରେ

ସମ୍ଭବତଃ ଭରି            ଥିଲା ସୁଲଳିତ

ତାତ୍ତ୍ୱିକ ଭଜନ ମହାନଂଦରେ ।

ଧିରେ ହଂସ ଖେଳା            ଆରେ ବାଇମନ

ହଂସ ଉଡିଗଲେ ବୁଡିବ ଭେଳା

ଶୀହରି ଉଠିଲେ            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ବାଇମନ ଗୀତ ଔଷଧ ହେଲା ।

ଧିର ଭାବେହଂସ            ନ ଖେଳାଇ ଭେଳା

ବୁଡିଯିବା ଭଳି ଚତୁରତାର

ସହ ଧର୍ମ ଅଂଧ-            -ତକୀଖାଁର ମୁକା-

-ବିଲା ନକଲେ ଭେଳା ଓଡିଶାର ।

ବୁଡିଯିବ ଲବେ,            ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ

ପୁଣି ଥରେ ଶିଶୁ ଅନାଥ ପରି

ହୋଇଣ ଚକଡ଼ା-            ଛଡ଼ା ସେ ପ୍ରେରିତ

ହେବେ ହେବ ମହାକାନ୍ତାରେ ରଡି ।

ସୁସୂକ୍ଷ୍ମ ଉତ୍ତରୀ            ମଧ୍ୟରେ ଆବୃତ

କରି ମୁଖ ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ବେଗମ

ରାଜା ନିକଟରେ            ଧିରେ ଭାଷିଲେ ସେ

ସଧିରେ କରିଣ ଉପବେଶନ ।

ଆଜିର ଏରାତି            ଆମ ଜୀବନରେ

ଚିର ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇବ ନାଥ

ଜୀବନ ଆଜି ମୋ            ହୋଇଛି ସାର୍ଥକ

ହିନ୍ଦୁନାରୀ ଜବାଧରୀ ସନାଥ ।

ଆପଣଂକ ସନ୍ନି-            ଧାନରେ ଜୀବନ

ସେବା ଚିନ୍ତନରେ ହେବ ନିଃଶେଷ

ମୋତେ କାଣିଚାଏ            ସ୍ନେହକୁ ପ୍ରଦାନ

କରନ୍ତୁ ଯା ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଧନ-ବିଶେଷ ।

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ            ରିଜିୟା କପାଳେ

ଆଙ୍କି ଦେଇ ଉଷ୍ମ-ଚୁମ୍ବନ ଏକ

ଗମ୍ଭୀର କଂଠରେ            କହିଲେ ଗୋପ୍ରିୟା

ଏ ଅଧିଯୋଗରେ ଜୀବନେ ଏକ ।

“ନବ ଇତିହାସ            ଲେଖାହେବ ସ୍ପଷ୍ଟେ

ଇତିହାସ ହିଁ ଆମର ଜୀବନ

ଓଡିଶାର ଇତି-            ହାସର ଭାସ୍ୱର

ପୃଷ୍ଠା ହୋଇଣ ରହିବ ବନ୍ଦନ ।

ଭାସ୍ୱର ପୃଷ୍ଠାରେ            ଲେଖାେହେବ ବାଣୀ

ଲାଂଛନାର ମର୍ମନ୍ତୁଦ କାହାଣୀ

ଅପବାଦରେ ସେ             ନିନ୍ଦିତ ଭର୍ତ୍ସିତ

ପଦାବଳୀ ତୀବ୍ର କଟାକ୍ଷ ଠାଣି ।

ସେ ତୀବ୍ର କଟାକ୍ଷେ            କରିବାକୁ ସହ୍ୟ

ନିଜକୁ ଏବେଠୁ ପଥର କର

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ            ମାନ ରକ୍ଷାପାଇଁ

ପବିତ୍ର ବିବାହ ହେଲା ଆମର ।”

ଏ ଅନୁଚ୍ଚାରିତ            ଆଶୀର୍ବାଦ ପୂତ

ବିବାହ ଯେପରି ସତେ ଆମର

ହେଲା ସାକ୍ଷୀପରା            ସେଥିପାଇଁ ବିଶ୍ୱ

ମୋହନ ସେ ବିଜେ ନୀଳକନ୍ଦର ।

ନିଶି ପ୍ରଦୀପଟି            ଦକ୍ଷିଣା ପବନେ

ସହସା ନିଭିଲା ଶୟନ ସ୍ଥଳେ

ମନେ ହେଲା କୃଷ୍ଣ-            ମସୀ ଅପବାଦ

ନେସି ହୋଇଗଲା ମେଂଚାଏ ବଳେ ।

ରାତ୍ରିର ନିରଂଧ୍ର            ଅଂଧକାର ମଧ୍ୟେ

ହଜିଗଲେ ଗଜପତି ରାଜନ

ଘେନି ଜବାଧରୀ            ସୁନ୍ଦରୀ ପଲଙ୍କେ

ଶୁଦ୍ଧ ସଂସ୍କରଣ କନ୍ୟା-ଯବନ ।

ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବରୁଣେଇ            କଟକେ ବାଜିଲା

ଘୋର ଘନ ଘଟା ଅପବାଦର

ରଜ ଡେଙ୍ଗୁରାକି            ବିଂଛି ହୋଇଗଲା

ଚାରିଦିଗେ ମାଡି ଦୁଆର ଘର ।

ବରୁଣେଇ କଟ-            କରେ ରାଜଗୁରୁ

ସେ ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀ ମହାପାତର

ଗମ୍ଭୀର ଭାବରେ            ପରିଷଦ ଗୃହେ

ବସିଥିଲେ ପ୍ରତେ ସତେ ପଥର ।

ଗଡ଼ପତି ମାନେ            ବିଷର୍ଣ୍ଣ ବଦନେ

ବସିଶୂନ୍ୟ ସିଂହାସନ ଉପରେ

ମିଳିତ ନିବଦ୍ଧ            ଦୃଷ୍ଟି ରଖିଥିଲେ

ନୀରବ ସେ ପରିଷଦ ଗୃହରେ ।

କେତେ ପାରାବତ            ଦଂପତ୍ତିର କଳ

ଗୁଂଜନ ସର୍ଜନା ପରିବେଶକୁ

କରି ଦେଇଥିଲା            ଭାବରେ ଗମ୍ଭୀର

ପୋତିଥିଲେ ସର୍ବେ ମୁଖ ତଳକୁ ।

ସେ ରଥିଗଡର            ଦେୱାନ ବକସି

ବେଣୁ ଭ୍ରମରବର ନୀରବତା

ଭଂଗ କରି ପାଟି            ଖୋଲିଲେ ଓଡିଆ

ଜାତିର ଭାଗ୍ୟରେ କି ହଟ ହଟା ।

ଶତ ଅପମାନ            ଲାଂଛନା ଆସିଲା

ଉଇଁ ଜାଣ ଭାଗ୍ୟ ଚରକବାଳେ

ଗଜପତି ଜଗ-            ନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଲଜ୍ଜିତ

କଲେ ଯବନର ସେ ଦରବାରେ ।

ମାଟିରେ ମିଶିଲା            ଆହେ ରାଜଗୁରୁ

ଓଡିଆ ଜାତିର ଏ ପରଂପରା

ଥରେ ହେଲେ କିଛି            କୌଶଳ ଭାବରେ

ବାର୍ତ୍ତା ଆସିଥାନ୍ତା ଯଦି ଡାକରା ।

ତେବେ କିଛି ଏକ            ଉପାୟ ବା ଥୟ

କରାଯାଇଥାନ୍ତା ସେ ଯବନୀର

ପ୍ରଣୟ ଲୀଳାରେ            ବିମୋହିତ ରାଜା

ଭୂଲିଲେ ମହିମା ପୂର୍ଣ୍ଣେ ଜାତିର ।

ସ୍ଖଳିତ କଂଠରେ            ଭାଷି ରାଜଗୁରୁ

ବାଦ ଅପବାଦ ଗୁରୁତ୍ୱ ଭଲେ

ଜାଣିଛଂତି ଗଜ-             ପତି ସ୍ୱ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ

ଲବେ ତୁମ୍ଭଠାରୁ ଭଲଭାବରେ ।

ତୁମେ ତ ପାଳନ            କରିନ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ

ତୁମର ହେ ବେଣୁ ଭ୍ରମରବର

ଏବେ ଏଠି ବସି            ଏ ପରିଷଦରେ

କହୁଅଛ କଥା ବଡ ଚାତର ।

ଗଜପତିଙ୍କର            ସୁରକ୍ଷା ସକାଶେ

ଯେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ତୁମ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ

ଥିଲା ତାହା ତୁମେ            କେତେଦୂର ଅବା

ପାଳନ କରିଛ ହୋଇ ହେ ବ୍ୟସ୍ତ ।

ଦୁର୍ଯୋଗର ଅମା-            ରାତି ପାଇଁ ଖାଲି

ଏକା ଗଜପତି ନୁହଁନ୍ତି ଦାୟୀ

ତୁମେ ଯେତେ ସବୁ            ଗଡର ନାୟକ

ବୃଂନ୍ଦ ହୋଇଅଛ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ।

କଉଣସି ସୂକ୍ଷ୍ମ            ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ହୋଇ

ଉପନୀତ ଗଜପତି ଅବଶ୍ୟ

କରିଥିବେ ଲବେ            ଯବନୀର ପାଣି

ଗ୍ରହଣ ଯା ଲାଗେ ଭାବେ ମାନସ ।

ସଜ୍ଞାତ ସ୍ଖଳନ            ଗଜପତିଙ୍କର

ଲବେ ଓଡିଶାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ

ନିଶ୍ଚୟ ନିଶ୍ଚୟ            ମହାବାହୁଙ୍କର

ମାନ-ମହତର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ।

ବିନମ୍ର କଂଠରେ            କହିଲେ ସେ ବେଣୁ

ଭ୍ରମରବର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ମହତ

ଥିଲେ, ଆଦରଶ             ଆବଶ୍ୟକ ମଧ୍ୟ

ସମୁଚିତ ସବୁ ହେବ ମହତ ।

ଏହା ଦ୍ୱାରା ଲବେ            ଓଡିଆ ଜାତିର

ପ୍ରାଣେ ହାହାକାର ଝଡ ଉଠିବ

ପାଇକ ମାନଙ୍କ            ମନୋବଳ ସବୁ

ହାୟ ଦୀନ ବିଦୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯିବ ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ଗ୍ରାମେ            ଗ୍ରାମେ ନୈରାଶ୍ୟର

ହାହାକାର ହାହାକାର କେବଳ

ପାଇକମାନଙ୍କ            ମଧ୍ୟେ ଅଶ୍ୱସ୍ତିର

ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ସଂବଳ ।

ସ୍ୱୟଂ ପାଟରାଣୀ            ଲଳିତା ଦୁଃଖରେ

ଭାଗିରଥି କୁମାରଙ୍କୁ ସାଥିରେ

ଧରି ପିତ୍ରାଳୟେ            ରମାନା ହୋଇଲେ

ଜାଣି ନାହାଁନ୍ତି କି ଆପଣ ତିଳେ?

ବିଷାଦର କଳା-            ଛାଇ ଆଚ୍ଛାଦିତ

ରାଜ ପରିଷଦ ଭାବନା ଭେଦି

ପୁରୀ ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ            ପଡିଛି ଚହଳ

ସେବାୟତମାନେ ଯାଆନ୍ତି ଖେଦି ।

କେହି ଜଣେ କହୁ            ଥିଲା ନୀଳଚକ୍ର

ଉପରେ ଶାଗୁଣା ପକ୍ଷୀ ଆସିଣ

ବସି ପଡିଥିଲା            କାହୁଁ ଉଡିଆସି

ଆସିଲା ଓଡିଶା ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ଦିନ ।

ଓଡିଶାର ଭାଗ୍ୟ            ଆକାଶେ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ

ଗୃଧ୍ର ପକ୍ଷୀ ଉଡି ଉଡି ବୁଲୁଛି

କରି ପାରିବେକି            ୟାକୁ ଅସ୍ୱୀକାର

ଆପଣ କଅଣ ମନ ମୁରୁଛି ।

ଗମ୍ଭୀର କଂଠରେ            ରାଜଗୁରୁ ଭାଷା

ଏହାର ଉତ୍ତର ଦେବ ସମୟ

ଅପେକ୍ଷା କରିଥା            ଶୂନ୍ୟ ସିଂହାସନେ

ପରମଂଦ ପାଂଚିହେ ମହାଶୟ ।

ବାଳକ ନୁହଁନ୍ତି            ଗଜପତି ରାଜା

ନୁହଁନ୍ତି ବି କେବେ ଚପଳମତି

ବୃହତ୍ତର ସ୍ୱାର୍ଥ            ପାଇଁ କ୍ଷୁଦ୍ରତର

ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ସେ ବଳି ଦେଇ କି ଛନ୍ତି ।

ଆଶୀବାଦ ଚିଠି            ପଠାଇଛି ଲାଲ-

ବାଗ କଟକକୁ ଭ୍ରମରବର

ବାର୍ତ୍ତାବହ ହସ୍ତେ            ଫେରସ୍ତ ଚିଟାଉ

ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିଛି ଏହି ଖବର ।

ସମ୍ମିଳିତ ଭାବେ            ସଭାସଦଙ୍କର

କଣ୍ଠୁ ବିସ୍ମୟରେକ କଂଟକିତ

ବାହାରି ଆସିଲା            ପ୍ରଶ୍ନ ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀ

କରିଣ ପରିଷଦ ଆଚମ୍ବିତ ।

ପଠାଇ ଅଛନ୍ତି            ଆଶୀବାଦ ଚିଠି

କେଉଁ ଶୁଭକର୍ମ ମନାସି ମନେ

କି ଶୁଭ କାମନା            କରିଛନ୍ତି ଆଉ

ସବୁତ ଯାଇଛି ସରି ସରମେ ।

କି ବୁଝିବ ତୁମେ            ବିଶ୍ୱାସ ଘାତକ

ହେ ଗଡନାୟକ ମାନେ ମନରେ

ରାଷ୍ଟ୍ର ଦେବତା ଶ୍ରୀ            ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର

ମାନରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏ ଉତ୍କଳରେ ।

ଓଡିଶା ସାମନ୍ତ            ସହାୟକ ରାଜ୍ୟ

ବୃନ୍ଦ ଯହିଁ ସ୍ୱାର୍ଥର ପଶାପାଲି

ଖେଳିଣ ନିର୍ଲ୍ଲଜ            ନଗ୍ନ ଅଭିଷେକ

ଦେଖନ୍ତି ସପନେ ଶେଯ ଅଣ୍ଡାଳି ।

ଅସହାୟ ବଂଦୀ            ସେଠି ଗଜପତି

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କ ସୁଚିନ୍ତିତ

ଆତ୍ମ ବିସର୍ଜନ            କରମାନୁଷ୍ଠାନ

ଶ୍ମାଘ୍ୟ ବଂଦନୀୟ ବିଶ୍ୱ ବଂଦିତ ।

ଯବନ ହାତରେ            ଆତ୍ମ ସମର୍ପଣ

କରିତ ନାହାଁନ୍ତି କେବେ ରାଜନ

ବରଂ ଓଡିଶାର            ସୁରକ୍ଷା ସକାଶେ

ବଳି ଦେଲେ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ସମ୍ମାନ ।

ଅପବାଦ ଶତ            ବୃଶ୍ଚିକ ଦଂଶନେ

କରି ଜର୍ଜରିତ ଆତ୍ମୋତ୍ସର୍ଗକୁ

କରିଛଂତି ରାଜା            ହୁଅନ୍ତୁ ସହାୟ

ପ୍ରଭୁ ବଢ଼ାଇଣ ମନୋବଳକୁ ।

ଉହାଡ କରନ୍ତୁ            ଚକ୍ର ପ୍ରଭୁ ତାଂକୁ

ଜୟ ହେଉ ଶ୍ରୀ ଗଜପତିଙ୍କର

ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟେ ସଦା            ସଫଳ ହୁଅନ୍ତୁ

ସମ୍ଭାଳି ସମ୍ମାନ ଏ ଉତ୍କଳର ।

ପରମ ଗୁରୁଙ୍କ             ଭାଷଣେ ଗମ୍ଭୀର

ନିରବତା ଛାଇଗଲା ସେଠାରେ

ରାଜଗୁରୁ ଦୃଷ୍ଟି            ଫେରାଇ ଆଣିଲେ

ତୋଳି ଗରବିତ ଉଦ୍ଧ୍ୱର୍ମଥାରେ ।

ଆବଶ୍ୟକତା ବି             ନଥିଲା ସେଠାରେ

ଆଉ ଆଳାପର ସେହି ବିଷୟେ

ତେଣୁ ରାଜଗୁରୁ            ଘୋଷଣା ପ୍ରସଂଗେ

ସାଂଗ କଲେ ସଭା ମାନସ ଥୟେ ।

ଓଡିଶାର ଇତି-            ହାସକୁ ଅଧିକ

ଆଉ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ ନକରି କେବେ

ଧଇର୍ଯ୍ୟ ଧରନ୍ତୁ            ପ୍ରଜାକୁଳଙ୍କର

ମନରେ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ସଂଚାରି ତେବେ ।

ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିବି            ଏଠାରେ ସଂଦେଶ

ପାଇଁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଯା’ନ୍ତୁ ସରବେ

ଶତ ଦୁର୍ଯୋଗର            କଳା ମେଘ ମଧ୍ୟେ

ଭାସ୍ୱର ରହିବ ଚିର ଗରବେ ।

ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ଗଜ-            ପତି ପରଂପରା

ଦୀପ୍ତ ବିବସ୍ୱାନ ଚକରକାଳେ

ବିରାଜିବ ସଦା            ଜଗନ୍ନାଥ କୃପା

ଓଡିଶାର ଯାହା ଅଛି କପାଳେ ।

ନିଷ୍କ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଲେ            ଧିରେ ଧିରେ ଗଡ଼

ନାୟକେ ମୁହଁକୁ ପୋଛି କକ୍ଷରୁ

ଏକ ଦୁର୍ବିନୀତ             ସେନାପତି ସମ

ଗର୍ଜୁଥିଲେ ରାଜଗୁରୁ ପାଖରୁ ।

କୁଲାୟ ପ୍ରତ୍ୟାଶୀ            ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କର

ଡେଣାରେ ବିଦାୟ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନାର

ଫଲ୍ଗୁରାସ ସୃଷ୍ଟି            କରି ସେ ଗୋଧୁଳି

ନଇଁ ଆସୁଥିଲା ଛୁଇଁ ଅଂଧାର ।

କେଉଁ ଏକ ଗୋଠ            ବାହୁଡା ଗୋପାଳ

ବାଳକର ଗାଈ ପଲ ଭିତରୁ

ବଂଶୀର କରୁଣା            ମୂର୍ଚ୍ଛନା ପବନେ

ଭାସି ଆସୁଥିଲା ଛୁଇଁ ଅନ୍ତରୁ ।

ବିଡମ୍ବିତ ଇତି-            ହାସ ଅସହାୟ

ଆତ୍ମଗ୍ଲାନି ପରି ସେ ମୂର୍ଚ୍ଛନାରେ

ପରିଷଦ ଗୃହେ            ସେ ପରମ ଲକ୍ଷ୍ମୀ

ରାଜଗୁରୁ ବସିଥିଲେ ସମ୍ଭାରେ ।

ଇତିହାସର ଏ            ଅଚଳ ସ୍ମାରକୀ

ପରି ତାଂକ ନିକଟରେ ସଦେଇ

ମଉନ ଭାବରେ             ଏକ ସର୍ବହରା

ପାନ୍ଥପରି ବସିଥିଲା ଘୁମେଇ ।

ଚକ୍ଷୁରେ ଗମ୍ଭୀର            ଏକ ପରକାର

ଦୁଃସ୍ୱପ୍ନରେ ଥିଲା ହୋଇ ଚକିତ

ସହସା ପରମ            ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଉଠିପଡି

ଗମ୍ଭୀର କଂଠରେ କହିଲେ କିତ ।

“ଗଜପତି ତାହା            ହେଲେ ଆଉ ଏଠି

ଆସିଲେ ନାହିଁକି ସଦେଇ ଆରେ

ଚମକି ସଦେଇ            ପାଇକ ସତ୍ୟର

ଭିତରକୁ ଫେରି ଆସିଲା ବାରେ ।

ଶ୍ରୀ ଛାମୁ ମଣିମା            ବିଜେ ହେବେ ଆଜି

ଆହେ ରାଜଗୁରୁ ମହାପ୍ରୁ ଶୁଣ

ଉଲ୍ଲସିତ ନୟ-            ନରେ ସଦେଇକୁ

ଚାହିଁ ରାଜଗୁରୁ ପଚାରିପୁଣ ।

ଦୁଇ ମୁଠା ରଖି            ଚାଉଳ ସକାଳେ

ମାନସିକେ ଖାଇବାକୁ କାଉକୁ

କହିଥିଲି, ଥଣ୍ଟ            ମୁନେଖୁଣ୍ଟି ଖାଇ

ମୋ ଦକ୍ଷିଣ ହାତର ଚାଉଳକୁ ।

ଉଡିଗଲା, ଆଜ୍ଞା             ସେ କାଉଟା ବେଗେ

ବାରବାଟୀ କଟକର ଦିଗରେ

ମାନସିକ କେବେ            ହୁଏ ନାହିଁ ମିଛ

ସାଆନ୍ତେ ସଂଦେଶ ଆସିବ ଖରେ ।

ନିଃଶବ୍ଦରେ ହସି            ଦେଲେ ରାଜଗୁରୁ

ଭାବି ଘୋର ଦୁର୍ଦ୍ଧିନରେ ଦେଶର

ନିରୀହ ପରାଣ            ସଦେଇ ପାଇକ

ପରି ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପାଇକ ବର ।

ଶୁଭ ସଂଦେଶକୁ             ଆକୁଳ ପ୍ରାଣରେ

ଲବେ କରିଥିବେ ପ୍ରତୀକ୍ଷା ଘରେ

କେବେ ଫେରିବେ ସେ      ଗଜପତି ରାଜା

ଫେରିଲାନି ବାର୍ତ୍ତାବହ ସଅଳେ ।

ଫେରାଇଲେ ନାହିଁ            ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ବାରତା ଲାଲକିଲ୍ଲା କଟକରୁ

କଲ୍ୟାଣର ବାର୍ତ୍ତା             ଥିଲା ସେ ପ୍ରେରିତ

ଚିଟାଉରେ ସାଙ୍କେତିକ ଅକ୍ଷରୁ ।

ଧର୍ମାଂଧ ତକୀଖାଁ            ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଦୃଷ୍ଟିରେ ସେ

ଚିଟାଉର ମର୍ମ ଉଦଘାଟିତ

କିବା ହୋଇଗଲା            ପଡୁନାହିଁ ଜଣା

ଯିବା ପଥେ ହୋଇଗଲା ନାହିଁତ?

ତକୀଖାଁ ହୁକୁମେ            କିବା ବାର୍ତ୍ତାବହେ

ବଂଦୀ କରାଗଲା ସେ କଟକରେ?

ଆଉ ଗଜପତି             ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ପାଇଲେକି ନାହିଁ ଚିଠି ହାତରେ?

ସଦେଇ ପାଇକ            ଚିନ୍ତା ଭଗ୍ନ କରି

କହିଲା ସାଆନ୍ତେ ପୁରସ୍ତମରୁ

କେତେ ଯାତ୍ରୀ ଏହି            ବାଟେ ଫେରୁଥିଲେ

ଚହଳ ପଡିଛି ଏ ସକାଳରୁ ।

ଗଜପତିଙ୍କର            ଧର୍ମଚ୍ୟୁତି ଫଳେ

ଗୋପ୍ୟ ହୋଇଯିବେ କୁଆଡେ ବିଭୁ

ପଶ୍ଚିମ କବାଟ            ମହାପାତରଙ୍କୁ

ସପନେଇ ଛଂତି କୁଆଡେ ପ୍ରଭୁ ।

ସେ କୁଆଡେ ଆଉ            ବଡ ଦେଉଳରେ

ରହିବେନି ଚାଲିଯିବେ ବାହାରେ

ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ କଲା            ପରେ ଗଜପତି

ଦିଅଁମାନେ ବିଜେ ହେବେ ଅଂଧାରେ ।

“ଆଉ ଯାତ୍ରୀମାନେ            କହୁଥିଲେ କ’ଣ

ବୃତ୍ତାନ୍ତ ସଦେଇ କହରେ ଖୋଲି

ପଣ୍ଡା ସେବାୟତେ            କିପରି ଭାବରେ

କାମ କରୁଛଂତି କହିକି ବୋଲି”

ପାଟ ମହାଦେଇ             ଲଳିତା ଖବର

କ’ଣ ଶୁଣିଛୁରେ ଯାତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ

କି ଶୁଣିବି ସାନ୍ତେ            ବୁଝାପଡୁ ନାହିଁ

ତାଂକ ଢ଼ଂଗ ଢାଂଗ କଥା ବାର୍ତ୍ତାରୁ ।

ମହାଦେଈଙ୍କର             ମନରେ ସରାଗ

ପରିବର୍ତ୍ତେ ଫଣା ତୋଳି ବିରାଗ

ନାଗ ସାପ ପରି            ଦଂଶନ ଉଦ୍ୟମ

କରିବାକୁ ଖୋଜେ ଉତ୍ତମ-ପାଗ ।

ଗୋଟିଏ କଥାକୁ             ଧରି ବସିଛନ୍ତି

ପାଟ ମହାଦେଈ ରକତ କାଂଦି

ଯବନୀ ରିଜିୟା            ହେବ ମହାରାଣୀ

ହୋଇଣ ମୋହର ସିନ୍ଦୁରେବାଦୀ ।

ଆଉ ମୁଁ ହେବିକି            ଯବନୀର ଦାସୀ

ବରୁଣେଇ କଟକରେ କି କେବେ?

ଚିର ବର୍ଜନୀୟ             ମୋ ପାଇଁ ବିପକ୍ଷ

- ଶିବିର ଯାଉ ସେ ଚୁଲିକି ତେବେ ।

ମୋ ପୁଅ କୁମାର            ଭାଗିରଥି ହେବ

ଓଡିଶାର ଗଜପତି, ମୁଁ ହେବି

ରାଜମାତା, ମୋର            ପଦବୀ ବଦଳି

ଯିବ, ଗଜପତି ରାଣୀ ନ ହେବି ।

ସୀମନ୍ତ ସିନ୍ଦୁରେ            ନିଭାଇ ଅଛଂତି

ମୋର ଗଜପତି ରାମଚନ୍ଦର

ତେଣୁ ତାଂକ ସଂଗେ            ମୋହର ସଂପର୍କ

କଟିଗଲା ପ୍ରଜାସାକ୍ଷୀ ଦେଶର ।

ନିର୍ମମ ଭାବରେ             ହାତ କାଚ ସବୁ

ଝଣ ଝଣ କରି ଭାଂଗି କ୍ରୋଧରେ

ଯୁବରାଜ ଧରି            ପାଇକ ସହିତେ

ଗଲାବେଳେ ବାପଘର କାନ୍ଦିଲେ ।

ପଦେ କଥା ମାତ୍ର            କହିଲେ କେବଳ

ବରୁଣେଇ ସୁହାଗର କଟକ

ମୋ ପାଇଁ ନୁହେରେ            ସଦେଇ ଜୀବନେ

ହୋଇଗଲା ବିରାଗର କଣ୍ଟକ ।

ସଦେଇର କଂଠ            ହେଲା ବାଷ୍ପାକୁଳ

ସଦେଇ କଂଠରୁ ସେ ରାଜଗୁରୁ

ବେଦନା ଜନିତ            ଜର୍ଜରିତ ଭାଷା

ରାଣୀଙ୍କର ଶୁଣୁଥିଲେ ଅଦୂରୁ ।

ଆସିଥିଲା ସଂଧ୍ୟା            ନଇ ଦେବାଳୟ

ମାନଙ୍କରେ ଶୁଭେ ଘଂଟାର ଧ୍ୱନି

ପ୍ରାୟାନ୍ଧ କୋଠରୀ            ମଧ୍ୟେ ସଂଧ୍ୟା ଦୀପ

ଜାଳିଲା ସଦେଇ ସମୟ ମଣି ।

କେତୋଟି ପତଙ୍ଗ             କାହୁଁ ଉଡିଆସି

ଶିଖା ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗେ ପକ୍ଷକୁ ପିଟି

ଯେପରି କାମନା            ସମ୍ଭୂତ ମୃତ୍ୟୁର

କରୁଥିଲେ ଅଭିନନ୍ଦନ ଚିନ୍ତି ।

ଆଲୋକ ଜ୍ୟୋତିରେ            ପ୍ରମତ୍ତାକର୍ଷଣ

କାମନାର ଜର୍ଜରିତ ମୋହରୁ

ମୃତ୍ୟୁର ନିୟମ            କଲ ପ୍ରଣୟନ

ତୁମ୍ଭେ ପ୍ରଭୁ କିଂପା କେଉଁ ଲକ୍ଷରୁ ।

ଜ୍ୟୋତି ଯେବେ ହୁଏ            ଉନ୍ମେଷ ସେଥିରେ

ଅନ୍ୱେଷଣ ପଥ ଉତ୍ତରଣର

କରି ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତି            ସୁରକ୍ଷା ସହିତ

ପହଂଚିବା ହିଁ ଜୀବନ ଜୀବର ।

ଆଉ ଜ୍ୟୋତି ଯଦି            କାମନାର ଅଗ୍ନି

କାମନା ମୋହରେ ହୁଅଇ ପୂତ

ତାଂକୁ ଆଲିଂଗନ            କରିବାହିଁ ମୃତ୍ୟୁ

ଦୁର୍ବାର ଭୋଗ ଆବେଗ ସହିତ ।

ନିଃସଙ୍ଗ ସଂଧ୍ୟାର            ତାରାଟା ଫୁଟିଲା

ବରୁଣେଇ ପାହାଡ଼ର ଚୁଡାରେ

ଅଜ୍ଞାତ ତିଥିରେ            କ୍ଷୀଣ ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ

ଉଦାସ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖେ ବ୍ରୀଡାରେ ।

ଏପରି ବିଚିତ୍ର            ଲୀଳାମୟ ଏକ

ସଂସାର ରଚନା କରି ଭିତରେ

ମୌନ ସଂଚାଳକ            କେବଳ ହେ ତୁମ୍ଭେ

ହର୍ଷ ବିଷାଦର କାଳାତୀତରେ ।

ପ୍ରଦୀପର ଉଲ-            ମ୍ଫନକୁ ନୟନେ

ନିର୍ମିମେଷ ନୟନରେ ସେ ଚାହିଁ

ବସିଥିଲେ ରାଜ-            ଗୁରୁ କି ବିଚାରି

ରାତ୍ରି ଘନୀଭୂତ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ।

ବରୁଣେଇ କଟ-            କର ଅଳିନ୍ଦରେ

ଜୀବନରେ ନିର୍ଜନତା ଯେପରି

ସବୁ ସମ୍ଭାବନା             କରି ନେଉଥିଲା

ଅପହରଣ କି ଭବିଷ୍ୟେ ଧରି ।

ସଦେଇର ଧିର            କଂଠରୁ ଶୁଭିଲା

ଆପଣଙ୍କ ରାତ୍ରି ଭୋଜନ ପାଇଁ

କହି ଆସିଛି ମୁଁ            ସେ ପୁରୋହିତଙ୍କୁ

ମଂଦିରର ପାଶେ ସାଆନ୍ତେ ଯାଇ ।

କେତେ ସମୟବା            ଆପଣ ପ୍ରତୀକ୍ଷା

କରିବେ ଏ ପରିଷଦ ଗୃହରେ

ପ୍ରତୀକ୍ଷା ହଁ ଜୟ            ବିଜୟର ବାନା

ଉଡାଇବ ରାଜଗୁରୁ କହିଲେ ।

ଜୀବନରେ ଲାଭ             ସଫଳତା କରି

-ବାକୁ ହେଲେ ଲବେ ଅବଶ୍ୟମ୍ଭାବୀ

ପ୍ରତୀକ୍ଷା ଦର୍କାର             ନାହିଁ ପ୍ରତିକାର

ଏହାର ବିକଳ୍ପ ବସିଥା ଭାବି ।

ପ୍ରତିଜାତି ଇତି -            ହାସେ ପ୍ରତୀକ୍ଷାର

ଧଇର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ସେହି ଜାତିର

ଗଉରବ ପ୍ରତି-            ଷ୍ଠିତ ହୁଏ ଏଣୁ

ପ୍ରତୀକ୍ଷା ହିଁ ଅନ୍ୟନାମ ଧୃତିର ।

ଏହି ଜ୍ଞାନଗର୍ଭା            ସଂଭାଷଣ ଶୁଣି

ସଦେଇର ପାଟି ଫିଟିଲା ନାହିଁ

କେବଳ ମୁଖକୁ            ସଦେଇ ପାଇକ

ଏକ ଲୟେ ରହିଥିଲା ସେ ଚାହିଁ ।

ବାହାରେ ଶୁଭିଲା             ଅଶ୍ୱଖୁରା ଶବ୍ଦ

ରାଜଗୁରୁ ଉଚ୍ଚକିତ ହୋଇଲେ

ଉତ୍‌କର୍ଣ୍ଣ ସଦେଇ            ପାଟିକରି ଉଠେ

ରହି ରହି କିଛି ସମୟପରେ ।

ଗଜପତି ବିଜେ             ହେଲେ ରାଜଗୁରୁ

ଗଜପତିଙ୍କର ଘୋଡାର ଗତି ।

ଭଲଭାବେ ଜାଣେ             ଶୁଭକାଉ କେବେ

ସକାଳରେ ମିଛ କୁହେ ନି ଅତି ।

ପାଦେ ପାଦେ କରି            ଦୁଆର ଆଡକୁ

ଯାଉଥିଲେ ଆଗେଇ ରାଜଗୁରୁ ।

ପ୍ରଦୀପ ସ୍ତିମିତ             ଶିଖାକୁ ଚଂଚଳ

କରି କକ୍ଷ ଦିଗେ ଡେଇଁ ଘୋଡାରୁ ।

ପ୍ରବେଶିଲେ ରାଜା            ଏହି ସମୟରେ

ଗଜପତି ରାମଚନ୍ଦର ଦେବ

ତାଂକର ପଛରେ            ବିସୂକ୍ଷ୍ମ-ଉତ୍ତରୀ

ଆବୃତା ରମଣୀଥିଲେ ନୀରବ

ଅଧିରେ ଆବେଗେ            ରାଜଗୁରୁଙ୍କର

ପଦସ୍ପର୍ଶକରି ସେ ଗଜପତି

କହିଲେ ଆସିଛି            ଆହେ ମହୋଦୟ

ଆପଣଂକ ଆଶୀର୍ବାଦକୁ ଚିନ୍ତି ।

ଆଶୀର୍ବାଦ ଚିଠି            ମୋର ଯାତ୍ରାପଥ

କୁସୁମିତ କରିବା ସଂଗେ ସଂଗେ

ଆଭିଜାତ୍ୟ ମଧ୍ୟ            ମଣ୍ଡିତ କରିଛି

ରାଜଗୌରବକୁ ମୋଗଲ ସଂଗେ ।

ଦୁଆର ନିକଟେ            ପ୍ରହରାରତ ସେ

ମୋଗଲ ଲସ୍‌କରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ

ହେ ବୀର ସୂଚନା            ଦେଇ ଗଜପତି

କହିଲେ ଏ ନାରୀବର ଚିନ୍ତିତ ।

ଓଡିଶାର ଇତି-            ହାସର ଏ ନାରୀ

ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ବିଡମ୍ବିତ ଏଠାରେ

ଲାଂଛିତ ଅତୀତ            ଏହି ନିବେଦିତ

ଆତ୍ମା ଏ ବେଗମ ଭାବନ୍ତୁବାରେ ।

ଏ ହିନ୍ଦୁ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ            ନିର୍ଯ୍ୟାତିତା କନ୍ୟା

ମୁର୍ଶିଦାବାଦଙ୍କ ଏ ଜବାଧରୀ

କାଳ ତାଡନାରେ            ଅଭିଶପ୍ତାବଳା

ସେ କାଂଚନବାଳା ନାମ ସୁନ୍ଦରୀ ।

ପ୍ରତାପୀ ସୁଜାଖାଁ            ଦ୍ୱାରା ଅପହୃତା

ହେଲାପରେ ମୁରଶିଦାବାଦର

ନବାବ ହାରେମେ            ଜନମ ଜାତକ

ଲେଖା ହୋଇଅଛି ଏ ରିଜିୟାର ।

ଏ ରିଜିୟା ଚାହେଁ            ସନାତନ ଧର୍ମ

ସ୍ରୋତେ କରିବ ଆତ୍ମ ନିବେଦନ

ରାଷ୍ଟ୍ର ଦେବତା ଶ୍ରୀ-            ଜଗନ୍ନାଥ ପଦ

ରେଣୁରେ କରିବ ଅବଗାହନ ।

ଆସନ ଗ୍ରହଣ             କରି ରାଜଗୁରୁ

ଗମ୍ଭୀର ଭାବରେ ରହିଲେ ଚାହିଁ

ଦୃଷ୍ଟି ପଡିଥିଲା            ରିଜିୟା ଉପରେ

ଅତିଥି ସେ ରାଜଗୁରୁଙ୍କ ପାଇଁ ।

ନମ୍ର ନିବେଦିତା            ରିଜିୟା ଆଭୂମ

ପ୍ରଣାମ ନିବେଦନ କରିସାରି

ମଥାତୋଳି ଧିର            କଂଠରେ କହିଲେ

ଆହେ ରାଜଗୁରୁ ଏ ଦୀନା ଭାଳି ।

ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ            ସିଂହଦ୍ୱାର ଖୋଲା

ଜାତି ବର୍ଣ୍ଣ ଧର୍ମ ନିର୍ବିଶେଷରେ

ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ             ଉନ୍ମୁକ୍ତ ସର୍ବଦା

ଜଗନ୍ନାଥ ନାମ କହନ୍ତି ମରେ ।

ସେହି ମହାବାହୁ            ପତିତ ତାରଣ

ଉଡେ ପଂରପଂର ପତିତ ବାନା

ମୁଁ ସେହି ମର୍ମରେ            ଥରେ ଦରଶନ

କରିବି ମୋ ଇଚ୍ଛା ହେବକି ନା ନା ।

ଅସମାହିତ ଏ             ପ୍ରଶ୍ନ ରାଜଗୁରୁ

ରିଜିୟାଙ୍କ ଆଡୁ ଦୃଷ୍ଟି ଫେରେଇ

ସ୍ୱଗତୋକ୍ତି କଲେ             ଧର୍ମ ଅଧିଷ୍ଠାତା

ଜଗନ୍ନାଥେ ଚିରଦିନ ବଧେଇ ।

ଭକତ ବତ୍ସଳ            ସିନା ଜଗନ୍ନାଥ

ଉଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ଜଗତେ

କିଂତୁ ଧରମର            ଜଟିଳ ତତ୍ୱରେ

ପଶିନ ହେ ତୁମେ ରିଜିୟା ସତେ ।

ପରମ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ            ମୁଖୁ ଖୋଜୁଥିଲେ

ରେଜିୟା ସ୍ୱାଭୀପ୍ସାର ଆର୍ଶୀବାଦ

କିଂତୁ ରାଜଗୁରୁ            ପାଷାଣ ପ୍ରତିମା

ନିର୍ବାକ ନିଷ୍ଠୁର ଉଦ୍ଧ୍ୱର୍ରେ ବାଦ ।

ଧର୍ମ ମୌଳିବାଦୀ            ମାନେ ସବୁଦିନେ

ଏମିତି ପାଷାଣ ବି ନିଷ୍କରୁଣ

ପ୍ରସଂଗ ଏଡାଇ            ବାକୁ ଯାଇ ରାଜା

ଭାଷିଲେ ଯାଥିଲା ସତେ କରୁଣ ।

“ନାଏବ ନଜୀମ            ତକୀଖାଁର କ୍ରୁର

ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ରାଇଜ ମାନ

ରକ୍ଷା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟେ            ରିଜିୟା ସାନିଧ୍ୟ

ବରଣ କରିଛି ହରାଇ ମାନ ।

ଆହେ ରାଜଗୁରୁ            ମହୋଦୟ ଯହିଁ

ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ୱଜନମାନେ ଭଗାରୀ

ସମଧର୍ମୀ ସମ -            ବର୍ଗୀୟ ସେ ଗଡ

ନାୟକେ ସ୍ୱାର୍ଥ - ସର୍ବସ୍ୱ ସଂସାରି ।

ସ୍ୱାର୍ଥ ଲାଳସାରେ            ଯେଉଁଠି ସ୍ୱଦେଶୀ

ଇତିହାସ ଉତ୍ପୀଡକ କର୍ମରେ

ସେଠାରେ ବିଧର୍ମୀ            ରିଜିୟାର ଧର୍ମ

ଧାରଣା ମାନସେ ତୁଳନା କଲେ ।

ଏକାନ୍ତ ଶ୍ଳାଶ୍ୟ ତା            ଆତ୍ମିୟତାର ସେ

ହେମ ନିଗଡ ତ ଧାରଣା ଧର୍ମ

ଧରମର ଗ୍ଳାନି             ରୋକିବା ପାଇଁକି

ରିଜିୟା ଦୀକ୍ଷିତା ଏ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ।

ତାଙ୍କୁ ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିର            ଧାର୍ମିକ ମଣ୍ଡଳୀ

ସ୍ୱିକୃତି କି କଣ ଦେବ କି ନାହିଁ?

କୁହନ୍ତୁ ଏ ରାଜ-            ଗୁରୁ ଏହିଠାରେ

ଆପଣଙ୍କ ମନକଥା ଫିଟାଇ” ।

“ଧର୍ମର ବାଇଶି             ପାହାଚ ଅତୀବ

ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ ହେ ମହାରାଜ

ଯେଉଁ ପାହାଚରେ             ସ୍ୱଧର୍ମର ପାପୀ

ଆରୋହଣ କରି ତୋଳେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ।

କି ଅନାୟାସରେ            ଏଧର୍ମ ତତ୍ୱରେ

ଧାର୍ମିକଙ୍କ ପାଟି ଫିଟଇ ନାହିଁ

କିଂତୁ ବିଧରମୀ            ପୁଣ୍ୟାତ୍ମାର କେବେ

ସେଠାରେ ପ୍ରବେଶାଧିକାର ନାହିଁ ।”

ଅବରୁଦ୍ଧ ହୋଇ             ଆସୁଥିଲା କଂଠ

ରାଜଗୁରୁଙ୍କର ଆତ୍ମ ଗ୍ଲାନିରେ

ବାହାର ଅଂଧାର            ମଧ୍ୟେ ବୁଡିଥିଲେ

ମୁକ୍ତ ବାତାୟନ ଧାର ସଂଧିରେ ।

ଆହତ କଂଠରେ             କହିଲେ ରାଜନ

ଧର୍ମାଂଧ ତକୀଖାଁ ବିଷ ଦୃଷ୍ଟିରୁ

“ମହାବାହୁ ମାନ            ରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଜେ

ମାନକୁ ହାରିଲି ହେ ରାଜଗୁରୁ ।

ମୋର ମାନରକ୍ଷା             ପାଇଁ ଶ୍ରୀ ମଂଦିର

ଯଦି ଅବରୁଦ୍ଧ ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାର

ହୋଇଯାଏ ତେବେ             କେଡେ ଅବିଚାର

ହୋଇବ ମୋ ପ୍ରତି କର ବିଚାର ।

ଆଉ ଏକ ହେବ            ଧର୍ମାଂଧ ବିଚାର

ନଗ୍ନ ନିଦର୍ଶନ ଅବିଚାରର

ଏ ଗୁମୁଟି ଦ୍ୱାର            ହେଉ ଜଗନ୍ନାଥ

ଏକ ପ୍ରତିରୂପ ସ୍ଥାପନ ସ୍ଥଳ ।

ପତିତ ପାବନ            ସ୍ୱୟଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ

ହୁଅନ୍ତୁ ଏଠାରେ ପତିତ ପାଇଁ

ସେହି ମହାବାହୁ            ଯୁଗେଯୁଗେ ହେବେ

ତତ୍ୱ ଚିନ୍ତାମଣି ବିଧର୍ମୀ ପାଇଁ ।

ପତିତ ଜନର            ମହେଜ୍ୟ ପାଇକ

ହେବ ଜଗତର ଜୀବନଧର୍ମ

ଏତିକି ମାତର            କରନ୍ତୁ ବ୍ୟବସ୍ଥା

ଆହେ ରାଜଗୁରୁ ରଖିଣ ମନ ।

“କେତୋଟି ମୁହୁର୍ତ୍ତ            ନିରବରେ ଅତି-

-ବାହିତ ହୋଇଲା ପରେ କହିଲେ”

ରେଜିୟାଙ୍କ ପାଣି -            ଗ୍ରହଣ ସରିଲା

ଆଉ କି ଯୋଜନା ଅଛି ପହିଲେ ।

ପ୍ରଜାଙ୍କ ମନରେ            ଘୋର ନଇରାଶ୍ୟ

ଆପଣଂକ ଧର୍ମାନ୍ତର ହେବାରୁ

ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି             ଓଡିଶାରେ କେତେ

ସ୍ୱାର୍ଥାନ୍ୱେଷୀ ଡେଇଁଲେଣି ପଦାରୁ ।

ଆକୁଳ ପ୍ରତ୍ୟାଶୀ            ପ୍ରତ୍ୟେକେ ହେବାକୁ

ମୋଡିଣ ନିଶକୁ ହେ ଗଜପତି

ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବରୁଣେଇ            କଟକର ରାଜା

ବହୁ ଆଶା ପୋଷି ଚାହିଁ ଅଛନ୍ତି ।

ତକୀଖାଁକୁ ତୁଷ୍ଟ            କରି ଗଜପତି

ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିବା

ପାଇଁ ଏଣେ ପାଟ            ମହାଦେଇଙ୍କର

ପ୍ରବଳାଭିଳାଷ ଅଛି ଦେଖିବା ।

ରାଜ ସିଂହାସନ            ଏବେ ଅଛି ଶୂନ୍ୟ

ଓଡିଶାର ଏଜୀବନ ଧାରାରେ

ଅଥରବତାର            ସୁଶୀତଳ ଛାୟା

ସଂଚାରିତ ହୋଇଯାଇଛି ବାରେ ।

ଆଉଥରେ କ’ଣ            ଫେରିବେ ଆପଣ

ତକୀଖାଁଙ୍କର ସେ ଦରବାରକୁ

ଆହେ ମହାରାଜ            ଭବିଷ୍ୟତରେ କି

ଯୋଜନା କରିଛ କହ ମନକୁ ।

“ଏକ ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ             କରିଣ ନିକ୍ଷେପ

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ କହିଲେ ଧିରେ

ଅବସ୍ଥାନ କରି            - ବାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ

ହେବ କିଛିଦିନ ବାରବାଟୀରେ ।

ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବରେ            ବିଚରଣ ପାଇଁ

ସୁଯୋଗ ଦେବା ତକୀଖାଁ ଅରାଜି

ତାଂକର ଆଶଂକା            ରିଜିୟା ପ୍ରଭାବେ

ସହାୟତାରେ ମୁଁ ହୋଇଣ ରାଜି ।

କରି ନେଇପାରେ             କେତେକ ମୋଗଲ

ସୈନ୍ୟ ଅକ୍ତିଆର କଉଶଳରେ

ଏଣୁ କିଛିଦିନ            ହେବ ଅବସ୍ଥାନ

ମୋର ସେ ବାରବାଟି କଟକରେ ।

ଏକାକୀ କରିବି            ପ୍ରତ୍ୟାବରତନ

ତାହାପରେ ବରୁଣେଇ କଟକ

ତକୀଖାଁ ସାହାଯ୍ୟେ            ଗୃହଶତୃ ବୃନ୍ଦେ

ଆଗ କରିବାକୁ ହେବ ଅଟକ ।

ତାପରେ ବିଲୟ            କରିବାକୁ ହେବ

ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମରେ କଉଶଳରେ

ସେମାନଙ୍କୁ ଧିରେ            ଧିରେ ଓଡିଶାର

ଦରକାର ଅନୁସାରେ ବଳରେ ।

କାଳେକାଳେ ଏହି            ଭେଦିଆ ମାନଙ୍କ

ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଯୋଗୁଁ ଏ ଇତିହାସ

ରକତ ରଂଜିତ            ଆଉ କଳଂକିତ

ହୋଇଯାଇଅଛି ଯା ମନ ପ୍ରାସ” ।

“ବରୁଣେଇ କଟ-             କରେ ସାମୟିକ

ସୁବିଧା ଦେଖି ଅବସ୍ଥାନ ପରେ

ଆପଣ ଗୋପନେ            ଆସିବେ ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ର

ପ୍ରଭୁ ଦରଶନ ଇଚ୍ଛା ମନରେ ।

ଏହାର ସୁଦୁର            ପ୍ରସାରୀ ପ୍ରଭାବ

ଅନୁକୂଳ ହେବ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ

ଓଡିଶାର ଜନ            ଜୀବନ ହୁଏତ

ପ୍ରାଣବନ୍ତ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରେ ।

କାଲି ସକାଳେ ମୁଁ            ପ୍ରସ୍ଥାନ କରୁଛି

ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାର ପାଇଁ

ବିଶୁଦ୍ଧ ସଂସ୍କୃତ             ହୋଇ ଗଜପତି

ଆସୁଛଂତି ପ୍ରଭୁ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ”

“ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ-            ଙ୍କର ସ୍ୱକଂଠରେ

କଂଟକିତ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ପୀଡନ

ଆଉ ମୋ ବେଗମ            ରିଜିଆ କଥାକୁ

ଲାଗେ ଭୁଲିଗଲେ ବୋଲି ଆପଣ”

ଉପରକୁ ଚାହିଁ            ଗମ୍ଭୀର କଂଠରେ

କହିଲେ ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀ ଗମ୍ଭୀରେ

ପ୍ରଭୁ ଦରଶନ            କରିବେ ରିଜିୟା

ଗୁମୁଟି ଦୁଆର ନିକଟେ ଭଲେ ।

ସେହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ             କରିବାକୁ ହେବ

ବୁଝେଇ ସୁଝେଇ ସେବାୟତଙ୍କୁ

କରି ଦରଶନ            ଉପାୟ ବିହିବା

ଦରଶନ ପତିତ ପାବନଙ୍କୁ” ।

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ             ରେଜିୟାଙ୍କ କମ୍ର

ମୁଖ - କମଳକୁ ଚାହିଁ କଣେଇ

ଲୀଳାୟିତ ମୁଖ-            ର କଳାଘୁମର

ଆଖି ଦୁଇଟିରେ ବେଦନା ନେଇ ।

ଲୋତକର ଧାର            ଘନୀଭୁତ ହୋଇ

ଆସୁଥିଲା ଧିରେ ଧିରେ ବଦନେ

ଏକ ଦୁର୍ବି ନୀତ             ସେନାପତି ପରି

ରାଜଗୁରୁ ଘରୁ ଗଲେ ବହନେ ।

ରାତ୍ରିର ବକ୍ଷକୁ            କରି ବିଦାରିତ

ଭିତରଗଡ ବାହାରେ ଝିଲ୍ଳୀର

ଝଂକାର କେବଳ            ଆସୁଥିଲା ଭାସି

ଧିରେ ଧିରେ ରହି ରହି ଅସ୍ଥିର ।

“ଧରମର ପଥ            ସବୁଦିନ ଏହି

ପରି କଂଟକିତ ରେଜିୟା ଜାଣ

ରିଜିୟା କହିଲେ            ତାହା ମୁଁ ଜାଣିଛି

ଆଉ କିଛି ନୂଆ ଅଛି “ବଖାଣ” ।

ଭଗବତ ଧର-            ମତ ହୃଦୟର

ଭୂଷଣ ଗଜପତି ମହାଶୟ

ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ            ରିଜିୟା ହୃଦୟେ

ଚିର ବିଦ୍ୟମାନ ହୋଇ ସଦୟ ।

ଧରମ ଦେଖନ୍ତି            ନାହିଁ କେବେ ପ୍ରଭୁ

କେବଳ ହୃଦୟକୁ ହିଁ ଦେଖାନ୍ତି

ତେଣୁ ଭକ୍ତିଭାବ            ହୃଦୟରେ ଥାଉ

ଗାଇ ଭକ୍ତି ଗୀତ ନିଶି ପାହାନ୍ତି ।

ରିଜିୟାଙ୍କ ଘନ            କୁନ୍ତଳ ଉପରେ

କର ସଂଚାଳନ କରି ପ୍ରେମରେ

ରାଜନ କହିଲେ            ସୁନ୍ଦରୀ ରିଜିୟା

ମହାବାହୁଙ୍କର ମାନ ଉଚ୍ଚରେ ।

ଅଛି ତେଣୁ ମାନ            ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଯେଉଁ

ଧର୍ମ ଆଚରଣ କରିବା ଯାହା

ଭକତି ଧରମ            ପ୍ରୀତିର ଧରମ

ମାନବତା ଧର୍ମ ଅଟଇ ତାହା ।

ସକାଳ ମଂଗଳ            ଆଳତି ସରିଲା

ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦର ହୋଇଣଗାନ

ସୁଲଳିତ ପଦା-            ବଳୀ ଗାଉଥିଲେ

ବସିଣ ଭକତଗଣ ସମ୍ମାନ ।

କାମନାର ଅସ-            ରନ୍ତି ମାଗୁଣି କି

ଶ୍ରୀଜୀଉ ନିକଟେ ହୋଇ ଅଜାଡି ।

ପଡୁଥିଲା ସତେ            ଦେଉଳ ଭିତରେ

ଶୀରିବତ୍ସ-ଖଣ୍ଡଶାଳ ସଜାଡି ।

ସେ ବଡ ଦାଣ୍ଡରେ            ଧିରେ ଧିରେ ଧିରେ

ବାଂଧିଲା ଜମାଟ ଜନଗହଳି

ସକାଳ ସବିତା            ଉଦୟ ଅଚଳେ

ଉଷା ଦେଉଥିଲା ପୁଷ୍ପ ଅଞ୍ଜଳି ।

ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ରାଗେ            ରଂଜିତ ପୁରୁବ

ଆକାଶ ରକତ-ବର୍ଣ୍ଣେ ଝୋଟିରେ

ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭର            ଚକଡ଼ା ନିକଟେ

ଭକତେ ଜଣାଣ ବୋଲୁଣ ଥିଲେ ।

ଆଭାସନ୍ତି ଚିତ୍ର            ପରି ଚିନ୍ତାମଣି

ପ୍ରଭୁଯଶ କ୍ଷାତି ହୋଇବ ବୋଲି

ପତିତ ଉଦ୍ଧାର            କର ଚକ୍ରଧର

ଯବନେ ଦେଉଳେ ନଯାନ୍ତି ବୋଲି ।

ନାଶିବାରେ କ୍ଷମ            ଭବ-ଦୁଃଖ-ରାଶି

ଯବନକବଳୁ ଏ ଓଡିଶାକୁ

ରକ୍ଷାକଲେ ପ୍ରଭୁ            ନ ହେଲେ ଗ୍ରାସିବ

ରାହୁ - ଗ୍ରହ ତକୀଖାଁ ଆସିବାକୁ

ଧିରେଧିରେ ଏକ            ଅଶ୍ୱର ପୃଷ୍ଠରୁ

କଲେ ଜଣେ ବୀର ଅବତରଣ

ତାଂକ ପଛେପଛେ            ତୁରଂଗୁ ଓହ୍ଲାଏ

ନାରୀ ଏ ଆବୃତ ଅଛି ବଦନ ।

ସେ ଅବଗୁଣ୍ଠନ-            ବତୀ ନାରୀ ନେତ୍ରୁ

ଝରେ ଧାରଧାର ଲୁହ ତରଳି

ସତେ ବା ହିମାଦ୍ରି            ଶିଖରୁ ଖସୁଛି

ଜଳଧାରା ପରବଳରେ ଗଳି ।

ନର କମରରେ            ଝୁଲୁଥିଲା ଏକ

ତରବାରୀ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ତଳକୁ ଛୁଇଁ

ବୃତ୍ତାକାର ଉତ୍ତ-            ରୀକୁ ଆଭରଣ

କରିଣ ସତୃଷ୍ଣେ ଶୋଇଲେ ଭୂଇଁ

ବାଇଶି ପାହାଚ            ଆଡେ ଚାହୁଁଥିଲେ

ବାରମ୍ବାର ସତୃଷ୍ଣ ନୟନରେ

ଆଗନ୍ତୁକ ନାରୀ            ଦଣ୍ଡାୟମାନା ସେ

ଗୁମୁଟ ନିକଟରେ ନୀରବରେ ।

ମୁଷ୍ଟିମେୟ କେତେ            ଦର୍ଶନାର୍ଥୀ ଚଢ଼ି

ବାଇଶି ପାହାଚେ ଜଣାଣ ଗାଇ

ଯାଉଥିଲେ ଭିଡ            ଜମି ତ ନଥିଲା

ସକାଳ ଦର୍ଶନ ପାଇବା ପାଇଁ ।

ଗୁମୁଟି ଦୁଆର             ନିକଟେ ମୁଣ୍ଡିଆ

ମାରୁ ମାରୁ ଉଚ୍ଚ କଂଠରେ ଡାକ

ଛାଡୁଥିଲେ କେହି            ଭକତ ମଣିମା

ମହାବାହୁ ଶୁଣ ଦୀନଙ୍କ ଡାକ ।

ଓଡିଶାର ଗଜ-            ପତିକୁ ଉହାଡ

-କର ଚକ୍ରଧର ତୁମ୍ଭ ଚକ୍ରରେ

ମାନରକ୍ଷାକର            ଏହି ଓଡିଶାର

ତକୀଖାଁ କବଳୁ ଦୀନ ଜନରେ ।

ଗଜପତି ଗୌଡେ-            ଶ୍ୱର ରାମଚନ୍ଦ୍ରେ

କର କୀର୍ତ୍ତିମାନ ହେ ମହାବାହୁ

ଧର୍ମର ସୁରକ୍ଷା            ହେଉ ଆହେ ପ୍ରଭୁ

ଓଡିଶାର ଦୁଃଖ ସକଳ ଯାଉ ।

ମଥା ଉତ୍ତୋଳନ            କରି ସେବାୟତ

ଜଣକ ଅପେକ୍ଷାମାଣ ଉକ୍ତଙ୍କ

ଆଡେ ଚାହିଁ ହୋଇ            ଗଲେ ସ୍ତମ୍ଭୀଭୁତ

ସତେ ମୁଣ୍ଡେ ପଡିଗଲା ଚଡକ ।

ଅନୁଚ୍ଚ ବିହ୍ୱଳ            କଂଠେ ସେବାୟତ

ଜଣକ ଉଠିଲେ କହି ସହସା

ଗଜପତି ମହା-            ରାଜ ଏହିଠାରେ?

ଆମ୍ଭେମାନେ ହେଉଛୁ ଲୋକହସା ।

ଅରୁଣସ୍ତମ୍ଭର            ଚକଡ଼ାରେ ଠିଆ

ହୋଇ ଆପଣ ଆତ୍ମ ନିବେଦନ

କରୁଛଂତି ଛାମୁ            ଏକାକୀ ଆଉ ସେ

ଯବନୀ ଲଳନା ଠିକଣା କ’ଣ?

ଏ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ            କଂଟକିତ ପ୍ରଶ୍ନେ

ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇଲେ ସେ ଗଜପତି

ଯେପରି ନଥିଲା            ଭାଷା ନିକଟରେ

ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ତାଂକର କତି ।

“ମହାରାଜ ବିଜେ            କରନ୍ତୁ ଆପଣ

ଭିତରକୁ ଏଇ ମାତ୍ର ସରିଛି ।

ମଙ୍ଗଳ ଆରତି            ଆପଣ କର୍ପୂର

ପ୍ରସାଦ ସେବା କରିବେ ରହିଛି”

ଗଜପତି ଥରେ            ରିଜିୟାଙ୍କ ଆଡେ

ଚାହିଁ ଉପରୁ ଦୁରୁବଳ କଂଠରେ

କହିଲେ ମୋ ସଂଗେ            ଅଛଂତି ଏ ରାଜ୍ୟ

ରାଣୀ ଜବାଧରୀ ଦେବୀ ଆଗରେ ।

ସେ ଆଉ ବେଗମ            କନ୍ୟା ନୁହଁନ୍ତି ହେ

ସୁଆରେ ପବିତ୍ର କର୍ମ ସଂସାରେ

ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି            ପବିତ୍ର ବିଶୁଦ୍ଧା

ସନାତନ ହିଂଦୁ ଶାସ୍ତ୍ର ପ୍ରକାରେ ।

ବାଇଶି ପାହାଚ-            କୁ ଅବତରଣ

କରିଣ ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ବ ନିକଟେ ।

ଆସିହେଲେ ଠିଆ            ସେ ପରମ ଲକ୍ଷ୍ମୀ

ରାଜଗୁରୁ ମହାପାତ୍ର ସଂକଟେ

“ଗଜପତି ସ୍ମିତ             ହସିଣ କହିଲେ

ଆଜି ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିର ଦରଶନର

ଆଦ୍ୟ ପର୍ବ ଅବା            ଅନ୍ତିମ ସେ କଥା

ଜାଣେ ନା ହେ ରାଜଗୁରୁ ମୋହର ।

ଥରେ ଦରଶନ            ସାରି ଫେରିଯିବି

ବରୁଣେଇ କଟକ ମହାଶୟ

ତକୀଖାଁର ଗୁପ୍ତ-            ଚର ମାନେ ମୋର”

ଗତିବିଧି ଜାଣିବାକୁ ଅଥୟ ।

“କଲେନି ପ୍ରଦାନ            ଅନୁମତି ମୁକ୍ତି

ମଣ୍ଡପ ରିଜିୟା ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ

ମଂଦିର ଭିତରେ            ଗୁମୁଟ ଦୁଆରେ

ତେଣୁ ଦୁଃଖ କରିବାର ହିଁ ନାହିଁ ।

କାରଣ ଗୁମୁଟ            ଦୁଆରେ ପତିତ

ପାବନଙ୍କୁ ଦରଶନ କରିଣ

ଦର୍ଶନାଭିଳାଷ            କରିବ ପୂରଣ

ଧର୍ମ ପଥ କଂଟକିତ ଜାଣିମ ।”

ସ୍ଖଳିତ କଂଠରେ            ଗଜପତି ଭାଷି

ରତ୍ନ ସିଂହାସନ ଅଭୟ ମୁକ୍ତି

ନିକଟରେ ଜାତି            ଧରମ ବରନ

ନିର୍ବିଶେଷେ ସବୁ ଭକ୍ତଙ୍କ ଭକ୍ତି ।

ନିବେଦନ ଅଧି-            କାର ଥିଲାବେଳେ

ମୁକ୍ତି ମଣ୍ଡପ ପଣ୍ଡିତ ମାନଙ୍କ

ଏଥିପ୍ରତି ପରାଂ-             ମୁଖତା କାହିଁକି

ରାଜଗୁରୁ ମହୋଦୟ ପରଖ ।

ଧର୍ମ ପରିଭାଷା            ସର୍ବଦା ଏମିତି

ବିତର୍କିତ ଆହେ ଶୀ ଗଜପତି

ଆପଣ ଏଇଠୁ             ବିଭୁ ଦରଶନ

କରି ଫେରିଯାନ୍ତୁ ନିବେଦନଟି ।

ଧର୍ମାଂଧ ତକୀଖାଁ            ଆପଣଙ୍କ ପିଛା

କରୁଛି ହିଁ ପ୍ରତି ପଦେ ପଦରେ

ନିର୍ଭର କରୁଛି            ପ୍ରଭୁ ନିରାପତ୍ତା

ଆପଣଙ୍କ ନିରାପତ୍ତା ଉପରେ ।

ମ୍ଳାନ ହସ ହସି            ଭାଷି ଗଜପତି

କହିଲେ ଏ ନୀଳଚକ୍ରେ ଦର୍ଶନ

କରିଣ ରିଜିୟା            ଆତ୍ମ ଆର୍ତ୍ତନାଦେ

ପ୍ରଶମିତ କର ଦୃଢ଼ ଚିନ୍ତନ ।

ଆଗାମୀ ସଂଗ୍ରାମୀ            ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ନେବ

ତୁମେ ବୈପ୍ଳବିକ ଭୂମିକା ଶ୍ରେଷ୍ଠ

ଏହିଠାରେ ତେଣୁ            ପ୍ରଭୁଙ୍କ କରୁଣା

ଭିକ୍ଷାକର ଯାହା ମାନୁଛ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ।

ଧର୍ମର ସ୍ୱୟଂଭୁ            ସ୍ରଷ୍ଟା ସୂୟଂ ତୁମ

ହୃଦୟରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛଂତି

ପତିତ ପାବନ            ଜଗତର କର୍ତ୍ତା

ପରମକାରୁଣିକ ହେଉଛନ୍ତି ।

ଜାତି ଧର୍ମ ବର୍ଣ୍ଣ            ବିଚାର ଅତୀତ

ସେହି ଧରମର ପ୍ରତିଭୁ ଏହି

ନୀଳଚକ୍ରେ ମଧ୍ୟ            ମୂର୍ତ୍ତିମାନ ପ୍ରିୟା

ରିଜିୟା ଜଗତ କରତା ସେହି ।

ବଢ଼ୁଥିଲା ତହିଁ            ଜନ ସମାଗମ

ଧିରେ ଅରୁଣସ୍ତମ୍ଭ ନିକଟରେ

ଗୁଂଜରଣ ଖେଳି            ଯାଉଥିଲା କେନ୍ଦ୍ର

କରି ରିଜିୟାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ।

ଦୁଇ ହାତ ଯୋଡି            ଆଖିରେ ଆଖିଏ

ଅଶ୍ରୃ ଅର୍ଘ୍ୟ ଭରି ଭୂମି ଉପରେ

ମଥାନତ କଲେ            ରେଜିୟା ସଂଗରେ

ଗଜପତି ଥିଲେ ନିବେଦନରେ ।

ଦୁଷ୍ଟିକୁ ଚକିତ             କରି ଜନତାଙ୍କ

କୌତୁହଳୀ ଏକ ମୁକ୍ତା ଖଚିତ

ରତ୍ନହାର ରାଜ            ଗୁରୁଙ୍କ ସମ୍ମୁଖେ

ରଖିଲେ ରେଜିୟା ଅଶ୍ରୁଳ ଚିତ୍ତ ।

କହିଲେ ମୁକ୍ତିର             ରତ୍ନ ସିଂହାସନ

ତଳେ ଜବାଧରୀର ଭକତିର

ନିବେଦନ ମାତ୍ର             ପ୍ରଣାମ ସଂଗରେ

ଘେନନ୍ତୁ ସରାଗେ ଅଭାଗିନୀର ।

ପର ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ            ତୁରଂଗ ପୃଷ୍ଠରେ

ରିଜିୟାଙ୍କୁ ଧରି ଅଶ୍ୱାରୋହଣ

କଲେ ଗଜପତି            ଛୁଟାଇଲେ ଅଶ୍ୱ

ଖରାସ୍ନାତ ବଡଦାଣ୍ଡେ ଦି ଜଣ ।

ମୁକ୍ତି ବଂଧୁରିତ            ପଥରେ ଦଉଡୁ

ଥିଲା ଅଶ୍ୱବର ଆଗକୁ ଉଡି

ଶ୍ରୀବତ୍ସ ସେ ଖଣ୍ଡ-            ଶାଳ ଦେଉଳରେ

ଉଡୁଥିଲା ବାନା ପବନେ ହଲି ।

ଯେପରି ଯବନୀ            ରେଜିୟାର ମାନ

ଉଦ୍ଧାରଣ ପାଇଁ ଜଗତନାଥ

ପତିତ ପାବନ             ବାନାରେ ପ୍ରସାର

କରୁଥିଲେ ଖୋଲି ସ୍ୱ ଦୁଇହାତ ।

୨ୟ ସର୍ଗ

ଭଜନ

ପହଡ କରିଲେ            ରତ୍ନ ପଲଙ୍କରେ

ଚିନ୍ତାମଣି ଜଗତର

ତ୍ରିକୁଟ ଦ୍ୱାରକୁ             ଜଗିଥାରେ ମନ

ଚେତା ରହି ନିରନ୍ତର । (ଘୋଷ)

ଚେତା ନ ରହିଲେ            ଅଚେତ ହୋଇବୁ

ଜାଗ୍ରତ ପଣ ତୁଟିବ ।

ଜାଗ୍ରତ ନୋହିଲେ            ଜୀବ - ପରମାତ୍ମା

ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା ହୋଇବ ।

ସେ ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା            ନୁହେ ମନଗଢ଼ା

ଆଧାରିତ ସତ୍ୟ ସଂଗେ

ରତ୍ନ ସିଂହାସନ            ହୋଇବକି ଶୂନ୍ୟ

ବାଜୁବାନା କେବେ ସ୍ୱର୍ଗେ ।

ଆରେ ବାଇମନ            ନକର ଗୁମାନ

କର ପ୍ରଭୁ ପଦେ ଚିନ୍ତା

ସକଳ ଦୁଃଖାଦି             ହୋଇଯିବ ଦୂର ।

ହୋଇବୁ ବାବୁ ଅଚିନ୍ତା ।

୩ୟ ସ୍ୱର୍ଗ

ଶ୍ରୀ ଜୀଉମାନଙ୍କ            ସକାଳର ଧୂପ

ସେହି ମାତ୍ର ନିବେଦିତ

ଚାଉଳରେ ଅନ୍ନ            ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରାରମ୍ଭ

ବାଣପୁରରୁ ଆନୀତ ।

କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀ            ଶିଖରେ ଜଂଗଲ

ମଧ୍ୟରୁ କାଷ୍ଠ ସଂଗ୍ରହ

କରି ଝକମକି            ପଥରରେ ଅଗ୍ନି

ସଂଯୋଗ ଯା ଗଂଧବହ ।

ତାପରେ ସେଠାରେ            ହେଲା ପାକାରମ୍ଭ

ବଡ ପରୀକ୍ଷା ନେତୃତ୍ୱେ

ଫୁଲ ଗୁନ୍ଥି ମାଳ            କଲେ ସମର୍ପଣ

ପୁଷ୍ପାଳକ ଜ୍ଞାନ-ତତ୍ୱେ ।

ସଂଗୃହୀତ ଫୁଲେ            ଶ୍ରୀ ଜୀଉମାନଙ୍କ

ଲାଗି କର ପଲ୍ଲବରେ

କଲାବେଳେ ବ୍ୟଥା-            ତୁର ପୁଷ୍ପାଳକ

ଅର୍ଘ୍ୟ ଅର୍ପଣ ଲୁହରେ ।

ମୋଟା ଚାଉଳର            ଅନ୍ନର ସହିତ

ସଂଗୃହୀତ କାଙ୍କଣରେ

କାଂକଣ ଶିଖରୀ            ଶିଖରୁ ବ୍ୟଂଜନ

ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ ଭୋଜ୍ୟରେ ।

କାଙ୍କଣ ନିଷିଦ୍ଧ            ଦେବଭୋଜ୍ୟ ଶାକ

ବୋଲିଯୁକ୍ତି ଯେତେବେଳେ

ବାଢ଼ିଲେ ସେ ସାନ            ପରୀକ୍ଷା ସୁଦୃଢ଼

ସେ ଅପନ୍ତରା ସ୍ଥାନରେ ।

ସେ ଯୁକ୍ତି ଲାଘବ            ହୋଇଗଲା ଯେବେ

ରାଜଗୁରୁ ଦୃଢ଼ ସ୍ୱରେ ।

କହିଲେ ଅକାଳେ            ନିୟମ ହିଁ ନାସ୍ତି

ପରୀକ୍ଷା ଜାଣିଛ ଭଲେ ।

ଚିଲିକା ଗର୍ଭରେ            ଏହି ଅପାଂକ୍ତେୟ

କାଂକଣ ଶିଖରୀ ଶିଖେ

କେତେଦିନ ପ୍ରଭୁ            ବିଜେ କରିବ ହେ

କହ ପ୍ରଭୁ ଖୋଲି ଟିକେ ।

ତାଙ୍କ ଦୈବୀ ଇଚ୍ଛା            ମଣୋହି ପ୍ରସାଦେ

କାଙ୍କଣ ଭୋଜନ ସିନା

ସେହିପରି ଦୈବୀ            ଅଭିପ୍ରେତ ସତ୍ୟ

ଆଉ ସବୁ ମିଥ୍ୟା କି ନା?

କାଙ୍କଣ ବ୍ୟଂଜନ            ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଣ

ଧୂପକୁ ପରଷି ଦିଅ ।

ଭାବ ତୁଳସୀ-ମା-            ଧ୍ୟମେ ପ୍ରସାଦକୁ

ବିମଳେ ସମର୍ପି ଦିଅ ।

ତୋଳିଧରି ୟାକୁ            କରିଦିଅ ଭବ୍ୟେ

ମହାପ୍ରସାଦ ମନରେ

ସମସ୍ତ ପ୍ରସାଦ             ମହାପ୍ରସାଦ ହିଁ

ନିବେଦିତ ହେଲେ ଥରେ ।

ଠାକୁର ମାନଙ୍କ            ସମ୍ମୁଖରେ ଲୁଗା

ଖଣ୍ଡେ ଟାଣି ସେ ଦଇତା

ଦୁଇ ଜଣ ନୀର-            ବରେ ଠିଆ ହୋଇ

ଥିଲେ ଯା ପ୍ରତିବଦ୍ଧିତା ।

ଜଣେ ସେବାୟତ            ଧିର ତାଳେ ଘଂଟା

ବଜାଇଣ ମନେ ମନେ

କରୁଥିଲା ହର୍ଷେ            ମିନତି ହେ ପ୍ରଭୁ

ହୃଦୟର ଆକର୍ଷଣେ ।

“ଶିଶୁ ଅବସ୍ଥାରୁ            ଆପଣଙ୍କୁ ପରା

ଦରଶନ ସେବା ପାଇଁ

ଇଚ୍ଛା ଥିଲାମୋର            ପୋଷିତ ଆକାଂକ୍ଷା

ପୂରଣ କଲ ଗୋସାଇଁ

ସେବା ଅଧିକାର            ମଧ୍ୟ ପରଦାନ

କଲହେ ମଣିମା ପ୍ରଭୁ

ପୁଣି ଅପାଂକ୍ତେୟ            ସ୍ଥାନରେ ଏପରି

ମିଳିଗଲା ମୋତେ ସବୁ ।

ମୋଗଲାକ୍ରମଣ             ପାଇଁ ନୁହେଁ କେବେ

ମୋ ପରି ଦୀନ ଜନର

ବଂଞ୍ଛାକୁ ପୂରଣ            କରିବାକୁ ପ୍ରଭୁ

ଏ ଆଗମନ ତୁମ୍ଭର ।

ଲଉକିକ ଇତି-            ହାସରେ ମୋଗଲ

ପାଇକଙ୍କ ଆକ୍ରମଣ

ବିଜୟ ଘୋଷିତ            ହେଲେ ମଧ୍ୟ ମୋର

ଭାବନା ପାଇଁ ଆପଣ ।

କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀ            ଅବସ୍ଥାନ କଲେ

ଅଘୋଷିତ ଅଲୌକିକ

ତାହା ହିଁ ହେ ପ୍ରଭୁ            ସତ୍ୟ ଗାଥା ଭବେ

ଆଉ ସବୁ ସାମୟିକ ।

ଏ ସେବାୟତକୁ            କରନ୍ତୁ କୃତାର୍ଥ

ଏହି ମାତ୍ର ମୋର ଅଳି

ଆପଣଙ୍କ ପଦେ            ରହୁ ମନ ତାର

ସଦା ଅର୍ପି ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ।”

ଭୋଗ ପରେ ପରେ            ପ୍ରସାଦ ସେବନ

କରିଣ ସମସ୍ତେ ସେଠି

ହୋଇଥିଲେ ସତେ            କୃତାର୍ଥ ସାମନ୍ତ

ଭାବେ ସେହି ପରମେଷ୍ଟି ।

ଶ୍ରୀ ବତ୍ସ ସେ ଖଣ୍ଡ-            ଶାଳ ଦେଉଳର

ଏକକ ସମାରୋହର

ଅଧିପତି ଆଜି            ସରଳ ଭାବରେ

ଭବ୍ୟ ସେ ନିରାଡମ୍ବର ।

ସେବା କରିଥିଲେ            ସେଇ ଶିଖରୀରେ

ବଗଡା ଅନ୍ନର ଭୋଗ

ସମେତ କାଙ୍କଣ            ସାତ୍ତ୍ୱିକ ବ୍ୟଂଜନ

ଯା ହୋଇଥିଲା ସଂଯୋଗ ।

ଶାରଦୀୟ ନଭେ            ଶୁଭ୍ର ବାଦଲର

କେତେଖଣ୍ଡ ଅପରାହ୍ନ-

କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇଥିବା            ଖରାକୁ ଶୀତଳ

କରିଣ ହେଲେ ଉଭାନ ।

ମୃଦୁ ବର୍ଷାଧାର            ଝରାଇ ଚିଲିକା

ବକ୍ଷର ଉପରେ ଭାସି

ଯାଉଥିଲେ ଯେହ୍ନେ            ଚିଲିକା ଜଳରେ

ମୃଣାଳୀ ମୃଣାଳ ଭାସି ।

କେତେ ଅନାମିକା            ବୃକ୍ଷ ତଳେ ବସି

ରହି ସେବାୟତମାନେ

ଚିଲିକା ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ             ସଲିଳ ରାଶିକୁ

ଚାହିଁ ରହିଥିଲେ ଧ୍ୟାନେ ।

ନିକ୍ଷେପ କରିଣ            ଗଭୀର ଶ୍ୱାସକୁ

କହିଲେ ଭାରି ଗଳାରେ

ରାଜଗୁରୁ ଧିରେ            ଆଜି ତ ଠାକୁର

ଅବସ୍ଥାନ ଏହିଠାରେ ।

ଆମ ଲୋକମାନେ            ସଂଦେଶ ଆଣିଲେ

ନାହିଁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିଛି

ଏହି କଥା ଭାବି            ଭାବି ମନ ମୋର

ହୋଇଯାଏ ଛି ଛି ଛି ଛି ।

ହରିଶ୍ୱରଙ୍କର            ମଂଦିର ମଧ୍ୟରେ

ପ୍ରଭୁ କେବେ ବିଜେ ହେବେ

ତାଙ୍କୁ ହିଁ ତ ଜଣା            ଏକଥା କେବଳ

ଆଉ କେ କହିବ ତେବେ ।

ହରି ଧିର କଂଠେ            କହିଲା “ମାହାପ୍ରୃ

ହରିଶ୍ୱର ମଂଦିରରେ

କରାଯାଇଥିଲା            ସଂସ୍କାର ଆଗରୁ

ଜାଣିଛଂତି ସର୍ବେ ଭଲେ ।

ହେଉଥିଲା ଚକା-            ଆସନ ପ୍ରସ୍ତରେ

ନିର୍ମିତ ଉପବେଶନ

ଠାକୁରଙ୍କ ପାଇଁ            ଅଛି ଗୋପନରେ

ନ ଜାଣନ୍ତି ରାଜ୍ୟ ଜନ ।

ମୋଗଲ ଲସ୍କର            ବିଚରଣ ଯୋଗୁଁ

ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଅଳ୍ପ ବିଳମ୍ବେ

ବାଣପୁର ଛାମୁଁ            କରନ୍ତି ବ୍ୟବସ୍ଥା

ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଧରନ୍ତୁ ସରବେ ।

ଆଉ ଦିନେ କିମ୍ବା            ଓଳିଏ ମଧ୍ୟରେ

ହରିଶ୍ୱର ମନ୍ଦିରକୁ

ଘେନି ଯିବା ବୋଲି            ବିଶ୍ୱାସ ହେଉଛି

ଆମର ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ।

ଚଢ଼ାଗଳା ବଡ଼             ପରୀକ୍ଷା କହିଲେ

ସଂଧ୍ୟାରେ କି ଧୂପ ପୁଣି

ବଢ଼ା ହେବ ରାଜ-            ଗୁରୁ ବଖାଣନ୍ତୁ

ସଂଧ୍ୟାରତ୍ୟାସନ୍ନ ପୁଣି ।

ଠାକୁରଙ୍କ ବେଶ            ପାଇଁ ଆଉ କିଛି

ଫୁଲ ଏହି ଜଂଗଲରୁ

ପୁଷ୍ପାଳକ କର            ସଂଗ୍ରହ ସହସା

ସଂଧ୍ୟା ହୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ।

ଆରେ ହରି ଅଛି            ଆଉ କେତେ ଅବା

ଚାଉଳ ଆମ ପାଖରେ?

ପାଂଚ ସେର ପରି-            ଯନ୍ତ ଅଛି ବାବୁ

ଏ ଆମ ନାଆ ଭିତରେ ।

କଦଳୀ ଦି ଫେଣା            ଡାଲି ଦି ପା ଆଜି

ଭୋଗରେ ରାତିକ ପାଇଁ

ଲାଗିଯିବ, କାଲି            ସକାଳେ ନାଆରେ

ପେଣ୍ଠେଯୋଗାଡିବି ଯାଇ ।

ବିଜେ ହେବା ଯାଏ            ଠାକୁର ମଂଦିରେ

ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେବ ନୀତିର

ଉପବାସେ କେବେ            ରହିବେ ନି ପ୍ରଭୁ

ଏହି ଦୃଢ଼ ଉକ୍ତି ମୋର ।

ମଣିମାମାନଙ୍କୁ            ଚାହିଁଲେ ସରବେ

ପରିଧାନ ବନମାଳା

କରି ବଣଭୋଜି             ସୁବେଶ ଠାଣିରେ

ଖସିଆସେ ପ୍ରୀତିଧାରା ।

ଚକାନୟନରୁ             ଯେପରି ଝରୁଛି

ପ୍ରଶାନ୍ତିର କରୁଣାର

ମହାର୍ଘ ଅଖଣ୍ଡ            ପ୍ରେମ- ପ୍ରୀତିଧାରା

ପାଇ ପ୍ରେମ ଅକୂପାର ।

ଠାକୁରଙ୍କୁ ବେଶ            କର ପୁଷ୍ପାଳକ

ଦୀପ-ଜାଳି ଚାରିଦିଗେ

ବସ୍ତ୍ର ବେହରଣ            ଢ଼ାଙ୍କି ଦିଅ ନେଇ

ଶତ୍ରୃ ଆଖି ଚର୍ତୁଦିଗେ ।

ଦିଅଁଙ୍କ ପହଡ            ଅବସ୍ଥାନ କାଳେ

ସାରା ରାତ୍ରି ଅନିଦ୍ରାରେ

ରହିବାକୁ ହେବ            ଏ ବଡ଼ ପରୀକ୍ଷା

ମହାପାତ୍ରେ ସବୁକାଳେ ।

ବଡ ପ୍ରତିକୂଳ            ସମୟ ଆସିଛି

ଧର୍ମର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ

ସବୁଦିନ ଏହି            ପରି ବିପର୍ଯ୍ୟୟ

ଶଂକୁଳ ବିକଳ୍ପ ନାହଁ ।

ଚିଲିକା ବକ୍ଷରେ            ଧିରେ ଧିରେ ନଇ

ଆସିଲା ସଂଧ୍ୟା ସେ କାଳେ

ଆଲୋଡନ ଦ୍ୱିଜ            କୂଜନ ଯେପରି

ଅଜାଡ଼ୁଛି ଢ଼ାଳେ ଢ଼ାଳେ ।

ଅଜାଡି ହୋଇଣ            କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀ

ଶିଖରେ ତଣ୍ଡୁଳ-ତିଳ

ଡୁବୁରୀ ପାହାଡ            ଉପରେ ଆସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ

କୃଷ୍ଣ - ପଣତ ରାତ୍ରିର ।

ଶାରଦୀୟ ଆକା-            ଶରେ ତାରାପନ୍ତି

ଫୁଟି ଉଠୁଥିଲେ ଥରି

ବୈରାଗ୍ୟାନ୍ଧକାର            ମଧ୍ୟରେ ଆଶାର

ନିଷ୍ପଭ୍ର ଦିହୁଡି ପରି ।

ଠାକୁରଙ୍କୁ ବନ-             ମାଳରେ ଶୃଙ୍ଗାର

କରି ପୁଷ୍ପାଳକ ମାରି-

- ମୁଣ୍ଡିଆ, ଆସିଲେ            ଅପସରି ହରି

ଘଂଟି କରତାଳ ଧରି ।

ପରମାନଂଦ ସେ            ମହାପାତ୍ରେ ଏକ

ଦୀପରେ ବର୍ତ୍ତିକା ଘୃତ

ଜାଳି ତିନିବାର            ବଂଦାପନା କରି

ଆଣିଲେ ସେବି ଅମୃତ ।

ଶ୍ରୀ ଜୀଉମାନଙ୍କ            ଶ୍ରୀ ମୁଖ ସମ୍ମୁଖେ

ନୀଳଶିଖା ଆରତିର

ରାହୁମୁକ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ର            ପରି ବେଳେବେଳେ

ଝଲସୁ ଥିଲା ରୁଚିର ।

କେ ଏକ କାଣ୍ଡାରୀ            ଚିଲିକା ବକ୍ଷରେ

ତାର ମତ୍ସପୋତୋପରେ

ଏକ ରସ ଗ୍ରାହୀ            ଭଜନ ମୁଖରେ

ଭରିଥିଲା ଅଳସରେ ।

ଭଜନ ଏକ କାଣ୍ଡାରୀର

***

ଅପରାହ୍ନ କ୍ଲାନ୍ତ             ଡାହାଣିଆ ଖରା

ଚିଲିକା ବକ୍ଷ ଉପରେ

ଏକ ଉଦାସର            କାରୁଣ୍ୟ ସର୍ଜ୍ଜନା

କରୁଥିଲା ଅଲକ୍ଷରେ ।

ଆସୁଥିଲା ହୋଇ            ଅବଶ ଦିବସ -

ପତିଙ୍କ ଅସ୍ତ୍ରାଚଳକୁ

ଗମନ, କୁଲାୟ            ସେ ପ୍ରତ୍ୟାଶୀଦଳ

ଦଳ ଜଳଚର ପକ୍ଷୁ ।

ପକ୍ଷୀ ଦିବସାନ୍ତ             ଗୋଧୂଳି ଡେଣାରେ

ଫୁଲ୍ଗୁମୟ କରି ନୀଳ

ଜଳ ଉପତ୍ୟକା            ଉପରେ ବିଚିତ୍ର

କାକଳି ସରଜି ସ୍ଥିର ।

ମନୋଭାବେ, ଉଡି            ଯାଉଥିଲେ ହର୍ଷେ

ପ୍ରସନ୍ନ ଉଲ୍ଲାସେ ଖେଳି

ଜଗତ କର୍ତ୍ତାଙ୍କ            ସୃଷ୍ଟିକୁ ବଂଦନା

କରି ପରା ହୋଇ ମେଳି ।

ପ୍ରସାଦ ସେବନ            ପରେ ଠାକୁରଙ୍କ

ସମ୍ମୁଖରେ ବସ୍ତ୍ର ଖଣ୍ଡେ ।

ଟାଣି ଦେଇ ବସି-            ଥିଲେ ସେବାୟତେ

ସମୟର ମାପ ଦଣ୍ଡେ ।

ନିଃସହାୟ ଜଳ-            ବଂଦୀ ପରି ସେଠି

ପ୍ରସ୍ତର ଆସନୋପରେ

ମନେ ହେଉଥିଲା            ସେ ଅପନ୍ତରାରେ

କଳାପାଣିର ଭାବରେ ।

ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଣ-            ପୁରରୁ ଖବର

ଆସି ପହଂଚିଲା ନାହିଁ ।

ଅପଲକ ନୟ-            ନରେ ସର୍ବେ ତହିଁ

ବସି ରହିଥିଲେ ଚାହିଁ ।

କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀ            କାନ୍ତାର ଭୂମିରେ

ଅନାଇ ଠାକୁରମାନେ

ପଡି ରହିଥିଲେ            ବଗଡା ଚାଉଳ

ଅନ୍ନ କାଙ୍କଣ ବ୍ୟଂଜନେ ।

ଦିଅଁ ମାନଙ୍କର            କି ଶ୍ରଦ୍ଧା ରହିଛି

ସେପରି ବ୍ୟଂଜନ ପାଇଁ

ତାହା ସେ କେବଳ            ଜାଣିଥିବେ ପରା

ଅନ୍ୟ କେ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ।

ଏଣେ ଗଜପତି            ବରୁଣେଇ ବାଧ୍ୟେ

ନଜର ବଂଦୀ କଟକେ

ଓଡିଶାର ଭାଗ୍ୟ            ଆକାଶେ ମଂଗଳ

ସୂଚନା ମିଳୁନି ଟିକେ ।

ପୁଚ୍ଛକୁ ବିସ୍ତାର            କରି ଅମଙ୍ଗଳ

ଧୂମକେତୁ ଯେଉଁପରି

ସୃଷ୍ଟି କରିଅଛି            ଆତଙ୍କ ମଡ଼କ

ଜନତାଙ୍କ ମନ ଭରି ।

ଏକ ସୁଗଭୀର            ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ମାରି

ଚିତ୍‌କାର କଲା ସେ ହରି ।

ଦେଖ ରାଜଗୁରୁ             ଆପଣେ ନାବିକ

ଆସୁଛି ଜଳେ ପହଁରି ।

ବେଦନାର ପୁଂଜୀ-             ଭୂତ ଦମକାଏ

ଯେପରି ଭାରି ଉଲ୍ଲାସ

ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ଲୀନ            ହୋଇଗଲା କାହିଁ

ତୁଟିଲା ମାନସ ପ୍ରାସ ।

ଆମ ଲୋକେ ସେଇ            ନାବରେ ଦେଖନ୍ତୁ

କେହି ଜଣେ ଯେଉଁ ପରି ।

ନାଲି ଗାମୁଛାକୁ            ଉଡାଇ ସୂଚନା

କରୁଛି କିଛି ବିଚାରି ।

ଉତ୍ସୁକୀ ନୟନେ             ରହିଥିଲେ ଚାହିଁ

ସେହିଆଡେ ସମବେତ

ସେବାୟତମାନେ            ବିଷାଦ ଉଲ୍ଲାସେ

ନୀରବ ନିଶ୍ଚଳ ସେତ ।

ଆସୁଅଛି ଭାସି            ନାଆଟି କାଙ୍କଣ

ଶିଖରୀର ଅଭିମୁଖେ

ଆଶା - ବୈତରଣୀ            ସାଫଲ୍ୟ - କନକ

ତରୀ-ପରି ପ୍ରୀତି ମୁଖେ ।

କେତୋଟି ମୂହୂର୍ତ୍ତେ            ନାଆ ଆସି କୁଳେ

ଭିଡିଲା ଧିର ପବନେ

ଚାରିଜଣ ଲୋକ            ନାବରୁ ଓହ୍ଲାଇ

ଓଳିଗିଲେ ଶ୍ୟାମ ଘନେ ।

ତାପରେ କହିଲେ            ଆଜିର ରାତ୍ରିରେ

ଠାକୁରମାନେ ନଇରୀ

ହରିଶ୍ୱରଙ୍କର             ମଂଦିରକୁ ବିଜେ

ହେବେ, ନଜାଣେ ବଇରୀ ।

ସେଠାରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ            ପୂଜା ଉପାସନା

ପାଇଁ ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା

କରାଯାଇଅଛି            ରାଜ ଅନୁଗ୍ରହେ

ଛାଡନ୍ତୁ ମନରୁ ବ୍ୟଥା ।

ପାତଳ ଅଂଧାର            ଚିଲିକାର ଜଳ

ବକ୍ଷୋପରେକ ଗଭୀର

ନିଃସଂଗତା ଛାଇ             ହୋଇଥିଲା ସେଠି

ଉପତ୍ୟକା ଜଳନୀଳ ।

ସଂଧ୍ୟାର ତରାଟା            ଯେପରି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର

ଏକ ସ୍ୱରର ସାଧନା

କରୁଥିଲା ଆଖି            ମିଟି ମିଟି ହସି

ସାରିଗାମା ସାରିଗାମା ।

ଠାକୁରଙ୍କ ନୀତି            ସରିଗଲା ପରେ

ରାତ୍ରି ଦ୍ୱିପହର ବେଳେ

ଚାପରେ କରିବେ            ବିଜେ ଯିବେ ଶୀଘ୍ର

ସକାଳ ସୁଦ୍ଧା ସଅଳେ ।

ଠାକୁରଙ୍କ ନୀତି             ସରଞ୍ଜାମ ସବୁ

ସଜାଡି ବଡ ପରୀକ୍ଷା

ଦେଖୁଥିଲେ ରୋଷ            ଚୂଲିରେ ସଂଯୋଗେ

ବ୍ୟସ୍ତ ସେ ସାନ ପରୀକ୍ଷା ।

ଦଇତା ପ୍ରସ୍ତୁତ             କରୁଥିଲେ ପାଟ

ଦଉଡି ପହଣ୍ଡି ପାଇଁ

ଚାପର ନାଉରୀ             କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀ

ଡୁବୁରି ପାହାଡେ ଥାଇ ।

ଅନୁଚ୍ଚ କଂଠରେ            ନାଆ ଭିଡିବାରେ

ଗାଉଥିଲା ପ୍ରଭୁଙ୍କର

ଏକ ମନଭେଦୀ             ଜଣାଣ ମନରେ

ଭେଦୁଥିଲା ସବୁଙ୍କର ।

ଚିଲିକାର ବକ୍ଷ             ଉପରେ ଗଭୀର

ନିଶିଥର ତାରାପନ୍ତି ।

ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଜଳ            ରାଶିରେ ବିକ୍ଷୁବ୍ଧ

କଲ୍ଳୋଳିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

ଅଜ୍ଞାତ ତିଥିର            କ୍ଷୀଣଚନ୍ଦ୍ର କେତେ

ବେଳରୁ ମହାକାଶରେ

ଯାଇଥିଲା ହୋଇ            ଲୀନ କେତେ ରାତ୍ରି-

-ଚର ପକ୍ଷୀ ପାହାଡରେ ।

ବୃକ୍ଷରେକ କେଉଁ            ଡାଳରେ ବସିଣ

ସ୍ୱକାତର କାକଳିରେ

ମୁଖରିତ କରି            ଦେଉଥିଲେ ପକ୍ଷୀ

ଗଭୀରତର ରାତ୍ରିରେ ।

ରାତ୍ରିର ପହଣ୍ଡି            ପାଇଁ ନାହିଁ ତୈଳ

ମଶାଲ କାହାରି ହାତେ

ନାହିଁ ମଧ୍ୟ ବାଦ୍ୟ            ସମନ୍ୱିତ ତାଳ

ବିଜେ ହେବେ ଜଗନ୍ନାଥେ ।

ଲାଗି ହେବା ପାଇଁ            ଶିରେ ଶୋଲଛତି

ଆଶା ଏଠି ବିଡମ୍ବନା ।

ବଡ ଦେଉଳ ହିଁ            କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀ

ମହୋଦଧି ବକ୍ଷ ଅନା ।

ଆଉ ଦ୍ରୃମୋ-ପରେ            ଲତାୟିତ କେତେ

ଅନାବନା ବ୍ରତତୀର

ଲହରିତ ଦୋଳା-            ୟନ ହେଉଛି କି

ନୀଳାଦ୍ରି କେତନ ନୀଳ ।

ସେବାୟତମାନେ            ସ୍ୱପ୍ରଣତି ଢ଼ାଳି

ମଣିମାମାନଙ୍କୁ ଧିରେ ।

କରୁଥିଲେ ବିଜେ             ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଭାଷାରେ

ବୋଲ ବୋଲି ପହଣ୍ଡିରେ ।

ଘନୀଭୂତ ଅଂଧ -            କାର ବକ୍ଷତଳେ

ପ୍ରତୀକ୍ଷମାଣ ଚାପରେ

ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁ -            ଥିଲା ଆଲୋକକୁ

ହରି ନିଆଁ ଖୁଣ୍ଟା କରେ ।

ଦୁର୍ବିପାକ ହାହା             -କାର କାରୁଣ୍ୟରେ

ଅଜ୍ଞାତ ପଥୁକୀ ପରି ।

ବିଜେ କରୁଥିଲେ            ସେ ବିଶ୍ୱ ପୁରୁଷ

ବିଶ୍ୱମୋହନ ଶ୍ରୀ ହରି ।

ନିଆଁଖୁଣ୍ଟା ମ୍ଳାନ-            ଆଲୋକର ରଶ୍ମି-

-ରେଖା ପଡୁଥିଲା ମୁଖେ ।

ସେ ଗୋଲ ଆଖିରେ            ଆଖି ଲାଖିଥିଲା

ସରବ ଆଖି ସମ୍ମୁଖେ ।

ଆସୀନ ହୋଇଣ            ପରେ ଚାପୋପରେ

ମଣିମା ମାନେ ଧାଡିରେ

ମଦାଳସୀ ଗ୍ରାମ୍ୟ -            ବଧୂପରି ଚାଲେ

ନଉକା ନୀଳ ସଲିଳେ ।

ଶାରଦୀୟ ରାତ୍ରି            ଘୁମନ୍ତ ବାଦଲ

ତଳେ କେତେ ରାତ୍ରି ଚର-

ପକ୍ଷୀ ବିକଳରେ            ଆଳାପେ ଯେପରି

ବଜାଇ କାହାଳୀ ସ୍ୱର ।

କରୁଥିଲେ ସେଠି             ନିନାଦ ମଣିମା

ମାନଙ୍କ ବିଜେଯାତ୍ରାରେ

କରୁଣ ଆଖିରେ             କମଳ ମୁଖକୁ

ହରି ଦେଖେ ବାରେ ବାରେ ।

ମନେମନେ କେତେ             ମିନତି ପ୍ରଣତି

କରୁଥିଲା ନାହିଁ ସୀମା

ଜାଣିଥିବେ ଅବା             ପତିତ ପାବନ

ଜଗନ୍ନାଥ ଶ୍ରୀ ମଣିମା ।

“ଅଳପ ବୁଦ୍ଧିରେ            କି କହିବି ପ୍ରଭୁ

ସବୁ ତ ଜାଣିଛ ତୁମ୍ଭେ

ଏ ଭବ ସାଗରୁ             ପାରିକର ପ୍ରଭୁ

ଆଉ କି କହିବୁ ଆମ୍ଭେ ।

ବିଡମ୍ବିତ ଇତି-            ହାସ ଅଂଧକାରେ

ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଏ ଚିଲିକାରେ

ପାରି କରିବାକୁ            କରୁଅଛୁ ଚେଷ୍ଟା”

କାଠପଟା ନଉକାରେ ।

ଏକ ତପଃ ସିଦ୍ଧ            ଯୋଗୀ ଜନ ପରି

ବସିଥିଲେ ରାଜଗୁରୁ

ମଂଗଳ ଆଳତୀ            ହୋଇ ସାରିଥିଲା

ମଂଦିର ଦିଶେ ଅଦୂରୁ ।

ଜଗଦ୍ଦିଶ ହରି             ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସୁମରି

ମନ ପ୍ରାଣେ ହୃଦୟରେ

ବାଣପୁର ରାଜା            ଜଗି ବସିଥିଲେ

ମଂଦିରର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ।

ସ୍ୱଜନ ଭକତ            ଗଣ ଗହଣରେ

ହୋଇଣ ପରିବେଷ୍ଟିତ

ନିଶାନ୍ତର ଉଷା -            ଲୋକକୁ ସ୍ୱାଗତ

କରି ମୌନ ଭାବେ ପ୍ରୀତ ।

ନିଶିଥିନୀ ହୋଇ             ଆସୁଥିଲା ଧିରେ

ନିଃଶେଷ ସେହି ସ୍ଥାନରେ

ପ୍ରୟୋଜନୀୟତା            ବିଶେଷ କାରଣୁ

ରାତି ପାହାନ୍ତି ପ୍ରହରେ ।

ପ୍ରସାରିତ ହୋଇ            ସାରିଥିଲା ସିନା

ମଂଦିରାଳତି ମଂଗଳ

ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ପାଇଁ            ସଜ୍ଜ୍ୱିତ ପ୍ରସ୍ତର

ଚକାସନ ଅଭ୍ୟନ୍ତର ।

ମହାମାନ୍ୟ ମହା-            ଦେବତା ମହାର୍ଘ

ବିଶ୍ୱବନ୍ଦ୍ୟ ଜଗନ୍ନାଥ

ପାହାଚ ଯିବାର             କଥା ଏତେବେଳେ

କାହାନ୍ତି ସେ ବିଶ୍ୱନାଥ ।

କହି ପକାଇଲେ            ବାଣପୁର ରାଜା

ଶୁଣ ତ୍ରିପାଠୀ ଆପଣେ

ଉଷାଲୋକ ବିଂଛି             ହୋଇ ପଡୁଅଛି

ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗେ ପ୍ରତିକ୍ଷଣେ ।

କିଂତୁ କରାନ୍ତିସେ            ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ମହା

- ବାହୁ ପତିତ-ପାବନ

ପ୍ରତୀକ୍ଷା ପରମ -            କାରୁଣିକ ଖଣ୍ଡ

- ପୂଜ୍ୟ ଜଗତ ଜୀବନ ।

ଦୂର ଦିଗ୍‌ବଳୟ            ଧାରରେ ଲୋହିତ

ଏକ ପତାକା ଧ୍ୱଜାଗ୍ର

ସହସା ଉଷାର             ଅରୁଣିମା ଭେଦି

ପ୍ରଗାଢେ ମାଜିଲା ଅଗ୍ର ।

ସମବେତ ଭକ୍ତ             ଜନଙ୍କ ସହିତ

ସେ ରାଜା ହରିଚନ୍ଦନ

ନିର୍ନିମେଷ ନୟ-            ନରେ ସେହି ଆଡ଼େ

ଚାହିଁଲେ ଆନନ୍ଦ ମନ ।

ଉଷା ଶୁଭ ଅରୁ-            ଣିମା କରୁଣାର

କାନ୍ତିରେ ଏକାନ୍ତ କରି

କରୁଣା ବରୁଣା-             ଳୟ କମନୀୟ

ପ୍ରଭୁ ବିଜେ ହଲି ହଲି ।

ବାଣପୁର ମାଟି             ମଟାଳ ବୈକୁଣ୍ଠ

ପୁରକୁ ଛୁଇଁବେ ହରି

କି ଭାଗ୍ୟ ରାଜ୍ୟର             ଭକତ ସକଳ

ଡ଼େଉଁ ଥିଲେ ବୋଲି ହରି ।

ଅଗ୍ରସର ହେଲା             ମଂଦିରାଭିମୁଖେ

ଚଉଦୋଳା ଧିରେ ଧିରେ

ଉଷାର କାକଳି            ହେଲା ମୁଖରିତ

ସକଳାନଂଦ ପ୍ରୀତିରେ ।

ରକ୍ତିମାଭା ପଡି-             ଥିଲା ଠାବେ ଠାବେ

ବିକୀର୍ଣ୍ଣ ଚକ୍ରବାଳରେ

ମଂଦିର ସମ୍ମୁଖେ            ଚଉଦୋଳା ରଖି

ବାହକେ ନିକ୍ଷେପ କଲେ ।

ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ, ତହିଁ             ଆନଂଦ ଉତ୍ସବ

ହରିବୋଲ ହୁଳହୁଳି

ଧ୍ୱନିରେ ମଂଦିର            ପ୍ରାଂଗଣ କଂପିଲା

ପୁର ଉଠିଲା ଉଛୁଳି ।

ବିଳମ୍ବ କରନି            ଆହେ ମହାପାତ୍ରେ

ଦିଅଁଙ୍କ ପହଣ୍ଡିକର

ଚକାସନେ ନେଇ            ବସାଇ ତାହାଙ୍କୁ

ଆଉ ହେ ଡେରି ନ କର ।

ମଂଗଳ ଆରତି            ସମୟ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ

ହୋଇ ଯାଉଅଛି ବେଗେ

ଏହାପରେ ପୁଣି             ହୋମ ଅବକାଶ

ବିଧାନ ବଢ଼ିବ ବେଗେ ।

ବପଦ ସଂକୁଳ            ସମୟ ସର୍ବଦା

ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀ କହିଲେ

ଏଥିକୁ ତୁରନ୍ତ             ଚେତା ରଖି କାର୍ଯ୍ୟ

ବଢ଼ାଅ ସବୁ ପହିଲେ ।

ଆନଂଦାଶ୍ରୁ ଧାର             ଧାର ଖସି ପଡେ

ପରମ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଆଖିରୁ

ସକାଳର ମୁଖ             ପଖଳାଦ୍ୟ ଅର୍ଘ୍ୟ

ସୁବାସିତ କି ସୁଖରୁ ।

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ପତିଙ୍କ            କରି ଜୟଗାନ

କରୁଥିଲା ପରିକ୍ରମା

ପବିତ୍ର ମଂଗଳ            ଆରତି ମୟୁରୀ

ସୁବାସିତ ଶ୍ରୀ ସୁଷମା ।

ବଜାଉ ବଜାଉ             ଘଂଟ ଉଚ୍ଚସ୍ୱରେ

ଅଶ୍ରୁଳ ନୟନେ ହରି

ଗାଉଥିଲା ଗୀତ            ମହାବାବୁଙ୍କର

ସୁଲଳିତ ପଦାବଳୀ ।

ଭଜନ

୪ର୍ଥ ସର୍ଗ

ଗୋଧୂଳି କ୍ଳାନ୍ତ ଡେଣାରେ             ବିଦାୟର ଫଲଗୁରେ

ନେସି ହୋଇ ବହଳରେ ପଶ୍ଚିମାକାଶେ

ରକ୍ତିମା ଆଭା ପ୍ରକୀର୍ଣ୍ଣ             କରି ଦିବସର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଢ଼ଳି ଅବସନ୍ନ କିବା ହତାଶେ

ଢ଼ଳି ପଡ଼ି ଆରପଟକୁ

ଅବା ପୃଥିବୀର କକ୍ଷେ ଘୂରି ଆଗକୁ ।।୧।।

ମଧୁ ସଂଧ୍ୟା ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ             ପ୍ରିୟସାଥି ଭେଟିବାରେ

କୁଲାୟ ପ୍ରତ୍ୟାଶା-ଆଳେ କି ଆବେଗରେ

ବିହଙ୍ଗମ-କୁଳାଧିର             କଳରବ ଆନଂଦର

ଫେରି ଆସୁଥିଲେ ନୀଡ଼ ସ୍ୱସରଣୀରେ

ନିଜ ନିଜ ନୀଡାଭିମୁଖେ

ଛୋଟ ଶାବକ ଆନଂଦ ବଢ଼ାଇ ସୁଖେ       ।।୨।।

ହରିଶ୍ୱରଙ୍କ ମଂନ୍ଦିର             ପ୍ରାଂଗଣରେ ସୁଗଭୀର

ନୀରବତା ଅଜଗର ମାରଇ ହାଇ

ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା ଜୀଉଙ୍କୁ             ଦେଖୁଥିଲେ ବସି ପାଖୁ

ବଡପରୀକ୍ଷା ମନକୁ ସମର୍ପି ଦେଇ

ସେହି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ପଦେ

ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ ହୃଦୟରେ ସ୍ମରି ବିପଦେ ।। ୩।।

ସଂଧ୍ୟା କାକଳି ହକଳା             ଧିରେ ଧିରେ ଆସୁଥିଲା

ନୀରବ ହୋଇ ଶୃଙ୍ଖଳା ସେ ପରିବେଶେ

ପରିଚ୍ଛା ପରମାନନ୍ଦ             ମହାପାତ୍ର ନିରାନଂଦ

ଭଜି ମନେ ଆଦିକଂଦ ବସିଥିଲେ ସେ

ଉଠି ପାରୁ ନଥିଲେ ସତେ

ଯେପରି ବସିବା ସ୍ଥାନୁ ବିଷାଦ ଗ୍ରସ୍ତେ ।।୪।।

ତାଙ୍କର ଶକ୍ତି କୌଣସି             ଅପଦେବତା ଭରସି

ଯେପରି ନେଲା ପରଶି କାଉଁରିକାଠି ।

ସୁଗଭୀର ବିଷାଦର             କଳାଛାଇ ବାଦଲର

ଭରି ଯାଇଥିଲା ପରମାନଂଦ ଅତି

ତାଙ୍କ ମୁଖ ଉପରେ ପଡି

ସଦ୍ୟ ବେଦନାର ମୁଦ୍ରାଂକନ ଯେପରି       ।।୫।।

କଠୋଉ ଭାରି ଶବ୍ଦରେ             ଧିର ଗମ୍ଭୀର ଭାବରେ

ରାଜଗୁରୁ ପ୍ରବେଶିଲେ ନିକଟେ ଆସି

ଉଦାସ ଅପରାହ୍ନର             ଛାୟା ରାଜଗୁରୁଙ୍କର

ଆଛାଦି ମୁଖମଣ୍ଡଳ ଜ୍ୱାଳା ପ୍ରକାଶି

ବେଦନାର ବଳିରେଖାରେ

ଆଙ୍କି ଦେଇଥିଲା କେତେ ରେଖା ବଙ୍କାରେ       ।।୬।।

ହରି ତ୍ରସ୍ତ ଉତ୍କଣ୍ଠିତ             ଭାବରେ ବେଦନାହତ

ଚାହୁଁଥିଲା ଅତର୍କିତ ରାଜଗୁରୁଙ୍କୁ

ବିଦଗ୍ଧ ଦର୍ଶକ ପରି             ଭାଜଗୁରୁ ନରହରି

ସ୍ମରୁଥିଲେ ଥରି ଥରି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ

ସରଂଜାମ ପ୍ରସ୍ଫୁତାଳତି

କରି ପଶ୍ଚିମ କବାଟ ଆସିଲେ କତି ।।୭।।

ଡ଼ାକିଲେ ଆରେ ଜଗୁଆ             କେଉଁଠି ବସିଛୁରେ ଆ

ଆଳତି ପାଇଁରେ ତାହା ସଜାଡକର

ଘଂଟ ଘଂଟା ସଜ କର             ଆଜି ଏ ବଡ ଶିଙ୍ଘାର

ବେଶ ପାଇଁ ତିନି ହଳ ଗଜରା ମାଳ

ସଜ କରିଥିବୁ ଆଗରୁ

ଏକାଦଶୀ ବରତରେ ଜାଗି ପାଖରୁ ।।୮।।

ମଂଦିରରେ ଆଜି ଭକ୍ତ             ଥାଟ ପଟାଳି ସମସ୍ତ

ଭାସୁଥାନ୍ତେ ହୋଇ ମସ୍ତ ସେ ଦୃଶ୍ୟ କାହିଁ

ବିଧିର କି ବିଡମ୍ବନା             ଆଜି ମହାବାହୁ କି ନା

ଭୋଗୁଛଂତି ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ଏହି

ଏ ମହାକାନ୍ତାର ଅଂଚଳେ

ବହୁ ଦୂର ଦୂରାନ୍ତର ଜଳାଶୟରେ ।।୯।।

ଚମକି ଉଠିଲେ ସେତ             ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀ ମହତ

ମହାକାନ୍ତାର ନୁହେ ତ ଆଉ ଏ କ’ଣ ?

ରତ୍ନସିଂହାସନ ଅଧି-             ପତି ଶ୍ରୀ ମଣିମା ବିଧି

ନୋହିଲେ କି ଏ ଅବଧି ଏଠି କଠିନ

ପାଷାଣର ଚକ୍ର ଚକଡ଼ା

ଉପରେ ବସିଣ ଆଜି ମଂଦିର ଛଡ଼ା ।।୧୦।।

କରୁଛଂତି ଆସ୍ୱାଦନ             ତିକ୍ତ ଅନୁଭୂତି ମାନ

ହାରି କି ମାନ ସମ୍ମାନ ମୋଗଲ ଗୋଳେ

ପାଟପତନି ବଦଳେ             ଛାଡି ବହୁ ଉପଚାରେ

ଛତ୍ର ଚାମର ଆଦିରେ ବଡ ଦେଉଳେ

ମୌଳିକ କେତୋଟି କେବଳ

ନିତ୍ୟ ସେବା ସର୍ବନିମ୍ନ ଉପଚାରର ।।୧୧।।

ହେଉଅଛି ସମାହିତ             ମାତର ଏଠାରେ ସତ

ମହାବାହୁଙ୍କ ମହତ ରଖିବା ପାଇଁ

ଅଭୟ ଚକର ବାହୁ             ଚାରିପଟେ ଘେରି ଥାଉ

ଯବନର ହିଂସ୍ର ଦାଉ ନାଶିବା ପାଇଁ

ସତେ କିବା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମାୟା

ପାଶବିକ ଆତଙ୍କର କରାଳ ଛାୟା ।।୧୨।।

ମୋଗଲ-ଦୌରାତ୍ମ୍ୟ-ଭୀତି             ସ୍ୱଜନ ଓଡିଆ ଜାତି

ପ୍ରାଣରେ କରେ ଭରତି ବୈରାଗ୍ୟ ରାଶି

ଗଜପତି ବାରବାଟି             କଟକରୁ ଆସି ଏଠି

ବରୁଣେଇଗଡ ମାଟି ମାଡି ଭରସି

ଭିତର ଗଡ଼ରେ ଲାଂଛିତ

ହୋଇ ବିଶ୍ଲେଷଣ କରୁଛନ୍ତି ଅତୀତ ।।୧୩।।

ଓଡିଆ ପାଇକ ଶୌର୍ଯ୍ୟ             ଆଜି ମର୍ମନ୍ତୁଦାଧୈର୍ଯ୍ୟ

ଭାବରେ ମୁମୂର୍ଷୁ ବର୍ଜ୍ୟ ହୋଇ ପଡିଛି

ଗଜପତିଙ୍କର ପାଶ୍ୱର୍             ଗଡ଼ପତିଏ ଅବଶ୍ୟ

ରଣଭୀରୁ ଅପଯଶ ଅଛନ୍ତି ବାଛି

କଟକର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣାଭି ଗାଦି

ମୋହରେ ନିର୍ଲ୍ଲଜ ଭୀରୁ ବାଦୀ ବିବାଦୀ ।।୧୪।।

ସହସାସେ ରାଜଗୁୁରୁ             ସ୍ତବ୍ଧ ହୋଇଲେ ଅଦୂରୁ

ମନେ ପଡିଗଲା ଦୂରୁ ଗଜପତିଙ୍କ

ପାଣିଗ୍ରହଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା             ଯବନୀ ରିଜିୟାବସ୍ଥା

ହୋଇ କରିକି ହିନସ୍ଥା ଜୀବନଯାକ

ସେ ପବିତ୍ର ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର

ଗ୍ଲାନି ଘଟାଇ ଅଛଂତି ନିଜ ଧର୍ମର ।।୧୫।।

ଆଜି ମୋଗଲ ଧର୍ମରେ             ଆତ୍ମସାତ କରମରେ

ଏ ଓଡିଶା ଭୂଖଣ୍ଡରେ ଆତ୍ମ ନିନ୍ଦାର

ଗୁଂଜରଣ ଖୋଜିବୁଲେ             ଜର୍ଜରିତ ନୈରାଶ୍ୟରେ

ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସ ଭେଦି ଖରେ ଅହଂ ଭାବର

ସେ ଦୁଃଖର ଆତିଶଯ୍ୟରେ

ରାଜଗୁରୁ ଚାପି ମଥା ଦୁଇ ହାତରେ ।।୧୬।।

ଅତି ଗଭୀର ଦୁଃଖଦ            ସେ ଅସ୍ଫୁଟ ଆର୍ତ୍ତନାଦ

ଭାବି କେତେ ବିସମ୍ବାଦ ପରମ ଗୁରୁ

ଶୁଣିଲେ ଆଳତି ଘଂଟା            ଚମକିଲେ ଚମଚଟା

ଉଡିଗଲେ ହଟହଟା ହୋଇ ଅଦୂରୁ

ସେ ଚିଲିକା ବକ୍ଷ ଉପରେ

ସାଂଧ୍ୟା ଆଳତି ସେବାର ପ୍ରାରମ୍ଭ ପରେ ।।୧୭।।

ହରି ନିଜେ ନୈମିତ୍ତିକ            ଭଂଗୀରେ ଭାଂଗି ମସ୍ତକ

ଘଂଟ ବଜାଇ ଚମକ କରେ ଆବୃତ୍ତି

ସୁମଧୁର ପଦାବଳୀ            ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦକୁ ବୋଲି

ବିହ୍ୱଳ ଚିତ୍ତରେ ଢ଼ଳି ବିଚିତ୍ର ମସ୍ତି

ହରୀଶ୍ୱର ମଂଦିର ଆଜି

ଉଠୁଛି ପଡ଼ୁଛି ଆଳତିରେ କି ମଜ୍ଜି ।।୧୮।।

ଭକ୍ତି ନିର୍ଯ୍ୟାସର ଧାରା            ବହୁଅଛି କେରା କେରା

ନୟନୁ ଲୋତକ ଧାରା ପଡ଼ୁଛି ଝରି

ସବୁ ସେବକ ମାନଂକ            ଭାବ ଏଧାରା ଆତଂକ

ବିପତ୍ତି ଗଜପତିଙ୍କ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଝୁରି

ଆହେ ଜଗନ୍ନାଥ କିପରି

ଓଡ଼ିଶାକୁ ତାରିବହେ, ଦେଉଳ ଛାଡ଼ି ।।୧୯।।

ନିରେଖି ଚାହିଁଲେ ରାଜ-            ଗୁରୁ ନୋହି ସଜବାଜ

ସଂଧ୍ୟାର ପ୍ରାୟାଂଧ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ରହି

ପ୍ରଜ୍ଜ୍ୱଳିତ ଆଳତିର            ଉଲମ୍ପନେ ଜଗତର

କର୍ତ୍ତା ରହନ୍ତି ପ୍ରଖର ସଂକେତ ଦେଇ

ସେ ସଂକେତ ଉଦଘୋଷିତ

ହେଉଛି ଯେପରି ଦୈବୀବାଣୀ ଭାଷିତ ।।୨୦।।

“ମା ଭୈ ଆହ୍ୱାନ ଉଦାତ୍ତ            ଦୈବୀବାଣୀ ଧର୍ମପଥ

ସବୁଦିନ କଂଟକିତ ସବୁକାଳରେ

ଏମିତି କୂଚ୍ଛ୍ର୍ର ସାଧନ            ନିଷ୍ଠାଧାର ଅଭିମାନ

ଧର୍ମ ପ୍ରତୀକ ସଗୁଣ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କୁ ବେଳେ

ଅହେତୁକୀ ଏପରି କଷ୍ଟ

କରିବାକୁ ପଡ଼େ ଦିନେ ସ୍ୱୀକାର ସ୍ପଷ୍ଟ ।।୨୧।।

ଜଗତର ଅଗଣିତ             ଜୀବଗଣ କର୍ମାଶ୍ରିତ

ପାଇଁ ଆଦର୍ଶ ବିହିତ ସୁଆଚରିତ

କୋ÷ଣସି ପ୍ରତିରୋଧରେ            ନହେବା ହୀନ ବୀର୍ଯ୍ୟରେ

ଭଗବତ ସାଧନରେ ଏ ସିଦ୍ଧବଟ

ଉକ୍ତି ଭାବନାକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ

କରିବାକୁ ଅବତାରେ ରଚଇ ଖେଳ      ।।୨୨।।

ଖେଳି ଥିଲି-ବି-ଦ୍ୱାପରେ             ଏହି ହର୍ଷ ବିଷାଦରେ

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ମହୀତଳେ ଏ ମିଶ୍ର ରାଗ

ରାଗ ଓ ବୀତରାଗର            ମିଳିତ ଆସ୍ୱାଦନର

ଆତ୍ମାରାମ ଜୀବନର ଏଇତ ଭୋଗ”

ପୁଲକି ଉଠିଲେ ପାଖରୁ

ଡ଼େଇଁପଡିÿ ସେତେବେଳେ ସେ ରାଜଗୁରୁ      ।।୨୩।।

ସେତେବେଳେକୁ ଆରତି             ସେବା ସମାପ୍ତ ବେଳାଟି

ହୋଇଯାଉଥିଲା ଅତିବାହିତ ସେଠି

ମଂଦିର ଗର୍ଭଗୃହରେ             ଦୀପର ମ୍ଳାନ ଶିଖାରେ

ହଲି ହଲି ନାଚେ ଧିରେ ଜ୍ୱଳନ୍ତ ବତି

ଆଶା ଆଶଙ୍କାର କି ସ୍ଥିତି

ପରି ମନେହେଉଥିଲା ଆହା ସଂପ୍ରତି ।।୨୪।।

ସେହି ମ୍ଳାନ ଆଲୋକରେ            ମଣିମା କି ନିର୍ବିକାରେ

ଅଖଣ୍ଡ ସ୍ତୈର୍ଯ୍ୟରାଟଳେ ସିଂହାସନରେ

ଛଳ ଛଳ ନୟନରେ            ମଣିମାଙ୍କୁ ଚାହିଁଥିଲେ

ସ୍ୱ ଅପଲକ ହୃଷ୍ଟିରେ ଭକତିଭରେ ।

କେଉଁ ମନ୍ୱନ୍ତର ପରମ

ରହସ୍ୟାନିର୍ବଚନୀୟ ବିଧାତା ଭ୍ରମ ।।୨।୫।।

ପ୍ରଳୟ ମହାସ୍ରୋତରେ             ସର୍ଜନା ଶଂଖ ଧ୍ୱନିରେ

କେଉଁ ପୂତ ପ୍ରଭାତରେ ଭାସି ଆସିଲ

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ରୂପକାର             ଆଦି ମହାଦାରୁ କ୍ଷିର

ସିଂଧୁଭେଦି ଛେଦିଶିର ଶଂଖ ଅସୁଭ

ସବୁ ବିତର୍କର ତୁମେ ହିଁ

ସମାଧାନ ସବୁ ଜିଜ୍ଞାସାର ହୃଦ୍ୟ ହିଁ ।।୨୬।।

ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଖଣ୍ଡରେ             ଅରୂପର ରୂପକାରେ

ପ୍ରଣତି ପ୍ରବିତ୍ର ଧାରେ ବେଦ୍ୟ ବେଦର

ବ୍ୟଂଜନା ସୁସଂସ୍କୃତିର            ପ୍ଳାବିତ ଏ ଜୀବନର

ଉରୁକ୍ଷୟ ଅକ୍ଷୟର ଜୀବନୀକାର

ଆଜିର ଏ ରହସ୍ୟମୟ

ତୁମେ ହିଁ କର୍ତ୍ତା ଲୀଳାରେ ହେ ଲୀଳାମୟ ।।୨୭।।

ଏ ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ             କରି ପୁରୁଷ ଉତ୍ତମ

କ୍ଷେତ୍ରେ ପୁନରାବର୍ତ୍ତନ ଇଛା କି କେବେ

ଜାଗରିତ ହେବ ପ୍ରଭୁ            ମିନତି କରୁଛୁ ସବୁ

ସେବାୟତ ମିଳି ଭାବୁ ଭାବନା ଯେବେ

ଆସେ ଏହି ଅନ୍ତର ମଧ୍ୟେ

ଥଳକୂଳ ପାଉ ନାହୁଁ ଭାବୁଛୁ ବାଧ୍ୟେ ।।୨୮।।

ଅଭିନିବିଷ୍ଟ ହୋଇଣ            ଯାଉଥିଲେ ସେ ପରମ

ଲକ୍ଷ୍ମୀ ରାଜଗୁରୁ ଭ୍ରମ ଭକତି ଭାବେ

ମହାବାହୁ ମଣିମାଙ୍କ            ପାଟଳ ଅଧର ପାଖ

କେରା କେରା ତୃପ୍ତିପକ୍ୱ ହସ ସ୍ୱଭାବେ

ଯେପରି ପାତଳ ଅଂଧାର

ମଧ୍ୟେ ଆଶାର ଆଲୋକ ପାଖୁଡ଼ା ଝର ।।୨୯।।

ବିଜ୍ଞାସୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଚାହିଁ             ରହିଥିଲା ହରି ତହିଁ

ରାଜଗୁରୁ ମୁଖେ କହି ଯେପରି ପରା

ଆପଣେ ଶ୍ରୀମଣିମାଙ୍କୁ             ପଚାରୁଛନ୍ତି ମନକୁ

କେଉଁ ଆଦିମ ସୃଷ୍ଟିକୁ ବିଚାରି ପରା

ରହସ୍ୟର ଅସମାହିତ

ପ୍ରଶ୍ନ ଭାବ ଗମ୍ଭୀର ଯା ଏହି ଜଗତ ।।୩୦।।

ରାଜଗୁରୁ ମହାପୁରୁ            ହରି ଡ଼ାକିଲା ଅଦୂରୁ

ଚମକିଲେ ରାଜଗୁରୁ ତନ୍ଦ୍ରା ଭାଂଗିଲା

ଶ୍ରୀଛାମୁଙ୍କର ଛାମୁରେ            ଆଭୂମ ପ୍ରଣାମ କଲେ

ଦୀର୍ଘଶ୍ୱାସକୁ ଛାଡ଼ିଲେ ସତେକିହେଲା

ଆରେ ବାବୁ ହରି ତୁ ଶୁଣୁ

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଅବତାର ମାନକୁ ଗୁଣୁ ।।୩୧।।

ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଅବତାର             ବୁଝି ହୁଏ ଯା ସୁଂଦର

କିଂତୁ ଅସୁମାରୀ ଖେଳ ତାଂକର ସବୁ

କହିବା ବହୁତ କଷ୍ଟ            ଲୀଳା ବିଚିତ୍ର ବହୁତ

କେତେ ମିଛ କେତେ ସତ ଭାବରେ ବିଭୁ

ତଥାପି ଆବେଶ ନକଟି

ଥିଲା ତାଂକ ମନ ହୃଦ-ମଧ୍ୟରେ ଭର୍ତ୍ତି ।।୩୨।।

ସେ ଜ୍ଞାନଗର୍ତ୍ତା ବ୍ୟାଖ୍ୟାନ            ଶୁଣି ହରି ମନ ଛନ୍ନ

କହିଲା ମହାପ୍ରୁ କ’ଣ ବୁଝି ହୁଏ ନା ?

ଭକତ ଜନ କେବଳ             ସବୁ ବୁଝଇ ତାଂକର

ବିଚିତ୍ର ଲୀଳା ସଂଭାର ଉକ୍ତି ଭାବନା -

ଭକ୍ତ ପାଇଁ ଭଗବାନଂକ

ଏ ଲୀଳା ବିଚିତ୍ରା ଆୟୋଜନ ପ୍ରତ୍ୟେକ ।।୩୩।।

ଗଭୀର ଦୃଷ୍ଟିରେ ତାକୁ            ଚାହିଁ ରାଜଗୁରୁ ପାଖୁ

ବିଚାରୁଥିଲେ ମନକୁ ଏହି ଦୁର୍ଦ୍ଦିନେ

ଏହି ତାମସୀ ରାତ୍ରୀରେ            ଏ କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀରେ

ମହା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପାଖରେ ଯାମିନା ଦିନେ

ଜୀଉ ଅବସ୍ଥାନ କାଳରୁ

ସହଯାତ୍ରୀ ପାଲଟିଛି ହରି ଅଦୂରୁ ।।୩୪।।

ତାଂକ ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ୱଜନ            ପରା ଲାଗୁଛି ଏ ଜନ

ଗ୍ରାମରେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଜୀବନ ନିର୍ବାହ କରି

ଆଜି ପ୍ରେମଭକତିର             ଅଭିକର୍ଷଣ ଜର୍ଜର

ସେବାରେ ଶ୍ରୀ ଜୀଉଙ୍କର ମଜ୍ଜିଛି ହରି

ପାଶୋରିଛି ଗୃହ ସଂସାର

ପ୍ରଭୁ ବଶମ୍ବଦ ଭକ୍ତି ଗର୍ଭା - ଉଦର ।।୩୫।।

ହରି ସଠିକ କହିଛି             ଜ୍ଞାନ ଜିଜ୍ଞାସାରେ କିଛି

ଜାଣି ହୁଏ ନାହିଁ ବାଛି ହରି କରୁଣା

ଭକତିର ପ୍ଳାବନରେ             ଅନୁଭବ ଜୀବନରେ

କରିହୁଏ କରୁଣାରେ ଭକ୍ତ ଭାବନା

ଯେତିକି ଆତ୍ମୀୟ ବେଣୁରେ

ସେତିକି ରହସ୍ୟମୟ ସ୍ୱାଜିଜ୍ଞାସାରେ ।।୩୬।।

ମହାପ୍ରଭୁ ଜିଜ୍ଞାସାର            ସେ ପ୍ରଣବ ତନୁଧର

ଜଗନ୍ନାଥ ଜଗତର ବଂଧୁ ଠାକୁର

ଜୀବନର ମହାଶ୍ରୟ            ବାଂଧବଙ୍କର ଆଳୟ

ଦେବତା ରହସ୍ୟମୟ ପ୍ରଭୁ ପ୍ରାଣର

ସିଂହ ଦ୍ୱାରେ ବିଜେ ହୋଇଣ

ଆଭାସନ୍ତି ଚିତ୍ର ପରି ପଦ୍ମ ଲୋଚନ      ।।୩୭।।

ହରି ଦେବା ତୁଳସୀକୁ            ମୁଖରେ ଦେଇ ଆଖିକୁ

ବୁଜି ସେ ମହାବାହୁଙ୍କୁ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଧ୍ୟାନ

କରି କହିଲେ ପରମ            ଲକ୍ଷ୍ମୀ ରାଜଗୁରୁ କ’ଣ

ତୋର ଘର କଥା ମାନ ପଡ଼େ କି ମନ ?

ଘରେ ପରିବାର ତ ଥିବେ

ତାଙ୍କୁ ଥରେ ଦେଖିବାକୁ ଯିବୁକି କେବେ?       ।।୩୮।।

ଏକ ବିକଳ ନିଃଶ୍ୱାସ            ନିକ୍ଷେପ କରି ସଂତୋଷ

ଶ୍ରୀ ଜୀଉଙ୍କ ହସ ହସ ବଦନ ଚାହିଁ

ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ମଉନ ରହି             କହିଲା ହରି ଗୋସାଇଁ

ଘରେ ମୋର କେହି ନାହିଁ ବୁଢ଼ୀମା ପାଇଁ

କେବଳ ମୁଁ ଯାଏ ଘରକୁ

ମଝିରେ ମଝିରେ ଦେଖିବାକୁ ତାହାଙ୍କୁ        ।।୩୯।।

ଆମରି ପାଇକ ଘରେ            କୋ÷ଳିକ ରୀତି ପ୍ରକାରେ

ବାପା ହିଁ ପାଇକ ହେଲେ ଫେରିଲେନାହିଁ

ଯୁଦ୍ଧରୁ ଆଉ ଘରକୁ             ଆମ ଦୁଃଖ ଦେଖିବାକୁ

ହେଲି ଅଭାଗା ଗାଆଁକୁ ଦୁଃଖକୁ ସହି

ବୁଢ଼ୀମା ମୋ ଦେବାଳୟରେ

ନିତି ଯାଇ ସେବାକରେ ଭକତି ଭରେ       ।।୪୦।।

ଠାକୁରଙ୍କ ପ୍ରସାଦରେ             ଜୀବନ ନିର୍ବାହ କରେ

ଥିଲି ମୁଁ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରେ ଭାଗ ଜମିରେ

ମରୁଡ଼ି ପଡ଼ିବା ଫଳେ             ଲଗାତର ଆମ ଗାଁରେ

ବିଧ୍ୱଂସ ହେଲେ ଫସଲେ ମୋ କରମରେ

କେହି ନାହିଁ ଅବଲମ୍ବନ

ଅବଲମ୍ବିତ ବି କେହି ନାହାନ୍ତି ମମ       ।।୪୧।।

ଶୈଶବେ ବାପାଙ୍କ ଠାରୁ             ନୀଳାଦ୍ରି କ୍ଷେତ୍ରର ଚାରୁ

ମଣିମାଙ୍କ କରୁଣାରୁ ବହୁ କାହାଣୀ

ଶୁଣିଥିଲି, ଦରଶନ            କରିବାକୁ ଉଚ୍ଛା ମନ

ଥିଲା ବ୍ୟାକୁଳତା ଘନ ଏ ସତ୍ୟବାଣୀ

ତହୁଁ ବଳି ମୋ ଅଭିଳାଷ

ଥିଲା କାଣିଚାଏ ସେବା ସେ ପଦ-ରସ      ।।୪୨।।

ମୁଁ ବାଣପୁର ଗଡ଼ରେ             ରାଜାଙ୍କର ଉଆସରେ

ଜୀବିକା ପାଇଁ ଜୀବରେ କୋ÷ଣସି ମତେ

ଗଡ଼ରକ୍ଷୀ ଭାବେ ଯୋଗ            ଦେଇଥିଲି ମହାଭାଗ

ଜାଣି ନଥିଲି ସୁଯୋଗ ମିଳିବ ମୋତେ

ଶେଷରେ ଶ୍ରୀମଣିମା ମାନେ

ଆମ ରାଜ୍ୟେ ଆସୁଥିବା ଜାଣି ମୁଁ ମନେ       ।।୪୩।।

ବୁଝି ଗଲି, ଜୀଉ କୃପା            କରି ବହି ଅନୁକଂପା

ଲବେ ଆସିଛଂତି କିପାଁ ଏ ଦୀନ ପାଇଁ

ମୋଗଲ ଗୋଳ ଆଳରେ            ମୋରି ପାଇଁ ବାଣପୁରେ

ବିଜୟ ଏହି ରାଜ୍ୟରେ ସେଇଥି ପାଇଁ

ଆପଣଂକୁ ମୁଁ କହୁଥିଲି

ଶ୍ରୀ ମଣିମା ସ୍ୱୟଂ ବାଂଛାନିଧି ପାଇଲି ।।୪୪।।

ତାଂକୁ ମଧ୍ୟ ବୁଝିହୁଏ            ସେ ମଧ୍ୟ ବୁଝନ୍ତି, ଭୟେ

ଶ୍ରୀ ବତ୍ସ ଲାଂଛନ ମୋହେ ଏ କଥାସତ

ନୁହଁନ୍ତି ମଧ୍ୟ ଅବୋଧ            ବୋଧ୍ୟ ସେ ବୋଧକ ମଧ୍ୟ

ଭକତ ହୃଦୟ ସାଧ୍ୟ ଜାଣେ ଜଗତ

ମାନସେ ଉଠିଲେ ଶୀହରି

ହରି ରାଜଗୁରୁ ଚାହିଁ ସ୍ମରି ଶ୍ରୀ ହରି ।।୪୫।।

ରତ୍ନ ସିଂହାସନ ଛାଡି            ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା ମୁରାରି

ମହାବାହୁ ଗିରିଧାରି ଭକତ ପ୍ରାଣେ

ବିଳାସ କରିବା ପାଇଁ            ସତେ ଆସିଛଂତି ଧାଇଁ

ସେ କଥା କିଏ ବା କହି ପାରିବ ଜଣେ

ମୋଗଲାକ୍ରମଣ ଆଳରେ

ରାଜ୍ୟାନ୍ତର ତାଂକ ରାଜଗୁରୁ ଭାବିଲେ ।।୪୬।।

ଅଦୂରରେ ବା କେଉଁଠି            ତୁରଙ୍ଗ-ଖୁରା-ଶଦ୍ଦଟି

ଶୁଣି ରାଜଗୁରୁ ଉଠି ସହସା ଛିଡା

ହୋଇଗଲେ, ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ             ହରି ଉତ୍‌କର୍ଣ୍ଣ ଉଷତ

ହୋଇ ସେହି ଆଡେ ସେତ ଚାହିଁଲା ପରା

ଚିଲିକା ନଇରୀ ଗ୍ରାମରେ

କିଏ ଅଶ୍ୱାରୋହୀ ଆସେ ଏହି ରାତ୍ରିରେ       ।।୪୭।।

ଆକାଶ ଚତୁର୍ଥୀ ଜହ୍ନ            ନିଭି ଗଲାଣି, ଗଗନ

ଅଛି ଅଂଧକାରାଚ୍ଛନ୍ନ କେତେ ବେଳରୁ

ସେ ଅଂଧକାର ମଧ୍ୟରେ            ଘୁମନ୍ତ ବାଦଲ ତଳେ

ହେଉ ନଥିଲା ସରଳେ ବାରି ମେଘରୁ

ପ୍ରତିଭାତ ପ୍ରଦୀପ ଭଳି

ନିଷ୍ପ୍ରଭ ନକ୍ଷତ୍ର କିଛି କିଛି ଓହଳି ।।୪୮।।

କେହି ଲସ୍‌କର ରାତ୍ରିରେ            ଆସୁ ନାହାଁନ୍ତି ଏଠାରେ

ଠାବ କରିବ ଠାକୁରେ ମୋଗଲ ଗୋଳେ

ଆଖି ରାଜଗୁରୁଙ୍କର            ଜଳିଉଠିଲା ପ୍ରଖର

ହୋଇନି ବେଦନାଦୂର ପଥଶ୍ରାନ୍ତିରେ

ଆଉ ଥରେ ପୁଣି ଅବଧି

ଘୋଷ ଯାତ୍ରା ଆୟୋଜନ କାହିଁକି ବିଧି?      ।। ୪୯।।

କାହିଁକି ହେ ମହାବାହୁ            କରୁଛ ଏ କଥା ଆଉ

ଆଉ କିଛି ଦିନଯାଉ ଯିବା ଏଠାରୁ

ବାଂଞ୍ଛାନିଧି ତବ ବାଂଞ୍ଛା            ପୁରୁ ଆମର ବି ଇଚ୍ଛା

ସବୁ ସିନା ତୁମ୍ଭ ଇଚ୍ଛା ହେ କଳ୍ପତରୁ

ରୋଷ ଘରେ ମହାପାତରେ

ରାତ୍ରିଧୂପକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସେ କରୁଥିଲେ       ।୫୦ ।

ହରିଶ୍ୱରଙ୍କ ମଂଦିର             ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱେ ଝିଙ୍କାରିର

ଝିଲ୍ଲୀରବ ଝିଂ ଝିଂ ସ୍ୱର ପରିବେଶକୁ

ସୁଗଭୀର ଆତଙ୍କିତ             କରି ଦେଉଥିଲା ସତ୍ୟ

କେତେଜଣ ସେବାୟତ ଭାଂଗ ନିଶାରୁ

ମଂଦିର ଚଟାଣ ଉପରେ

ଢ଼ଳିପଡି ଗଡୁଥିଲେ ଭାଂଗ ନିଶାରେ ।।୫୧।।

ଅଭିନିବିଷ୍ଠ ସମାଧି            ଯେଉଁପରି ଥିଲା ବାଦୀ

ଅଶ୍ୱଟାପୁର ଶବ୍ଦାଦି ହୋଇଲା ପାଖ

ସେ ମଂଦିର ସମ୍ମୁଖରେ            ଅଶ୍ୱପୃଷ୍ଠୁ ଓହ୍ଲାଇଲେ

ଧିରେ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ ରାଜଗୁରୁଙ୍କ

ପାଦ ଛୁଇଁ ମଥାରେ ହାତ

ଦେଇ ଜରୂରୀ ବାରତା କହିଲେ ସତ      ।।୫୨।।

ମୁଁ ବାଣପୁର ରାଜନ            ଗୋବିନ୍ଦ ହରିଚନ୍ଦନ

ପାଇକ ସର୍ଦ୍ଦାର ଜାଣ ମରଦରାଜ

ଆପଣଙ୍କ ନିକଟକୁ            ଧରି ଜରୂରୀ ବାର୍ତ୍ତାକୁ

ନେଇ ଆସିଛି ଏଠାକୁ ଶୁଣନ୍ତୁ ସଜ

ଆଶଙ୍କା ମୁଦ୍ଗୁର ପ୍ରହାର

ପଡିଗଲା ରାଜଗୁରୁ ଶିରେ ପ୍ରଚୁର       ।।୫୩।।

ପଚାରି ଶଙ୍କିତ କଂଠେ            ରାଜଗୁରୁ ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତେ

କାହାର ଚିଟାଉ ହାତେ ଆଣିଛ କହ

କିଛି ବିଶିଷ୍ଟ ଖବର            ଅଛି କି ବିଷ୍ଣୁ ସର୍ଦ୍ଦାର

ଚତୁର୍ଦିଗେ ବାରବାର ବାରି ସଂଦେହ

ଚିଟାଉକୁ ସଂତର୍ପଣରେ

ରାଜଗୁରୁଙ୍କ ହାତକୁ ବଢ଼ାଇ ଦେଲେ ।।୫୪।।

ପଢ଼ିଲେ ଦୀପାଲୋକରେ             ରାଜଗୁରୁ ତରତରେ

ସେ ବାଣପୁର ରାଜ୍ୟରେ ଶ୍ରୀ ଜୀଉମାନେ

ବିଜେ କରିବା ଖବର            ହୋଇଗଲାଣି ପ୍ରଚାର

ସେ ଭେଦିଆ ମାନଙ୍କର ସୂତ୍ରରୁ କାନେ

ତକୀଖାଁ ତା ଜାଣି ପାରିଛି

ଆକ୍ରମଣ ଅଭିପ୍ରାୟ ତାହାର ଅଛି       ।।୫୫।।

ମହାପ୍ରଭୁ ଆକ୍ରମଣ             କରି ନିଜର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ

ବଢ଼ାଇବାକୁ ସ୍ୱଧର୍ମ କରିବା ବାଂଞ୍ଛା

ଅଛିତାର ତେଣୁ ଯୁଦ୍ଧ            କରିପାରେ ସେ ଧର୍ମାଂଧ

କୌଣସି ସମୟାବଦ୍ଧ ନୁହେ ତା ଇଚ୍ଛା

ମହାବାହୁ ଆଉ ସେଠାରେ

ନିରାପଦ ନୁହେ ଆଉ ସେ ବାଣପୁରେ ।।୫୬୧।।

ଚିଟାଉ ପାଇବା ପରେ            ତୁରନ୍ତ ସେଠାରୁ ଖରେ

ଠାକୁରଙ୍କୁ ଗୋପନରେ ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା

ଶୀଘ୍ର କରିବାକୁ ହେବ            ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ

ଲେଖିଛନ୍ତି ଅନୁଭବ ଭାବନା ପୀଡା

ତଳେ ଗଜପତି ସ୍ୱାକ୍ଷର

ଦେଖି ନିର୍ବାକ ସରବେ ହୋଇ କାତର       ।।୫୭।।

ଦୀପଶିଖା ଉଲମ୍ଫନ            ଯେଉଁପରି ଦିଶେ ମ୍ଳାନ

ରହିରହି ତ୍ରସ୍ତମନ ଆଶା ସଂଚାର

କରୁଥିଲା ଧିରେ ଧିରେ            ରାଜଗୁରୁ ପଚାରିଲେ

ଆସିଲା ଚିଠି ଏଠାରେ କିପରି ଖେଳ

ଗଜପତି ବରୁଣେଇରେ

ନଜରବଂଦୀ ତକୀଖାଁ ଦ୍ୱାରା ସେଠାରେ       ।।୫୮।।

ସେ ସଂବାଦ ବାର୍ତ୍ତାବହ            କହିଛି ହେ ମହାଶୟ

ଗଜପତି ଅତିଶୟ ବିଚଳିତରେ

ସେ ଯବନୀ ରିଜିୟାକୁ            ବିବାହ କରି ପାଶକୁ

ନେବାରୁ କଟକଣାକୁ ଉଣା ସେଠାରେ

ଏ ସୁଯୋଗ ପାଇ ରାଜନ

ରିଜିୟା ଅନୁଚରଠୁ ପାଇ ସଂଧାନ       ।।୫୯।।

ଏ ଆକ୍ରମଣ ବାରତା            ପାଇ ଚିଟାଉ ବ୍ୟବସ୍ଥା

କରିଛଂତି ରାଜା ଚିନ୍ତା ବରୁଣେଇରେ

ଗଡ ପାଇକ ହାତରେ             ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଯେ ବିଚାରରେ

ତାକୁ ଡାକି ଗୋପନରେ ଡାକି ପାଖରେ

କରିଛଂତି ଚିଠି ପ୍ରେରଣ

ପଢ଼ନ୍ତୁ ହେ ରାଜଗୁରୁ ନୋହି ବିମନ       ।।୬୦।।

ଶ୍ରୀ ଜୀଉମାନେ ଯେଉଁଠି            ବିଜେ କରିଥିବେ ସେଠି

କା ପ୍ରବେଶ ନ ହେବଟି ଗୋପନାଦେଶ

କରିଛଂତି ମାନନୀୟା            ଯବନୀରାଣୀ ରିଜିୟା

କଟିଯିବ ଶିର ହିୟା ନ ହେବ କ୍ଳେଶ

କେବଳ ସେ ବାଣପୁରର

ବିଶ୍ୱସ୍ତଙ୍କ ହେବ ମାତ୍ର ଚଳପ୍ରଚଳ       ।।୬୧।।

ଆଗନ୍ତୁକ ରାଜ ଦୂତେ             ଚିତ୍ରାର୍ପିତ ପରି କେତେ

ମୁହୂର୍ତ୍ତ ବିଲୋକି ସତ୍ୟେ ସେ ରାଜଗୁରୁ

କରୁଥିଲେ ଅନ୍ୱେଷଣ             ଯବନୀ ରେଜିୟା ଗୁଣ

ଦେଇଣ ମନେ ସମ୍ମାନ ରହିଣ ଦୂରୁ

ରିଜିୟାଙ୍କ କାନ୍ତ ସୋହାଗ

ଭାଗବତ ଭାବ କ୍ରମ ମୁଖାନୁରାଗ       ।।୬୨।।

ତାହେଲେ ଜ୍ଞାତ ଭାବରେ            ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମାନରକ୍ଷାରେ

ଯବନୀ ରିଜିୟା କରେ ଧଇଲେ ରାଜା

ଏ ଜାତିର ଗୌରବକୁ            ଅମ୍ଳାନ କି ରଖିବାକୁ

କଥା କିକାଳ କାଳକୁ ବାଜିବ ବାଜା

ଦୁର୍ନାମର ଅଥଳ ଜଳେ

ନିଜକୁ ବୁଡାଇ ଦେଲେ ରାଜା ସାଦରେ ।।୬୩।।

ନୀରବତା ଭଂଗ କରି             ରାଜଦୂତ ଭାସି କରି

କହିଲେ ଏଠାରୁ ଫେରି ଯିବାର ପରେ

ଜୀଉମାନଙ୍କ ନୂତନ            ବିଜେ ସ୍ଥଳି ଆୟୋଜନ

ଚୂଡାନ୍ତ ହେବ ରାଜନ ମନ୍ତ୍ରଣା ପରେ

କାଲି ପ୍ରତ୍ୟୁଷରେ ରାଜନ

ବିଜେ ହେବେ ଏହି ସ୍ଥାନେ ଏ ନିବେଦନ       ।।୬୪।।

ସେତେବେଳକୁ ସେବକ            ମହାପାତ୍ରମାନେ ବେକ

ଟେକି ଉଠିଲେଣି ଠେକ ଶେଯ ଉପରୁ

ସେ ମଂଦିର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ            ଉପସ୍ଥିତ ଉଦ୍‌ବେଗରେ

ଦଣ୍ଡାୟମାନ ସେ ଥିଲେ ଭାଂଗ ନିଦ୍ରାରୁ

ପ୍ରତ୍ୟାନ୍ତର କେତେ ଜଣଙ୍କୁ

କରିବାକୁ ହରି ଜଳ ସିଂଚେ ମୁହଁକୁ ।।୬୫।।

ସହସା ଉଠି ପଡିଣ            ଦଇତା ହିଁ ଦୁଇଜଣ

ଆଖି ମଳି ମଳି ପୁଣ ପରସ୍ପରକୁ

ଭାବି ଚାହିଁଲେ ପାଖରେ            ବିଳିବିଳେଇ ଉଠିଲେ

ମାକେ-ରେ- ଆମ ଉପରେ କିଆଁ ପାଣିକୁ

ସିଂଚି ଅପରାଧ ଅର୍ଜିଲୁ

ରେ ମଣି ଆମ ସପନ କିଆଁ ଭାଂଗିଲୁ       ।।୬୬।।

ଆମେ ଖୋଦ ଜଗନ୍ନାଥ            ଆତ୍ମୀୟ ଜନ ଯଥାର୍ଥ

ଜାଣିନାହୁଁ ଅପଦାର୍ଥ କଲୁ ବିଅର୍ଥ

ଶଳାଟା ଭାଂଗ ମଉଜ            ଭାଂଗିଦେଲୁ ରାତ୍ରି ସଜ

ଆଉ କି ହେବ ମଉଜ ରାତିଟା ବ୍ୟର୍ଥ

ଚାରିଗୁଣ ମାଫ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ

ଯାହାକଲେ ଜାଣିନାହୁଁ ଆସି ଏଠାକୁ ।।୬୭।।

ଯଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଥାଆନ୍ତୁ            କେତେ ମାଡ଼ ଖାଇଥାନ୍ତୁ

କେତେ ଗାଳି ଶୁଣିଥାନ୍ତୁ ଫିଟିଲୁ ଆଜି

ପରୀକ୍ଷା ପରମାନଂଦ            ଚିହିଁକି ଆସି ସାନଂଦ

ନିଶାମଗ୍ନ ଦଇତାଂଧ ମଥାକୁ ମାଜି

କହିଲେ ଏ ନିଶା ବୋଲିକୁ

ବଂଦକର ଶୀଘ୍ର ତେଜି ନିଶା ଧ୍ୱନିକୁ ।।୬୮।।

ଏଣେ ଘଡିରେ ପନ୍ଦର            ନାଡ଼ି ହେଲାଣି ଚନ୍ଦର

ପୁଅମାନେ ଭାଂଗ ଖୋର ଉପରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା

ଝାଡୁଛଂତି, ନିଶାଗ୍ରସ୍ତ             ସେ ଦୁଇଜଣ ହଠାତ୍‌

ଉଠିପଡି ହନ୍ତସନ୍ତ କେଦେବ ରକ୍ଷା

ସେ ଗମ୍ଭୀର ପରିବେଶରେ

ଆଖିମଳିମଳି ମହାପାତ୍ରେ ଚାହିଁଲେ ।।୬୯।।

ହରି କୋମଳ କଂଠରେ             କହିଲା ତାଂକ କାନରେ

ଉଠ ଭାଇନା ଭାଂଗରେ ନିଶା ଶେଷରେ

ଏଥରକ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ            ପୁଣି ଯାତ୍ରା ହେବ କଷ୍ଟ

ଗମିବେ କେଉଁ ଅଜ୍ଞାତ ମହାକାନ୍ତାରେ

ଶିରୀ ଛାମୁମାନେ ଏଠାରୁ

ଚକଡ଼ା ଛଡ଼ା ହୋଇବେ କି ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟରୁ       ।।୭୦।।

ରାଜଗୁରୁ ବିରସରେ            ମର୍ଦ୍ଦରାଜଙ୍କୁ କହିଲେ

ମହାବାହୁ କେଉଁ ଆଡେ ଯାତ୍ରା କରିବେ

ମୋଗଲ ଲସ୍କର ମାନେ             ଚିଲିକା ମଧ୍ୟେ ଗୋପନେ

ପଇଁତରା ମାରି ଦିନେ ରାତ୍ରି ଜଗିବେ

ମାଲୁଦର ଫଉଜଦାର

ସତର୍କ ଦୃଷ୍ଟି ରଖିଛି ଏହି ସ୍ଥାନର       ।।୭୧।।

ବିଷ୍ଣୁ ସର୍ଦ୍ଦାର କହିଲେ            ଆଉ ଚିଲିକା ବକ୍ଷରେ

ନିରାପଦ ନୁହେବାରେ କରିବା ଚେଷ୍ଟା

କେଉଁ ନିବିଡ ଅରଣ୍ୟ              ହେବ ଶ୍ରୀ ଜୀଉଙ୍କ ସ୍ଥାନ

ଆଶ୍ରୟ ସ୍ଥଳି ସମ୍ମାନ ଏ ସତ୍ୟ କଥା

ଆରଣ୍ୟକ ସବୁଜିମାରେ

ପ୍ରଭୁ ଦିନକୁ କାଟିବେ ଚାହିଁ ଶୂନ୍ୟରେ ।।୭୨।।

ଜାଂଗଳିକ ଫଳମୂଳ            ଭକ୍ଷଣ କରିବେ ମୂଳ

ଆଧାର ଏ ଜଗତର ଏହି ଦଶାରେ

ପିଇବେ ଝରଣା ଜଳ            ଅଶୁଭ କେତୁ ପ୍ରବଳ

କରିଛି ଛାୟା ବିସ୍ତାର ଭାଗ୍ୟାକାଶରେ

ଓଡିଆ ଜାତିର ଦୁର୍ଦ୍ଦିନେ

ହେବ ପ୍ରଶମିତ କି ଯନ୍ତ୍ରଣା, କେ ଜାଣେ       ।।୭୩।।

ହୋଇ ସାରିଥିଲା ଟେରା-            ବଂଧା ଶ୍ରୀ ଛାମୁରେ ପରା

ରାଜଗୁରୁଙ୍କ ଡାକରା ମହାପାତରେ

ଠାକୁର ପହଡ କର            ଧୂପ ଭୋଗକୁ ସହଳ

ସାରି ସେ କଳାମେଘର ଘନଘଟାରେ

ଶ୍ରୀ ଛାମୁଙ୍କ ସନ୍ନିକଟରେ

ମହାପାତ୍ରେ ଆସନରେ ଚଳୁ ଧରିଲେ ।।୭୪।।

ଆ ଭୂମି ପ୍ରଣାମ ବାଢ଼ି             ବିଷ୍ଣୁ ସର୍ଦ୍ଦାର ବାହାରି

ମେଲାଣି ମାଗିଲେ କାଲି ହରିଚନ୍ଦନ

ରାଜା ବିଜେ ଆପଣଙ୍କ            ପାଖକୁ ହେବେ ନିଃଶଙ୍କ

ବର୍ତ୍ତମାନ ଆପଣଙ୍କ ଠାରୁ ଗମନ

କରୁଛି ମୁଁ ଆହେ ସାଆନ୍ତେ

ପ୍ରହରାରତ ଅଛନ୍ତି ପାଇକ କେତେ ।।୭୫।।

ବସିଣ ଅଶ୍ୱ ପୃଷ୍ଠରେ             ଗଲେ ସେ ଧିର ଗତିରେ

ରାତ୍ରି ଗହନାଧଂକାରେ ହେଲେ ଅଦୃଶ୍ୟ

ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରହର ଝିଲ୍ଲୀ            ରବରେ ଉଠିଲା ପୁରି

ମଂଦିର ଗାତ୍ରେ ଯେପରି ଅଂଧାର ଦୃଶ୍ୟ

ପ୍ରତିସ୍ୱନ ପିଟିଲା ମଥା

ଅସହ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣାକୁଳ ଆର୍ତ୍ତନାଦଟା ।।୭୬।।

ଧିର କଂଠେ ଲାଗି ଆସି             ହରି କହିଲା ଭରସି

ମହାପ୍ରୁ ବିଶ୍ରାମ ବସି କରନ୍ତୁ ଏଠି

ସାରା ରାତି ମୁଁ ଜଗିବି            ମଣ୍ଡପେ ପହରା ଦେବି

ଜଗତନାଥଙ୍କୁ ଭାବି ମୋ ପୁଣ୍ଣ୍ୟ ସେଠି

ସାଂସ୍କୃତିକ ପବିତ୍ରତାକୁ

ଅମ୍ଳାନ ରଖିବାପାଇଁ ଧରି ପଣକୁ ।।୭୭।।

ମଥାରେ ହାତ ବୁଲାଇ            ପରମଲକ୍ଷ୍ମୀ ବଧାଇ

ଦେଲେ ହରିକୁ ବଢାଇ ବାବୁରେ ଶୁଣ ।

ଜଗନ୍ନାଥ ଇତିହାସ            ନାୟକ ସେ ସର୍ବଶେଷ

ତୁହି ହେବୁ ଇତିହାସ ପୃଷ୍ଠା ଅମ୍ଳାନ

ଯେ ପଢ଼ିବ ଦେଖିବ ତୋତେ

ଜଗନ୍ନାଥ ପାଖେ ପାଖେ ଥିବୁରେ ସତେ ।।୭୮।।

ସବୁ ରାତ୍ରିର ସକାଳ,             ଅଛି ଓଡିଆ ଜାତିର

ଭାଗ୍ୟାକାଶରେ ଶୁକଳ ଜହ୍ନରାତିର

ସବୁ ଅମାବାସ୍ୟା ପରେ            ଚନ୍ଦ୍ର ଉଠେ ଆକାଶରେ

ଏଥିପାଇଁ ହିଁ ଧୈର୍ଯ୍ୟରେ ପ୍ରତୀକ୍ଷାକର

ରାଜଗୁରୁ ଦୃଢ଼େ କହିଲେ

ମନ ରଖିଥାରେ ହରି ହୃଦ ମଧ୍ୟରେ ।।୭୯।।

ଚିଲିକା ବକ୍ଷ ଫେନୀଳ            ଆଡୁ କେଉଁ କାଣ୍ଡାରୀର

ଲଳିତ ଭଜନ ସ୍ୱର ମଧୁରତର

ପଦାବଳୀ ପବନରେ            ଭାସି ଭାସି ଆସେ ଧିରେ

ଘେନିଯାଉଛ କୁଆଡେ ମୂରଲିଧର

କାହାକୁ କରିବୁ ଦର୍ଶନ

ଆମ୍ଭେ ଏହିଠାରେ ହେବୁ କି ହୀନମାନ ।।୮୦।।

ଭଜନ

୫ମ ସ୍ୱର୍ଗ